De overwinning van Donald Trump in de Amerikaanse presidentsverkiezingen brengt niet alleen de meest rechtse president in de moderne geschiedenis van ons land aan de macht, maar omdat hij een eigenaardige politieke buitenstaander is, wijst het ook op een erg onzekere toekomst. Maar we kunnen er zeker van zijn dat zijn overwinning zal leiden tot aanvallen op de arbeidersklasse, op de zwarte- en latino gemeenschappen, op vrouwen en op LGBT mensen.
De keuze van de Democraten voor Hillary Clinton in plaats van Bernie Sanders veroordeelde de partij tot een nederlaag, terwijl het falen van de arbeidersbeweging en links om een politiek alternatief op te bouwen, de kiezers slechts een paar keuzes gaf, waarvan de meesten slecht waren.
Terwijl de helft van de Amerikaanse bevolking verheugd is over de overwinning van Trump, wankelt de andere helft, geschokt, kwaad, angstig en droevig door het verlies.
De overwinning van Trump
De overwinning van Trump is een verpletterende nederlaag voor de Democratische Partij en heeft de kleine, linkse Groene Partij met 1 procent van de stemmen irrelevant gemaakt. Gary Johnson van de zeer rechtse Libertijnse Party won echter iets meer dan 3 procent van de stemmen.
Trump won niet allen het presidentschap, maar de Republikeinse Partij hield ook de controle over de Senaat en breidde haar dominantie in het Huis van Afgevaardigden uit. Trump is nu in de positie om de vacante positie in het Hooggerechtshof en eventueel toekomstige vrijkomende posten met zijn conservatieve kandidaten aan te vullen. Daarnaast zijn er nu 31 staten met een Republikeinse gouverneur, terwijl in 27 staten de Republikeinen ook de wetgevende macht controleren.
Terwijl Trump een moloch lijkt te zijn, was de Republikeinse partij diep verdeeld over zijn kandidatuur en hebben de Democraten nog het filebusteren (het extreem lang rekken van redevoeringen, met het doel de behandeling van een wetsvoorstel te vertragen of te blokkeren) in de Senaat. Regeren zal niet eenvoudig worden. Hoe zal Trump met zijn conservatieve pro-business agenda de eisen van de groeiende aanhang van de partij onder de arbeidersklasse tevreden kunnen stellen? Hoe zal hij bijvoorbeeld omgaan met Obamacare, het zorgverzekeringssysteem waar velen afhankelijk van zijn?
En zeer waarschijnlijk zal president Trump te maken krijgen met een economische recessie en buitenlandse politieke vraagstukken – Irak en Syrië, Rusland, China – zullen op zijn zachtst gezegd een uitdaging zijn. We varen naar onbekende wateren en misschien een stormachtige zee.
Hoe kon Trump winnen?
Trump, die campagne voerde met een nationalistisch economisch programma en een racistische, anti-immigratie en vrouwen hatende retoriek gebruikte, won de Amerikaanse presidentsverkiezingen op 8 november door het mobiliseren van tientallen miljoenen stemmers uit de witte middenklasse en arbeidersklasse, die walgden van de elite in Washington en New York.
De ironie voor ons op links is dat de arbeidersklasse Trump van zijn overwinning verzekerde. Blanke rijken en middenklasse-stemmers uit de voorsteden waren de basis van de Tea Party beweging en van Trump, maar de sleutel tot de overwinning van Trump was de blanke arbeidersklasse in de oude industriestaten Pennsylvania, West Virginia, Ohio, Indiana en Michigan, waar een meerderheid van zowel blanke mannen als blanke vrouwen op hem stemden. De steun voor hem was groot onder degenen zonder middelbare school diploma en ook onder kiezers in kleine steden en op het platteland in het hele land.
De blanke arbeidersklasse die de laatste veertig jaar in de steek gelaten is door de Democratische Partij is geleidelijk overgestapt naar het Republikeinse kamp en dit jaar volgden er velen. Trump bereikte deze blanke arbeiders door te spreken over de noodzaak de industrie opnieuw op te bouwen, banen te creëren, hun banen te beschermen tegen arbeiders zonder papieren en het land te beschermen tegen buitenlandse concurrentie. Hoewel Trump beloofde het land te verdedigen tegen terrorisme, sprak hij zich ook uit tegen Amerikaanse betrokkenheid bij buitenlandse oorlogen en het omverwerpen van regimes.
Tot veler verrassing won Trump ook een groot aantal stemmen van raciale minderheden. Hij kreeg 29 procent van de latino-stemmen en 29 percent van de Aziatische stemmen. Clinton slaagde er niet in om de Afro-Amerikaanse gemeenschap te mobiliseren zoals Obama in 2012had gedaan toen hij 93 procent van de zwarte stemmen kreeg. Dit jaar haalde Clinton maar 88 procent van die stemmen en Trump 8 procent.
Ondanks het feit dat de polls aangaven dat Bernie Sanders het beter zou doen dan Clinton tegen Trump, kozen de Democraten toch voor hun establishment-kandidaat en niet voor hun eigen populist en “democratisch socialist” met zijn New Deal-programma. De keuze van de Democratische Partij voor Hillary Clinton in plaats van Bernie Sanders lijkt Trump zijn succes te hebben gebracht.
Sommige kiezers uit de arbeidersklasse die aangetrokken werden door de boodschap van Sanders, hebben voor Trump gekozen. Terwijl de meesten van de jonge stemmers voor Clinton stemden, kon een gedeelte van degenen die voor Sanders campagne voerden en op hem stemden, het niet opbrengen om op Clinton te stemmen. Sommige Sanders-aanhangers zullen op Trump gestemd hebben en sommigen op Johnson of Stein, anderen meden de verkiezingen en waren kwaad op de afwijzing van hun kandidaat en teleurgesteld in de keuzes die werden aangeboden.
De overwinning van Trump, die opriep om toekomstige moslim- immigranten te weren en de bouw van een muur eiste om Mexicaanse immigranten buiten te houden, heeft angst gezaaid in de harten van niet alleen Latijns-Amerikaanse en moslim-immigranten, maar beangstigt ook zwarte Amerikanen die het racistische verleden van Trump kennen.
In heel Amerika zijn er anti-Trump demonstraties, meestal van jongeren die roepen ‘Niet mijn president!’. We kunnen er zeker van zijn dat de beweging tegen Trump zal aanhouden en zal groeien, en ook zal groeien onder degenen die op Trump hebben gestemd, maar ernstig teleurgesteld raken.
Het bestrijden van Trump zal afhangen van het vermogen van de anti-kapitalisten in onze samenleving en de miljoenen anderen die voor Bernie Sanders hebben gestemd om een nieuwe visie op solidariteit aan onze hele samenleving voor te stellen.
Dan la Botz is lid van DSA (Democratic Socialists of America) en Solidarity. Dit artikel verscheen oorspronkelijk op Viento Sur. Nederlandse vertaling: Frank Verbeek voor Grenzeloos.
