De aanval op het kantoor van het Franse weekblad Charlie Hebdo is misselijkmakend. Er is absoluut geen rechtvaardiging voor het vermoorden van journalisten en tekenaars. En het eerste dat nu moet gebeuren is het arresteren en voor het gerecht brengen van de daders. Het zou niet nodig moeten zijn deze drie zinnen te schrijven; ze zouden als vanzelfsprekend moeten gelden. De pijnlijke verwerking van deze aanval begint hier pas.
We maken een moment mee waarin ‘vanzelfsprekendheden’ aan het verschuiven zijn. Het is voor veel mensen nog vanzelfsprekend dat deze moordpartij het werk is van ideologisch verblinde fanaten die getalsmatig een (dodelijke) splinter van de islam vormen. Nog wel, maar in de peilingen is in dit land een van koplopers een partij voor wie een heel andere vanzelfsprekendheid geldt. Voor de PVV is het immers ‘vanzelfsprekend’ dat deze moordpartij alle honderden miljoenen moslims aangerekend moet worden.
Het bloed is nog niet opgedroogd, of dit soort ideologen gaan aan de slag om hun vanzelfsprekendheid verder te verspreiden. De Duitse website ‘Politically Incorrect’, geliefd medium van de duizenden ‘patriottische Europeanen’ die recent de straat opgingen tegen de ‘Islamisierung des Abendlandes’ roept nu onomwonden op tot gewapende strijd: ‘zolang de mensen protestborden dragen, dragen ze geen knuppel. Zolang ze spreken, schreeuwen ze niet. Zolang ze bereid zijn tot discussiëren, willen ze geen bommen teruggooien. Zolang ze zich zonder wapens een gehoor willen verschaffen, beseffen ze misschien nog niet eens in de kiem waar we ons nu bevinden: in oorlog’.
Voor dat soort geluiden hoeven we de grens niet over: in Nederland verklaart GeenStijl scribent Annabel Nanninga dat ook wij ‘in oorlog‘ zijn, dat ‘de islam’ de vijand is – en wie zich niet aan wil sluiten bij deze veldtocht werkt in feite samen met die vijand. Zo gaat dat in oorlog. Nanninga bouwt nog vroom de disclaimer in dat haar oorlog niet met geweld moet worden gestreden (maar misschien wel met PVV-wetten die Nederlandse moslims officieel tot tweederangs burgers zouden maken?). En natuurlijk Wilders verklaart ook weer de oorlog, per Twitter: ‘Wanneer dringt het eindelijk door bij Rutte en andere westerse regeringsleiders: het is oorlog’ Hij heeft al uitbundig duidelijk gemaakt dat hij de Turks-Nederlandse groenteboer op de hoek in hetzelfde kamp ziet als de moordenaars in Parijs, zijn hashtag #nomoreislam laat niks aan duidelijkheid over. Onder minder voorzichtige Twitteraars met een soortgelijk wereldbeeld is de hashtag #killallmuslims nu populair.
De aanval op Charlie Hebdo is niet alleen een aanval op een weekblad dat eerder de spot dreef met de islam – en andere religies. Het is een aanval op een weekblad dat ook door velen nog steeds gerekend werd tot ‘links’ – en het lijdt geen twijfel dat de slachtoffers zichzelf als antiracisten zagen. In Charlie Hebdo werd ook hard uitgehaald naar het Front National, Charlie Hebdo tekenaars leverden cartoons voor anti-racisme campagnes. Dat sluit niet uit dat Charles Hebdo zich al lang had aangesloten bij de mensen die misschien niks hebben met welke religie dan ook, maar voor wie vooral de islam een probleem is. En die deze religie niet zozeer zien als een geloofsovertuiging maar eerder als een soort genetische aandoening. Anderhalve maand geleden pronkte op de voorpagina een karikatuur van vier zwangere moslima’s met als kop; ‘de seksslavinnen van Boko Haram zijn kwaad’; ‘blijf van onze kindertoeslag af!’ roepen ze. Wat heeft dit giftig mengsel van seksisme en racisme te doen met ‘religie-kritiek’? Je ne suis pas Charlie.
Het zijn niet alleen de islamofobe keyboardwarriors die verlekkerd constateren hoe breed gedeeld hun reflex is. De aanval op Charlie Hebdo past in een beproefde tactiek van salafistische jihadi’s; door moorddadige aanvallen op symbolische doelen willen zij de polarisatie tussen geloofsgemeenschappen opdrijven richting een sektarische burgeroorlog. Als ze het konden lezen, zou het moordcommando in Parijs vast verguld zijn met de reacties van Nanninga en Wilders (reacties die de zo verfoeide Marine Le Pen trouwens rechts inhalen: deze verklaarde nog schijnheilig dat de moordenaars niet op een hoop gegooid moeten worden met moslims in het algemeen).
Het is geen toeval dat Charlie Hebdo het doelwit was, en niet een van de andere islamofobe publicaties in Frankrijk. De aanval op het zogenaamd progressieve Charlie Hebdo ondergraaft wat er over is aan antiracistisch potentieel. Mensen die Charlie Hebdo bekritiseerden zullen het verwijt krijgen de aanval mede voorbereid te hebben, anderen zullen gaan twijfelen of islamofoob rechts niet gelijk heeft door te stellen dat ‘de islam de vijand is’; ‘als zelfs het o zo progressieve Charlie Hebdo slachtoffer wordt, wie is dan nog veilig?’. Hoe meer mensen hier in meegaan, hoe meer rekruten er zijn voor de oorlog van Wilders & Co.
En ondertussen zullen hun jihadistische tegenhangers, die ook zo graag een oorlog tussen ‘moslims’ en de rest zien, ook hun gelederen zien groeien. Zij zullen zich opwerpen als de enige echte verdedigers van moslims tegen partijen als de PVV die moslims tot tweederangsburger willen maken, tegen de islamofoben die moskeeën in brand willen steken, tegen westerse regeringen wiens oorlogen en bezettingen talloze moslims het leven kosten.
De enigen die zullen profiteren van deze aanslag is extreemrechts, of het nu islamofoob of jihadi is.
Dit artikel verscheen oorspronklijk op Grenzeloos.org