Tussen 4 en 8 november organiseerde de vakbond van de Duitse treinbestuurders (GDL) voor de vierde maal met groot succes een staking. De media haalden deze meest intense staking sinds tientallen jaren een week lang door het slijk. Maar door onverschrokken doorstaken en tactisch handelen hebben de machinisten een enorme overwinning behaald.
Het plan van de regering om de vakbond GDL praktisch in de tamme EVG te liquideren is vooralsnog gestopt. Dit is een grote stap voor de Europese arbeidersbeweging in het algemeen, want een strijdbare vakbeweging in Duitsland zou een voorbeeldfunctie krijgen voor bonden in heel Europa en een serieuze machtsfactor worden.
60 procent van de regionale treinen viel in Zuid-Duitsland weg, in West-Duitsland was dat 70 procent. In het oosten, waar de bond het sterkst is, reed 85 procent van de treinen niet. De directe economische schade voor Deutsche Bahn (DB) is opgelopen tot 200 miljoen. Van hetzelfde geld had DB de eisen van de machinisten meerdere jaren kunnen dekken.
Met hun staking hebben de machinisten de volgende eisen kracht bijgezet: een beperking van de werkweek tot 37 uur, een bovengrens voor overuren en een loonsverhoging van 5 procent voor al het personeel van de DB. Met haar staking werpt de GDL zich niet alleen op als de belangenbehartiger van de 20.000 treinbestuurders maar ook van de 17.000 andere personeelsleden, die ofwel lid zijn van de concurrerende, maar buitengewoon aangepaste EVG, of helemaal niet in een vakbond zijn georganiseerd.
Juist deze eis uit solidariteit met collega’s buiten de GDL was voor de regering en DB onaanvaardbaar. Met het zogenaamde ‘Tarifeinheitsgesetz’ wil de Bondsregering van CDU/CSU en SPD in de toekomst vastleggen dat uitsluitend de vakbond met de meeste leden het recht heeft om cao-onderhandelingen te voeren, wat een fundamentele verslechtering betekent van het stakingsrecht.
In de media werd de GDL vooral in persoon van de voorzitter Weselsky zwartgemaakt, ondanks zijn lidmaatschap van het CDU. Zo liet voormalig GDL-voorzitter Manfred Schell, die in april 2013 na interne conflicten en beschuldigingen van corruptie zijn positie moest verlaten, zich uitgebreid negatief over zijn navolger uit. ‘Weselsky staakt alleen voor zichzelf, hij misbruikt het stakingsrecht uit puur egoisme’, liet hij het tijdschrift Focus weten.
Ook Weselsky’s ex-vrouw Sigrid Michael vond de staking een passend tijdstip om haar ex-man in de nationale media te bekritiseren. In een interview met Mopo24 had ze harde kritiek op Weselsky: ‘Als vakbondsman ontpopte hij zich tot dictator en keek op iedereen neer. Plotseling mocht ik ook geen wijn van minder dan 25 euro kopen. Dat hoort niet in mijn kringen.’ Deze uitlatingen droegen hun steentje bij aan de dagelijkse scheldpartijen in de kranten en publieke televisiezenders.
Ondanks alles hielden de machinisten voet bij stuk, totdat het arbeidsgerechtshof in Frankfurt de staking tegen de aanklacht van de DB tot rechtmatig uitriep. Op dat moment gaf DB toe en accepteerde überhaupt met de GDL te onderhandelen op vrijdag 21 november. Het ziet er echter naar uit dat de onderhandelingen zullen falen. Verdere stakingen in de nabije toekomst lijken dus onvermijdelijk.
Enkele dagen na het voorlopige succes van de GDL hebben nu ook de arbeiders bij de discountwinkel KiK stakingen aangekondigd voor het eerst in hun geschiedenis. Het lijkt er dus op dat de actie van de machinisten bij DB zelfs medewerkers in totaal andere bedrijfstakken inspireert. Ondanks de voorzichtige toename van steeds strijdbaardere stakingen blijven deze harde staking, de stakingen in de detailhandel, bij Amazon en van de lerarenbonden van het afgelopen jaar vooralsnog op zichzelf staan.
Voor een echt klassenbewuste vakbeweging moeten de collega’s in bedrijven de strategische beslissingen in de bedrijven zelf in de hand nemen, en daarmee de invloed van de SPD op de top van de Duitse vakbonden van onderaf afbreken.
Dit artikel verscheen oorspronkelijk op socialisme.nu.
