Sinds het prille begin neemt de SAP actief deel aan de strijd voor het sluiten van de kerncentrales van Tihange en doel. Wij komen op voor een kernuitstap, zowel omwille van het onmiddellijke gevaar dat door sommige reactoren wordt gevormd, als omwille van het gevaar op lange termijn dat door kernafval wordt gevormd. Wij laten ons hierbij niet doen door de belangen van de 1% van de bevolking of door de regeringen die samen zowat alle aandelen van Electrabel bezitten.
Deze regering is antisociaal en pro-kernenergie. Ze denkt enkel aan het nog rijker maken van de rijken, zo snel mogelijk. Daarbij houdt ze geen rekening met de veiligheid van de bevolking of de gevolgen op langere termijn. Ze verstopt zich achter de studies van het FANC, dat de waakhond van de burgers tegenover de gevaren van kernenergie zou moeten zijn, maar zich in de realiteit gedraagt als een poedel van de energiesector.
Wij roepen iedereen op om de acties tegen kernenergie te steunen, ondermeer door de rechtszaak die door de VZW Stop Kernenergie werd aangespannen financieel te steunen. Alle giften zijn welkom. (SAP)
Overzicht
– Historiek van de reactoren Tihange 2 en Doel 3
– Duiding
– Gerechtelijke procedures
– Hoe kan je ons helpen?
– Andere acties en steunfonds
Historiek van de reactoren Tihange 2 en Doel 3
De reactor nummer 3 van de kerncentrale te Doel (kortweg D3), opgestart in 1982, werd voor het eerst stilgelegd in juni 2012 na de ontdekking van duizenden microscopisch kleine scheurtjes in het reactorvat. Bij de in augustus 2012 uitgevoerde controles werden soortgelijke defecten gedetecteerd in het reactorvat van reactor nummer 2 van de kerncentrale te Tihange (kortweg T2) met als gevolg het stilleggen van ook deze reactor in 1983. (1)
Bijna een jaar later, in mei 2013, gaf het FANC (2) de toestemming aan Electrabel deze reactoren opnieuw op te starten, een vergunning onderworpen aan verplichtingen op het gebied van testen en studies te verwezenlijken in het jaar na deze herstart.
In maart 2014 besloot Electrabel de geplande sluiting van de twee reactoren te vervroegen omdat een bestralingstest op een controlemonster van een staalsoort vergelijkbaar met het staal van de reactorvaten een overmatige verbrossing vertoont. (3)
Om te proberen dit onverwachte resultaat te verklaren, voerde Electrabel vervolgens verder onderzoek en analyse uit. Ondertussen werden reactorvaten opnieuw onderzocht met een verbeterde procedure. Dit onderzoek bracht een veel groter aantal defecten aan het licht dan het vorig onderzoek: meer dan 13.000 voor Doel 3 en meer dan 3.000 voor Tihange 2. Ten slotte, na twintig maanden van consultaties en analyse, geeft het FANC in november 2015 opnieuw toestemming de twee reactoren te herstarten.
Duiding
Wat kunnen we hieruit besluiten? Laten we vooreerst niet vergeten dat het reactorvat de essentiële component van een kernreactor is waarvoor geen enkele tekortkoming kan getolereerd worden. Een scheur in het reactorvat is een incident dat de reactor oncontroleerbaar maakt hetgeen onvermijdelijk zou leiden tot de fusie van het reactorhart en tot een absolute ramp, zoals de ramp van Tsjernobyl of Fukushima. Deze standaard van zerotolerantie voor een reactorvat is wat wordt opgelegd in alle lastenboeken voor de bouw van een kernreactor. (4)
De drukvaten van T2 en D3 voldoen niet aan deze maximale kwaliteitsnormen. Als een reactorvat met deze gekende gebreken geleverd zou worden op een werf, zou het ongetwijfeld geweigerd worden, zoals dat ook het geval is in eender welk land ter wereld. (5)
Deze eerste vaststelling is evident voor iedereen, maar niet voor het FANC. Dat doet vragen rijzen over de legitimiteit van dit agentschap en over zijn vermogen om over de veiligheid van de uitbating van de Belgische kernreactoren te waken.
