Op 9 mei kwam eurogroep (ministers van financiën van de eurozone, voorgezeten door de Nederlandse sociaaldemocraat Jeroen Dijsselbloem) weer in Brussel bijeen om te zien hoeveel zogenoemde ‘vooruitgang’ Griekenland geboekt heeft sinds de vorige vergadering van 22 april. Vroeg die ochtend keurde het Grieks parlement met een nipte meerderheid (153 voor, 144 tegen) een reeks maatregelen goed over nieuwe ingrepen in de pensioenen en bijkomende belastingen. Die zijn slechts goed voor een deel van de 5.4 miljard € bezuinigingen die de EU en het IMF eisen, maar ze worden door de Griekse bevolking massaal verworpen. Er waren grote protestbetogingen en hevige rellen rond het parlement , dat na een kort intermezzo in 2015 opnieuw op het wantrouwen en het misprijzen kan rekenen van vele Grieken.
Het scenario van een jaar geleden lijkt zich te herhalen. In juli moet Griekenland voor 3.5 miljard leningen terugbetalen aan de Europese Centrale Bank (ECB) , wat alleen kan als de Trojka (of het ‘kwartet’ zoals men nu zegt: ECB, IMF, Europese Commissie en ‘Europees Stabiliteitsmechanisme’ ESM) overgaat tot de uitbetaling van een schijf van de derde memorandumlening waartoe de regering Tsipras in juli 2015 besloot.
Een déjà-vu-gevoel, maar onder nog dramatischer omstandigheden dan een jaar geleden. In Griekenland zelf is er nog een jaar economische achteruitgang en een vluchtelingencrisis bijgekomen; en was er verleden jaar nog een zeker geloof in een nieuwe politieke aanpak met een nieuwsoortige regering, die hoop – of illusie – is nu ook helemaal in rook opgegaan. De EU zelf heeft zich in het voorbije jaar nog duidelijker dan voorheen als een ondoelmatige instelling gemanifesteerd, niet in staat om welke crisis dan ook aan te pakken. Het asielzoekersprobleem wordt uitbesteed aan Turkije. En voor de oplossing van het Grieks probleem moest zo nodig het IMF erbij. Met dat IMF kunnen de Europese leiders nu hun cijferruzietjes gaan uitklaren; ze zijn het immers niet eens hoe lang de Griekse gevangene kan gewaterboarded worden zonder dat hij helemaal omkomt.
“Ieder jaar 3.5% van het BBP ophoesten om schulden terug te betalen”, zegt de EU. “Mmm, moeilijk haalbaar, 1.5% is minder onrealistisch”, aldus het IMF, dat er wel ingrijpender neoliberale hervormingen als ‘duurzame’ garantie voor in de plaats wil. Europees compromis: een noodplan (contingency measures), nl. bijkomende bezuinigingsmaatregelen van 3 miljard euro per jaar die ‘automatisch’ van start gaan wanneer de Grieken zich niet aan de ‘afspraken’ houden. Zo hoopt men de boot weer wat af te houden, en de Britten geen bijkomende argumenten te geven om in juni uit de EU te stappen. De eurogroep debatteert vandaag niet over de Griekse crisis, maar over die van de EU zelf…
De regering Tsipras I probeerde in 2015 het Griekse volk én de Trojka te dienen. Dit bleek onmogelijk. Nu probeert de regering Tsipras II alleen nog de Trojka te dienen, maar ook dat zal onmogelijk zijn. De vraag is welke uitweg het Griekse volk zal vinden om zichzelf te dienen.
Dit artikel verscheen oorspronkelijk op Ander Europa.
