De nationale betoging in Brussel, de start van het actieplan van het gemeenschappelijk vakbondsfront tegen de plannen van Michel 1 (en de besparingen op regionaal vlak) werd een enorm succes. Met zeker 120 000 deelnemers werden alle verwachtingen ruimschoots ingelost. In tegenstelling tot wat soms gevreesd werd, was de mobilisatie ook in Vlaanderen een groot succes: zo waren er rond de 20 000 deelnemers uit de provincie Antwerpen, bijna 9000 uit Oost-Vlaanderen, enz. Ook de door sommigen naar voor gebrachte vrees dat het ACV en de liberale bond ACLVB slechts mondjesmaat zouden mobiliseren, bleek ongegrond.
Vanuit verschillende regio’s, ook in Vlaanderen, bleken de ingelegde extra-treinen nog steeds onvoldoende om iedereen naar Brussel te brengen, zodat sommige syndicalisten die wilden mee stappen, node huiswaarts moesten keren. Er had nog meer volk kunnen zijn!
Het was overduidelijk dat deze manifestatie veel meer mensen op de been bracht dan enkel de actieve syndicalisten. Voor heel wat deelnemers was het niet alleen de eerste keer dat ze aan een vakbondsbetoging deelnamen, maar ook de aanwezigheid van heel wat studenten, scholieren en jongerenorganisaties, een feministisch blok, gevormd door een ganse reeks vrouwengroepen, en vooral ook de zichtbare en gesmaakte aanwezigheid van Hart boven Hard dat in Vlaanderen honderden organisaties en bewegingen uit de sociale en culturele sector samenbrengt, waren hartverwarmend.
In de loop van de betoging voerden een reeks linkse jongerengroepen (JOC, onze jongerengroep JAC-JAK, Jeunes FGTB en Jeunes CSC, Union Syndicale Etudiante,…) een korte bezetting uit van het VBO-hoofdkwartier, waar een symbolisch volkstribunaal werd gehouden tegen het grote patronaat en haar belangenorganisatie. De actie verliep volledig vreedzaam en zonder noemenswaardige problemen.
Wat met de rellen?
In de buurt achter het Zuidstation ontstonden er serieuze problemen toen een deel van de betogers door wilden trekken naar het nabij gelegen MR-hoofdgebouw. De politie trad op met waterkanonnen en een gespierd kordon. In de loop van de namiddag werden verschillende wagens en een politiemotor in brand gestoken. Intussen raakte ook bekend dat verschillende provocateurs (enkele neo-nazi’s, maar ook politieagenten) erbij betrokken waren.
Op dit ogenblik, bij het begin van een omvangrijk actieplan, draagt dit geweld niet bij tot het succes van de acties. Tegelijk dient erbij gezegd te worden dat vele militanten de ietwat traditionele Noord-Zuid-wandelingen, die de afgelopen jaren meermaals werden georganiseerd, meer dan beu zijn. Sommigen onder hen konden wellicht hun dorst naar meer directe actie niet meer onderdrukken.
Het is misschien geen slecht idee om dit verlangen een volgende keer beter te omkaderen en daardoor ook doelgerichter te maken. Maar wij denken ook dat het essentieel is dat bij het actieplan van de vakbonden zo breed mogelijke lagen van de bevolking betrokken worden, en niet enkel de “harde kern” van de vakbeweging. Het is dan ook van groot belang dat bepaalde contraproductieve ontsporingen worden vermeden.
De stakingen lukken!
De volgende stap in het nationale actieplan zijn de verschillende provinciale stakingen. Ook deze moeten een overweldigend succes kennen. Falen is geen optie, het gaat hier om de toekomst van ons aller sociale rechten, en van de vakbonden zelf!
De beste manier om de acties te lukken, is het zo breed en actief mogelijk betrekken van alle vakbondsleden en -militanten. Hier en daar zijn er reeds goede voorbeelden. Zo werkt de sector Overheidsdiensten van de ACOD te Antwerpen met een actiecomité, waar militanten, bestuursleden en secretarissen elkaar treffen om de stakingsacties voor te bereiden. In Limburg nam dezelfde ACOD-sector dit voorbeeld reeds over in de vorm van een ’task force’. Ook de overkoepelende intersectorale ACOD in het gewest Antwerpen zet stappen in dezelfde richting (hoewel onbegrijpelijk genoeg het aantal aanwezigen in dit specifieke actiecomité beperkt wordt tot… twee (2!) per ACOD-sector). Ook op nationaal vlak zijn er soortgelijke initiatieven.
Dergelijke actiecomités dragen ertoe bij dat de stakingsacties met veel meer kans op succes georganiseerd kunnen worden, door militanten van sterkere diensten of bedrijven in te zetten bij de zwakkere, door elkaar te helpen met het maken van pamfletten en ander materiaal, maar ook door op deze wijze een zo breed mogelijk democratisch debat te voeren, hetgeen nuttig is om een hele nieuwe laag syndicale militanten te vormen en hun bewustzijn te verhogen.
Wat er op haar beurt toe bijdraagt om rond de vakbeweging een zeer breed en maatschappelijk diep ingeworteld sociaal verzet te ontplooien. De betoging gisteren gaf hiertoe een goede en enthousiaste aanzet. Ze versterkt in elk geval het geloof in eigen kunnen, wat zeer belangrijk is. Het geloof dat we kunnen winnen is cruciaal om de strijd op langere termijn vol te houden.
Niet tevreden zijn met beschimmelde kruimels!
Na afloop van de manifestatie werden de vakbondsleiders van de drie vakbonden uitgenodigd bij premier Michel voor een gesprek. Uit de verklaringen van Michel, Peeters (CD&V), Chastel (MR), … en van de vakbondsverantwoordelijken na afloop van dat gesprek, bleek duidelijk dat de regering helemaal niet bereid is het gros van haar plannen in vraag te stellen. Ze willen de vakbonden enkel betrekken bij de uitwerking ervan, enkel over wat details kan nog gepraat worden. Zo hopen ze te herhalen wat toenmalig premier Wilfried Martens deed in het midden van de jaren ’80: de bonden afschepen met “een paar koekjes”.
Wij zijn van oordeel dat de vakbeweging zich niet mag laten vangen aan gesprekken over de -beschimmelde- kruimels die nog van de tafel kunnen vallen, maar vooral nu het volledige actieplan moet uitvoeren. Gelukkig lijkt momenteel ook de leiding van de drie vakbonden, daarbij zeker en vast ook geholpen door de druk van haar basis en 120 000 mensen op straat, dit te beseffen.
Naar verluidt gaven verantwoordelijken van de ABVV-centrales uit de privésector –voorafgaand aan de betoging –op het Federaal Comité van het ABVV reeds te kennen dat zij bereid zouden zijn om na nieuwjaar een vervolg te breien aan het actieplan, “op voorwaarde dat er meer dan 100.000 betogers zouden zijn”. Deze voorwaarde werd overduidelijk vervuld. Laat ons dan ook nu al de discussie voeren over het vervolg van de acties na 15 december!
Daarnaast moeten de bonden dringend ook zo breed mogelijk het debat over hun eigen alternatieven, eisen en de politiek om die af te dwingen, openen. In elk geval mag overleg niet achter gesloten deuren plaatsvinden: de basis van de vakbonden moet weten wat er gezegd wordt en vooral: er zelf zijn zeg over kunnen doen. Geen akkoorden zonder democratische stemmingen in de ganse vakbeweging!
Een fotoreportage (foto’s door Herman Michiel, Dirk Cosyns, Guy Van Sinoy)
