De Syriza-regering onderhandelde gedurende vijf maanden met de Europese Unie onder de ordewoorden “noch breuk, noch onderwerping” en “laat ons met het besparingsbeleid breken zonder te dreigen de Euro op te geven”. Het concrete resultaat was het voorstel van akkoord dat ze afgelopen maandag, 21 juni, aan de EU voorlegde.
Di voorstel betekent in essentie een voortzetting van het besparingsbeleid en een nog grotere druk op de gewone mensen. Echter, de leiders van de EU hebben dit plan niet aanvaard. (1) Zij willen Syriza van de kaart vegen, of het politiek veranderen door een bezuinigingsprogramma op te leggen dat nog harder is dan dat van vroeger.
Onderstaande grafiek van de Griekse militante graficus Jo Di kan ons helpen het verloop van de huidige onderhandelingen te volgen.
Van de acht miljard euro besparingen die worden voorzien in het voorstel van Tsipras, komen 4,2 miljard ten laste van de werkenden, gepensioneerden en de zwakste burgers. Een vierde van het programma zal gedekt worden door verhogingen van de BTW in de orde van 10% voor heel wat basisproducten en -diensten (medische voorzieningen, tarieven openbaar vervoer, taxi’s, cultuur). Het andere kwart, 2,1 miljard euro, zal gedekt worden door de verhoging van de bijdragen van de loontrekkenden en gepensioneerden aan de ziekteverzekering en het pensioen en aan de belastingen: +1% op hun bijdrage aan het wettelijk pensioen (dat vandaag in de meeste gevallen lager ligt dan 700 euro), +0,5% op het aanvullend pensioen , +5% op de ziekteverzekering voor rechthebbenden op een aanvullend pensioen, +1% op de ziekteverzekering voor wie enkel recht heeft op het wettelijk pensioen, +1% “solidariteitsbelasting” voor loontrekkenden die meer dan 50 000€ per jaar verdienen.
Aan dit alles moet nog het behouden van de horizontale grondbelasting, berekend per vierkante meter, worden toegevoegd. Deze belasting treft de werknemers, werklozen en gepensioneerden die eigenaar zijn van hun eerste woonst, erg hard. Het opleggen ervan vernietigde ganse sociale lagen, tot de middenklasse toe, en was een van de belangrijkste redenen voor de elektorale verzwakking van de conservatieve rechterzijde die beweerde de “kleine eigenaars” te beschermen. De afschaffing ervan en de vervanging ervan door een belasting op de grote immobiliën had een ereplaats in het programma en het discours voor de verkiezingen van Syriza. Maar omdat deze belasting, ondanks pogingen tot burgerlijk verzet ertegen, vers geld in de staatskas bleef brengen, boog de regering voor de druk om ze te behouden.
Het voorstel van de Griekse regering omvat ook de “vervanging” – niemand weet waardoor en door welke budgetaire lijn gedekt- van de opleg op de pensioenen voor de armste gepensioneerden (minder dan 300 euro!) tussen nu en 2020. De EU aanvaardt dit voorstel niet, en eist dat deze maatregel tot 2017 wordt afgeschaft.
De EU oefent sinds geruime tijd druk uit om een einde te maken aan de aanvullende pensioenen, door ze afhankelijk te maken van een “leefbaarheidsclausule“. De regering Tsipras voorzag hun financiering onder meer door de opbrengst van privatiseringen, en wil ze behouden omdat heel wat werknemers, maar ook heel wat zelfstandigen, er van af hangen. De EU vraagt vandaag maatregelen met hetzelfde effect om deze beslissing te compenseren.
Behalve de vermindering van de militaire uitgaven met 200 miljoen, stelde de Griekse regering voor dat de resterende 3,7 miljard in haar voorstel zouden komen van nieuwe belastingen op het kapitaal. De EU eist de beperking van de vennootschapsbelasting voorgesteld door de regering Tsipras (naar 28% in plaats van 29%). Ze aanvaardt ook de belastingen op de mobiele telefonienetwerken en de geldautomaten niet. Ze vraagt een persoonlijke bijdrage van 6% in plaats van de 5% die de regering voorstelde voor de ziekteverzekering van gepensioneerden. Ten slotte dringt ze aan op de verhoging van de belastingen voor landbouwers en vermindering van de subsidies voor verwarming voor de armste gezinnen. De EU wil dat zowat de ganse last van het nieuw besparingsprogramma wordt gedragen door de gewone mensen. Ze toont zo nog maar eens haar ongelofelijk antisociaal karakter aan.
Op vrijdag 26 juni legde de Griekse regering een nieuw voorstel van compromis neer waarin ze een vennootschapsbelasting van 28% aanvaardde. Ze versnelt ook de “vervanging” van de opleg op de pensioenen voor de allerarmsten van 2020 naar 2018. Ze blijft de BTW van 23% voor de ganse horecasector weigeren, maar aanvaardde een verhoging van de BTW van 6 naar 13% voor de hotels.
Een mogelijk akkoord dat uit dit kader voortvloeit, kan enkel leiden tot een zeer hard besparingsbeleid dat alle maatregelen die nodig zijn om een einde te maken aan de sociale ramp die Griekenland treft, onmogelijk maken. De ervaring van deze onderhandelingen toont duidelijk aan dat je niet kan breken met de bezuinigingspolitiek als je ook niet breekt met de Europese instellingen als schuldeisers en gangmakers van de economische politiek.
Noot:
1) Zie hier de voorstellen van wijziging die ze hebben aan gebracht: http://blogs.ft.com/brusselsblog/files/2015/06/Greek-crediors.pdf
