• FRANÇAIS (LCR)

sap-rood.org

SAP

antikapitalistische lenteschool 2017
  • home
  • Wie zijn wij?
    • SAP
    • Uitgavenfonds Ernest Mandel
  • België
    • politiek
    • syndicaal-sociaal
    • verkiezingen 2014
  • internationaal
    • Afrika
      • Algerije
      • Burkina Faso
      • Egypte
      • Kenia
      • Marokko
      • Soedan
      • Tunesië
    • de Amerika’s
      • Argentinië
      • Bolivië
      • Brazilië
      • Chili
      • Colombia
      • Cuba
      • Ecuador
      • Guatemala
      • Haïti
      • Honduras
      • Mexico
      • Peru
      • Puerto Rico
      • Venezuela
      • Verenigde Staten (VS)
    • Azië
      • Cambodja
      • China
      • Filippijnen
      • Maleisië
      • Pakistan
      • Thailand
      • Vietnam
    • Europa
      • Italië
      • Luxemburg
      • Nederland
      • Noorwegen
      • Oekraïne
      • Portugal
      • Rusland
      • Schotland
      • Slovenië
      • Spaanse Staat
      • Turkije
    • internationale instellingen
    • Midden-Oosten
    • Oceanië
  • themas
    • antifascisme
    • antiracisme
    • cultuur
    • ecologie
    • economie
    • feminisme
    • geschiedenis
    • biografieën
    • jongeren
    • LGBT+
    • migratie
    • strijd en bewegingen
    • Uitgavenfonds Ernest Mandel
  • onze blogs
    • Ida en Evie schrijven
    • blog Flor Vandekerckhove
    • blog Marijke Colle
    • blog Pips Patroons
  • linkse linkjes
  • e-shop

André Gide kijkt in het hart van het stalinisme

16 januari, 2017 door Flor Vandekerckhove

andre gide

Enige tijd geleden stoot ik in een Trotskibiografie op een passage die meldt hoe de Franse schrijver André Gide de uitgerangeerde revolutionair danig aan ‘t lachen weet te brengen. Ik schrijf er een stukje over: Trotski lacht zich een bult.

Waarna mijn aandacht weer naar andere zaken uitgaat, zoals naar het Amerikaanse Partisan Review waarin ik verleden jaar beginnen bladeren ben.

Zo nu en dan neem ik weer een nummer van dat tijdschrift ter digitale hand. Zodoende ontmoet ik schrijvers waarvan ik nooit eerder iets gelezen heb en die me nu tot nieuwe stukjes inspireren: Mary McCarthy en John Dos Passos.

Inmiddels ben ik aan de jaargang 1938 toegekomen en in het tweede nummer van dat jaar kom ik onverwachts weer André Gide tegen. In een artikel komt hij terug op het boek dat Trotski zo aan ’t lachen heeft gebracht. Dat artikel heet Second Thoughts on the Soviet Union en als je op die in ’t rood gezette titel drukt dan leidt het wereldwijde web je in enkele seconden — O wonder! — rechtstreeks naar de betreffende bladzijden die zich voor je verwonderde blik ontvouwen.

Gide meldt erin dat zijn Retour de l’U.R.S.S. door andere meereizende schrijvers negatief beoordeeld wordt. Hij weet waarom. Hij heeft immers goed gezien welke inspanningen de Russische regering zich getroost om de buitenlandse bezoekers ter wille te zijn. ‘Wat maakt dat ik meteen op mijn hoede ben. Ik ben bang dat ik me zal laten omkopen. De ongehoorde winsten die ze me in Rusland voorschotelen boezemen me angst in. Ik ga niet naar de Sovjet-Unie om privileges te herontdekken.’ En dan zegt hij: ‘Deze die me daar opwachtten waren schandalig.’

‘En waarom zou ik dat niet zeggen?’ vraagt hij zich retorisch af.

