De opstelling van de Britse arbeidersbeweging tegen het besparingsbeleid was een van de meest passieve van Europa. De aankondiging dat de conservatieve Tory-regering van plan is in de reële lonen te hakken tot 2018 zorgde nauwelijks voor reactie. Dit ondanks het feit dat miljoenen ambtenaren tot 15% armer zijn geworden sinds 2008. Bewijs voor de wijdverspreide verarming is overal te vinden, van de snelle groei van goedkope warenhuisketens als Lidl tot een toeloop voor de voedselbanken waar een rijk land zich voor zou moeten schamen.
De nationale secretaris van de vakbondskoepel TUC Frances O’Grady geeft het voorbeeld van mensen die in de thuishulp werken. Zij verdienden in 2010 £13,1898 en verdienen nu £481 extra. Om echter gelijke tred te houden met de stijgende levenskost zouden ze een een loonsverhoging tot meer dan £2000 moeten gehad hebben. In reële termen is deze groep laagbetaalde arbeiders nu £1500 armer dan vier jaar geleden. De TUC schat dat mensen die in de publieke sector werken gemiddeld £2,245 slechter af zijn.
Een miljoen stakers
De gecoördineerde stakingsactie van ongeveer 1 miljoen werknemers op 10 juli kan op twee manieren geïnterpreteerd worden, interpretaties die elkaar niet hoeven uit te sluiten. De eerste is dat een deel van de vakbondsleidingen zich realiseerden dat als ze niet in staat zouden zijn tot enige vorm van militante actie tegen de loonsverlagingen, ze zouden gezien worden als mensen die alleen kunnen kakelen, maar geen resultaten kunnen opleveren. De tweede is dat sommige vakbondsleidingen wel degelijk uit zijn op serieuze strijd rond lonen, pensioenen en arbeidsvoorwaarden, en een coalitie willen opbouwen om de konfrontatie met de regering aan te gaan.
De Fire Brigades Union (FBU, de vakbond van de brandweerlui) en de National Union of Teachers (NUT) vallen in deze categorie. FBU-leden zijn al verschillende keren in staking gegaan en zijn hun acties aan het escaleren tot vijftien stakingen over een periode van acht dagen tussen 14 en 21 juli. De NUT heeft al drie 24-urenstakingen georganiseerd dit schooljaar, en gaat een bevraging doen bij haar leden over nieuwe en langere acties in de herfst. Unison, de grootste vakbond in de openbare sector, en helaas opgezadeld met een leiding die de grootste weerstand biedt tegen het voeren van acties, zal waarschijnlijk zulke militante opstelling niet kunnen evenaren, maar ook daar wordt gesproken over nieuwe acties in de herfst, net als bij de GMB (de derde grootste vakbond in de TUC, een beetje een “verzamelbak” van allerlei sectoren).
Politieke reacties
De politieke reacties waren grotendeels voorspelbaar. Labour-leider Ed Miliband mompelde iets over die nasty Tories die het personeel van de openbare diensten demoniseren, en over hoe stakingen een teken van mislukking zijn. Ook al krijgt zijn partij jaarlijks 30 miljoen pond van de vakbonden, toch kon er geen woord van steun aan de staking af. De Tories maakten van de gelegenheid gebruik om aan te kondigen dat als ze de volgende verkiezingen winnen, ze de wet gaan veranderen om het voor de vakbonden zo goed als onmogelijk te maken om nog een succesvolle stemming over stakingsacties te hebben. Het was Vince Cable van de Liberal Democrats die zich hier het krachtigst tegen verzette, maar hij zal snel bakzeil halen als dat de voorwaarde is om als junior partner te mogen meespelen in de volgende Tory-regering.
Het succes van de stakingen toont dat er vraag is naar meer acties. Werkende mensen voelen elke maand opnieuw dat ze een beetje armer worden. Ze weten dat de claims van de Tories dat het beter gaat met de economie maar holle woorden zijn. Ze weten ook dat de mensen die verantwoordelijk zijn voor de crisis niet geraakt worden door de gevolgen ervan. Zij hebben nog steeds dezelfde hoge bonussen en de levenstijl van miljonairs. Voor actieve syndicalisten van de PCS, RMT en NUT is de inzet dan ook tamelijk eenvoudig. De leiding van deze bonden is bereid tot militantere actie, zij hebben alle steun hierbij nodig op het lokale niveau.
Leden van de GMB en Unison, waar de vakbondsleiding zich lauwer opstelt, moeten opkomen voor nationale acties en hun leiding dwingen hiervoor echt te gaan. In een periode vlak voor parlementsverkiezingen zal dat niet makkelijk zijn. De leiding van Unison is waarschijnlijk het meest pro-Labour van alle vakbondsbesturen. Zij staan onder stevige druk om niet voor “problemen” te zorgen in de aanloop naar de verkiezingen. Echter, de prijs voor passiviteit is een verarming voor een lange termijn van miljoenen werkende mensen.
Liam Mac Uaid is lid van onze Engelse zusterorganisatie Socialist Resistance .
Nederlandse vertaling: Thomas Weyts.