De manier waarop Electrabel en het FANC dit dossier behandeld hebben toont veel tekortkomingen die de veiligheid van de burgers hetzij in België hetzij in de aangrenzende landen bedreigd, zoals pertinent aangetoond wordt door de recente studie van Mevr. Ilse Tweer, een internationaal erkende consultant voor haar expertise inzake materiaalkennis. (6)
We vestigen in het bijzonder de aandacht op een algemene aanpak die de regels van goede wetenschappelijke praktijken aan zijn laars lapt. Er is ook het gebrek aan zekerheid over de herkomst van de haarscheurtjes die op zichzelf een herstart had moeten beletten.
Last but not least, kan de burger zich alleen maar vragen stellen over de afwezigheid van de politiek in deze beslissing. Jan Jambon, minister van Veiligheid en Binnenlandse Zaken verantwoordelijk voor nucleaire veiligheid, Marie-Christine Marghem, minister van Energie, Charles Michel, Eerste minister en alle andere ministers van zijn regering steken zich weg achter de allesomvattende bekwaamheid van het FANC, schuiven hun beslissingsbevoegdheid eraan door en sluiten zo de deur voor enig overleg met de bevolking.
Gerechtelijke procedure
Geconfronteerd met dit wetenschappelijk en politiek tekortschieten en de onvoorstelbare risico’s die genomen worden, besloten burgers uit alle streken van het land de zaak voor de rechter te brengen met als doel de twee reactoren definitief te sluiten en van het stroomnet af te koppelen.
Een eerste stap werd daarom gezet op 20 december 2015 met het indienen van een verzoekschrift “zoals in kortgeding” door de vzw Nucléaire Stop Kernenergie. Daarin wordt de rechtbank verzocht de twee reactoren onmiddellijke stil te leggen en beroep te doen op onafhankelijke deskundigen om te kunnen beslissen over een definitieve sluiting. De pleidooien gaan plaatsvinden voor de Brusselse Rechtbank van Eerste Aanleg in openbare zitting op 8 februari van 9 tot 12 uur. De uitspraak wordt ongeveer drie weken later verwacht.
Een tweede verzoekschrift, namens individuele aanvragers, is in voorbereiding en zal waarschijnlijk worden ingediend tussen 25 februari en 10 maart. Het zal alleen de grond van de zaak betreffen en zal de eerste procedure aanvullen. In feite kan een procedure ten behoeve van particulieren elementen van recht inroepen die niet kunnen gebruikt worden door een vzw.
De gezamenlijke kosten van deze twee procedures valt moeilijk te schatten, omdat anticiperen op hun ontwikkeling en hun respectievelijke tijdsduur niet eenvoudig is. Naast de proceskosten en de honoraria van de raadsheren, zijn er de kosten van de deskundigen die al zouden kunnen oplopen tot enkele tienduizenden euro’s. Dit loopt mogelijk op tot een uitgave van € 50.000, waarop de verzoekers zich voorbereiden.
Hoe kan u helpen?
- Door een gift te doen aan ons steunfonds, hoe klein ook, op de bankrekening die we speciaal daarvoor geopend hebben (zie hieronder).
- Door dit initiatief te verspreiden in uw netwerken.
- Als u een vereniging vertegenwoordigt, danken wij uw vereniging om ons officieel te ondersteunen: de naam van uw organisatie verschijnt dan op de pagina van de verenigingen.
- Om ons te schrijven of ons een steunboodschap te sturen gaat u naar de Contactpagina.
- Kom met uw vrienden of vriendinnen naar een volgende zitting die zal aangekondigd worden in de agenda.
