Eén van de grootste werkers in onze rangen!
Met grote droefheid neemt de SAP afscheid van Eva Uyterhoeven. Zij overleed op 5 september 2014, na een slopend en langdurig ziekteproces.
Eva was iemand die bewogen werd door een zeer groot gevoel van verontwaardiging over alle vormen van ongelijkheid, onderdrukking en uitbuiting. Meer: ze was niet alleen verontwaardigd, ze wou er ook echt iets aan doen. Daarom werd Eva politiek actief als revolutionair marxiste.
Dat begon al op jonge leeftijd, zo rond haar 16 jaar. Als scholiere op het Antwerpse Lyceum vervoegde ze toen de Socialistische Jonge Wacht (SJW), in die tijd de jeugdorganisatie van de Revolutionaire Arbeidersliga (de latere SAP). Het was een druk leven. Er waren de wekelijkse bijeenkomsten en activiteiten van de SJW, maar er waren ook de scholierencomités, de voortdurende discussies en vormingen, het verspreiden van krantjes en pamfletten en het plakken van affiches.
Overal in de wereld – veraf of dichtbij – gebeurde er wel wat: de grote vrijdagstakingen in eigen land, de revolutionaire overwinning in Vietnam, de opkomst van radicale feministische -en homobewegingen, de nasleep van de dood van Franco (met poging tot staatsgreep) in Spanje, de moeilijkheden in Portugal na de Anjerrevolutie, de onafhankelijkheidsstrijd in Angola en Mozambique, het Watergate-schandaal, de Boycot Apartheid-acties. Teveel om op te noemen. En we wilden het allemaal weten en begrijpen en er deel aan hebben.
Na haar middelbare studies vertrok Eva naar Brussel om er te studeren aan de VUB. Ook daar bleef ze een actief militante van de SJW. Ze nam er o.a. deel aan de studentenacties tegen de verdubbeling van het inschrijvingsgeld naar 10.000 frank.
Begin jaren ’80 kwamen Reagan en Thatcher op (net als Verhofstadt in België). Zij begonnen met de afbraak van de welvaarststaten. De verwachting was dat dit gepaard zou gaan met grote verzetsbewegingen, zoals bijvoorbeeld zou blijken uit de Britse mijnstaking, maar ook uit de grote stakingsbewegingen in eigen land. We wilden deel hebben aan die strijdbewegingen van de arbeidersklasse. Alleen, onze organisaties bestonden toen voor een groot stuk eerder uit studenten, leerkrachten, jonge werklozen en kunstenaars. Arbeiders hadden we veel minder. Eén mogelijkheid om daaraan te verhelpen was het doorvoeren van een zogenaamde ‘draai naar de industrie’. We zouden onszelf om zo te zeggen ‘omscholen’ tot arbeiders. Binnen de Vierde Internationale woedde daarrond een groot debat. Een deel van onze militanten geloofde er niet in en verliet de organisatie. Onder hen was ook Eva. Daardoor verminderde ons contact met haar.
Begin jaren ’90 was Eva teruggekeerd naar Antwerpen. In de Antwerpse lokale politiek deden zich toen een aantal nieuwe feiten voor. Er was vooral de doorbraak en verdere opmars van het Vlaams Blok – de zogenaamde ‘zwarte zondagen’. Dit zorgde ervoor dat velen ofwel voor het eerst ofwel opnieuw politiek actief wilden worden. Onder hen was ook Eva.
Via een hele hoop initiatieven, tribunes in de kranten en discussies op allerlei niveau’s was de SAP toen betrokken in een poging om de vastgeroeste linkerzijde terug in beweging te krijgen. We streefden ernaar te komen tot een nieuwe linkse politieke beweging. Niet iedereen was het daar mee eens. Uiteindelijk liep dit streven uit op de vorming van de Beweging voor Sociale Vernieuwing (BSV), met – naast marxisten en syndicalisten – Patsy Sörensen als boegbeeld. Ook Eva was erbij. Ze werd toen ook opnieuw militante van de SAP.
We konden toen merken hoe Eva functioneerde in een groep. Ze drong zich nooit op en werkte liefst op de achtergrond. Maar daar was ze dan ook een rots in de branding! Als lid van het secretariaat van de BSV bereidde ze de grote vergaderingen meticuleus voor en verzorgde ze de verslagen. Regelmatig zat ze ook vergaderingen voor (en ze deed dat met zeer vaste hand!). Tussendoor werkte ze als redactiesecretaresse voor de SAP, waarbij ze elk nummer van onze krant nauwgezet nakeek op taal- en grammaticafouten. Ook werd ze financieel verantwoordelijke van de Antwerpse afdeling. Haar feminisme bracht ze dan weer tot uiting in haar werk voor het vluchthuis van Payoke. Tussendoor bleef ze een verwoed lezer. Daar bovenop had ze ook nog een beroepsleven. Kortom: ze was een van de grootste werkers in onze rangen!
Het uiteenvallen van de BSV, maar vooral het begin van haar ziekte, maakten langzaam maar zeker een einde aan dit intense politieke leven. Toch bleef Eva nog lange tijd iemand die geraadpleegd werd en wiens mening bijzonder hoog gewaardeerd werd.
De Nederlandse dichter Lucebert schrijft ergens dat ‘de mens soms het bewustzijn treft een zandkorrel te zijn op de rok van het universum’. Eva was – net als wij allemaal – zo’n zandkorrel. Maar zandkorrels zijn soms rare dingen. Van de miljarden en miljarden zandkorrels op de bodem van de oceanen is er heel soms een enkele, die terecht komt in een oester en daar zorgt voor de vorming van een volmaakte parel. Eva was zo’n parel: een echte rebelse meid als parel in de klassenstrijd. Maar vooral ook een parel van vriendschap, kameraadschap en liefde.
De SAP zal Eva niet vergeten!
