Veel gebeurt het niet, want de meeste mensen kennen het woord niet eens, maar soms is er toch iemand die me, met ongeloof in de ogen, vraagt of het waar is dat ik een trotskist ben.
“Wel”, antwoord ik dan, “zelf had ik het ook liever anders gehad, maar de feiten zijn wat ze zijn”. En vervolgens vraag ik hun of ze de lange uitleg willen horen of de korte.
Altijd vragen ze de lange. Maar na drie uur, zie ik telkens weer, verslapt de aandacht toch. ’t Is beter om het kort te houden.
Trotskisme is bijlange niet mijn eerste keuze geweest. Er gaat een zoektocht aan vooraf. Van die sluier licht ik hier al een tipje op. Ooit ga ik het wel over nog andere lichtende paden hebben die ik schoorvoetend betreden heb, maar da’s voor later. Eerst dat trotskisme.
De Russische revolutionair Leon Trotski is zeker geen heilige. Het lijkt er evenmin op dat hij een aangename mens geweest is en hij heeft bedenkelijke politieke daden gepleegd, maar hij heeft ook een parcours doorlopen dat voortdurend de vraag opwerpt: is een ander socialisme mogelijk? Hij, en degenen die in zijn spoor treden, stellen de overheersende socialismen —sociaaldemocratie en stalinisme — in vraag. Dat is ook wat me tot dat trotskisme aangetrokken heeft: de belofte dat een ander socialisme mogelijk is.
Mocht de politiek van Trotski meer succes gekend hebben, zou het socialisme dan ook echt anders zijn? Oei, daar kunnen we een ferm eind over weglullen, maar gelukkig is er ook een kort antwoord. In ‘t Frans luidt dat: “Avec des si on mettrait Paris dans une bouteille”. Ik zoek er een Nederlands equivalent voor en stoot op dit Antwerps: “As ons kat eu koei was kongde ze melke onder de stoof”.
‘t Is niet alleen lang geleden dat ik tot dat trotskisme toegetreden ben, ik ben er ook al eens lange tijd uit weggebleven. Over die uithuizigheid schrijf ik, daar, in 2011 al een stukje. Dat ik er uiteindelijk naar terugkeer, heb ik, ginder, al beschreven.
Er is in die tussentijd veel veranderd, uiteraard, maar sommige dingen blijven. Ook vandaag zijn er bijvoorbeeld bitter weinig mensen die denken dat een ander socialisme mogelijk is. De trotskisten gaan dat niet verhelpen, vrees ik, anders hadden ze dat al lang gedaan, maar het belet hen toch niet om er te blijven naar streven.
Vindt u dat een zinloze bezigheid? Misschien overtuigt mijn slot u wel. Laat het mijn bijdrage tot het debat zijn. Dat andere socialisme is mijns inziens een beetje als de g-spot. Het is niet omdat je alom hoort zeggen dat die niet bestaat dat je moet ophouden hem te benaderen hé. Wel dan!
Dit artikel verscheen oorspronkelijk op De Laatste Vuurtorenwachter.