Bankrekening
Op naamvan: Nucléaire Stop Kernenergie VZW
IBAN: BE98 5230 8078 3493
BIC: TRIOBEBB
Adres: Blegny, België
Mededeling: een e-mailadres (dat zal ons toelaten u eenvoudig te contacteren).
Praktische details
De bankrekening wordt beheerd door drie leden van drie verschillende verenigingen.
Wanneer het doel van € 50.000 wordt bereikt, zal duidelijk op deze pagina aangegeven worden niet meer te storten.
Indien na het voltooien van de procedures, het stoppen van de beide reactoren en de betaling van alle kosten, er nog geld op de rekening blijft staan, zal het uitsluitend worden gebruikt ten behoeve van campagnes om kernreactoren te sluiten waarvan de uitbatingsduur langer is dan voorzien werd bij de constructie (30 jaar). Helaas dus, alle Belgische reactoren…
Overige informatie
Via de homepage kan u het volgende nog bekijken:
- Het bedrag dat vandaag al verzameld werd
- De gemaakte kosten
- De lijst van mensen die zijn toegetreden tot het verzoekschrift (de aanvragers)
- De lijst van organisaties die ons initiatief ondersteunen
Andere acties en steunfonds
Parallel met onze procedure tegen de D3 en T2 reactoren ondernemen BBL (Bond Beter Leefmilieu) en IEW (Inter Environnement Wallonie) een gerechtelijke procedure om twee andere reactoren, namelijk Doel 1 en Doel 2, te sluiten. Deze procedure zal ook gepaard gaan met een oproep voor donaties. IEW en BBL hebben een beroep tot nietigverklaring voor het Grondwettelijk Hof ingediend tegen de wet van 28 juni 2015, die het mogelijk maakt de uitbatingsduur van D1 en D2 nogmaals met 10 jaar te verlengen. Dat zou hun levensduur op 50 jaar brengen, terwijl een levensduur van 30 jaar voorzien was tijdens de bouw. Zie hun websites voor meer informatie: www.bondbeterleefmilieu.be en www.iew.be
Noten en referenties:
1) Deze twee reactoren hebben elk een capaciteit van 1.000 MWe (megawatt elektrisch). Een wet gestemd in 2003 maakte het mogelijk om de uitbatingsduur van deze twee reactoren met 10 jaar te verlengen, zoals deze van de vijf andere Belgische reactoren, als bij toverslag van 30 naar 40 jaar. Volgens deze wet, moest de reactor Tihange 1 sluiten in 2015, maar in 2012, alweer bij toverslag, stelde de regering de sluiting uit tot 2025. De reactoren van Doel 1 en Doel 2 worden hetzelfde lot beschoren door een conventie ondertekend op 30 november 2015 door Engie/ Electrabel en de Belgische Staat vertegenwoordigd door Eerste minister Charles Michel en minister van Energie Marie-Christine Marghem. Een procedure tot nietigverklaring van deze overeenkomst wordt momenteel gedragen door BBL en IEW: zie “Andere acties en steunfonds”.
2) FANC: Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle (www.fanc.fgov.be).
3) De verbrossing van het controlemonster bij bestraling was veel ernstiger dan voorspeld. Het controlemonster in kwestie werd door Areva geleverd en was van een soortgelijk type als het staal van de reactorvaten met soortgelijke gebreken.
4) Noteer dat een reactorvat niet kan hersteld noch vervangen worden.
5) Jan Bens, de directeur van het FANC, heeft dit erkend tijdens een ontmoeting met Camille Gira, staatssecretaris voor Duurzame Ontwikkeling van het GH Luxemburg. Zie www.rtbf.be/info / .. . (op 19 januari 2016).
6) ) Flawed Reactor Pressure Vessels in the Belgian NPPS Doel 3 and Tihange2 (Gebrekkige reactordrukvaten in de Belgische kerncentrales Doel 3 en Tihange 2), gepubliceerd in januari 2016. Deze studie zal later in het Frans en in andere talen beschikbaar zijn.
