Nadat eerder al de kerncentrales Doel 3 en Tihange 2 omwille van scheurtjes in de reactorwanden werden stilgelegd, is nu ook Doel 4 stilgelegd omwille van een menselijke vergissing (of een daad van sabotage?). De eerste twee reactoren worden misschien nooit meer heropgestart, de derde zal niet opnieuw in gebruik worden genomen voor de lente van 2015.
Electrabel maakt hiervan gebruik om het spookbeeld van een elektriciteits-black-out op te roepen. Er wordt een campagne georchestreerd die én het vasthouden aan kernenergie probeert te verechtvaardigen, én de patronale keuzes op het vlak van de energiepolitiek probeert op te leggen als bij de publieke opinie een klimaat van resignatie te creëren tegenover de nakende prijsverhogingen.
Afgelopen oktober organiseerden de woordvoerders van een reeks grote Europese energiebedrijven (waaronder GDF-Suez) in Brussel een perskonferentie om van de Europese Commissie het einde van de subsidies aan hernieuwbare energiebronnen te eisen en te pleiten voor een «radikale verandering van de energiepolitiek van de EU».
Kern van de boodschap van het patronaat van de energiesector: Ja aan steenkool en fracking- om elektriciteit te produceren zonder gevaar voor de competitiviteit- en ja aan kernenergie – om de CO2-uitstoot te verminderen zonder de energievoorziening in gevaar te bregen.
Het dreigen met een black-out past in dat kader. Electrabel en haar Franse meesters weten dat de nucleaire sector onder vuur ligt. De publieke opinie is bang voor een nieuw Fukushima. De ontdekking van microscheurtjes in de reactorwanden zorgt voor angst en brengt het project van het patronaat om de centrales langer open te houden in gevaar. Omdat die kerncentrales al lang afgeschreven zijn brengen ze belangrijke extra winsten binnen. In haar editie van 31 juli liet de Franse krant Les Echos weten dat het stopzetten van Doel 3 en Tihange 2 het netto-resultaat van GDF-Suez maandelijks met 40 miljoen euro zou verminderen…
Overkomen als mensen die hongeren naar winst en die bereid zijn om daarvoor het leven en de gezondheid van miljoenen in gevaar te brengen, is niet bepaald populair. Daarom zaait Electrabel mist met de dreiging van schaarste. Heel het land wordt zo in gijzeling genomen. De media hoeden zich er goed voor om de zaken onder deze hoek te bekijken: het is toch veel makkelijker om te schieten op stakers bij De Lijn of de NMBS, nee? Wat de politici betreft, die gaan steeds platter op de buik voor de energiereuzen. Formateurs Michel en Peeters stellen gewoonweg voor om de levensduur van Doel 4 en Tihange 3 te verlengen, of zelfs om Tihange 1 nog tien jaar langer open te houden… Allemaal in naam van het verzekeren van de energievoorziening.
Het veilig stellen van de energiebevoorrading gebeurt op termijn veel beter door de overgang naar 100% hernieuwbare energiebronnen te plannen. Een zuinig en gedecentraliseerd systeem, dat zorgt voor jobs, beheerd door de lokale besturen met deelname van de burgers. Op korte termijn komt het er op aan het heropstarten van de centrales op gas af te dwingen, centrales die de producenten de afgelopen jaren om winstredenen een na een sloten, en een reeks maatregelen te treffen om de elektriciteitsconsumptie te verminderen met oog voor sociale rechtvaardigheid. Allemaal perfect mogelijk, maar op één voorwaarde: dat energie uit handen van de privé-sector wordt genomen.
Dit artikel verschijnt binnenkort in Politique, september 2014. Nederlandse vertaling: Thomas Weyts.