‘De dagbladen in Moskou hadden me geleerd dat daar in enkele maanden tijd 400.000 exemplaren van mijn boeken verkocht waren. Ik laat het aan de lezer over om de auteursrechten te berekenen. Had ik achteraf een lofzang op de USSR en op Stalin geschreven dan had ik een fortuin vergaard!’

Hij vertelt over collega’s, die in de USSR vertalingen op stapel hadden staan. De voorschotten die ze daarvoor kregen konden ze niet mee naar huis nemen. Ze liepen antiekzaken en tweedehandswinkels af, niet wetend hoe ze al die miljoenen roebels kwijt konden raken.

Neen, zegt Gide, als ik me negatief over de USSR uitlaat dan komt dat zeker niet doordat ze me daar slecht behandeld hebben. ‘Maar, nadat ik me met veel moeite had kunnen ontdoen van de gecontroleerde officiële wereld, had ik kennis gemaakt met een aantal stukwerkers wier inkomsten niet meer dan vier, vijf roebels per dag bedroegen. Hoe verwachtte men dan dat ik me zou voelen wanneer ik naar een banket ter mijner ere moest gaan?’ En hij beschrijft het banket dat schandalig overdadig is.

Gide heeft de ballon van de stalinistische bureaucratie doorprikt: ‘Ze mogen dan partijleden zijn, in hun hart is er niets van communisme te vinden.’ En hij besluit met een paragraafje dat te mooi is om door mij vertaald te worden: ‘But we shall not turn our face to you, O glorious and grieving Russia. If first you were an example to us, now, alas! you show in what engulfing sands a revolution can sink.’

Dit artikel verscheen eerder op De Laatste Vuurtorenwachter.

Print Friendly, PDF & Email

Categorie: blog Flor Vandekerckhove, geschiedenis

 Facebook Twitter Flickr YouTube E-mail
hallo kameraad
lid-wrden
strijdfonds

zoeken

FeMiNiSmE–YeAh!archief Ernest Mandel IRJ 2017
Anticapitalista

cultuur

Film: Der Junge Karl Marx van Raoul Peck

Door Michael Löwy

De film Der Junge Karl Marx die de grote Haïtiaanse filmmaker Raoul Peck aan de jonge Marx wijdde, is een echt meesterwerk. Het is tevens het werk van een cineast die kant koos: die van de onderdrukten en uitgebuitenen die strijden voor hun emancipatie. Vandaar zijn belangstelling voor een zekere … [Meer lezen ...]

Tags

abortus asiel asielzoekers BBTK-SETCa Bechdel beweging bezuinigingen cinema culture ecologische economie Fellini Feminisme film FN FOD Financiën Gender IIRE indignados K&SR klimaatsverandering klimaattop COP 19 kolonialisme koopkracht overheidsdienst politiek Racisme Soberheid sociaal sociale Sorrentino staking stakingsrecht storm Taubira theorie Ulrike Meinhof vakbeweging vluchtelingen vrouwen werkloosheid

blog Flor Vandekerckhove

Flor Vandekerckhove

Flor Vandekerckhove brak in 1988 met de SAP. In datzelfde jaar begon hij in Oostende Het Visserijblad te redigeren, een tijdschrift dat sinds 1933 in de vissersgemeenschap uitgegeven werd. In dat blad verzorgde hij o.m. de column De Laatste Vuurtorenwachter. Na zijn pensionering hield Het Visserijblad op te bestaan. De Laatste Vuurtorenwachter kreeg onderdak in de gelijknamige blog waarin Vandekerckhove nu herinneringen, leeservaring en eigen verhalen publiceert. Inmiddels is hij weer lid geworden van de SAP.

kalender artikels

februari 2023
Z M D W D V Z
 1234
567891011
12131415161718
19202122232425
262728  
« okt    

image bank

  • DSC_0141
  • DSC_0140
  • DSC_0139
  • DSC_0137
  • DSC_0138
  • DSC_0136
  • DSC_0135
  • DSC_0132
  • DSC_0133

categorieën

andere hulpmiddelen

  • archieven
  • sitemap
  • folders te downloaden

SAP-LCR