De media hebben altijd een dubbele rol: enerzijds weerspiegelen ze de maatschappij, anderzijds beïnvloeden ze haar. De plaats van vrouwen in de media is dus ook onthullend over de patriarchale maatschappij waarin we leven, net zoals die van de heersende ideologie die haar richting geeft. Nu is er een instrument dat mee inzicht geeft in de plaats die vrouwen krijgen in onze maatschappij: de Bechdel-test.
De Bechdel-test zag in het leven 1985 dankzij Alison Bechdel, een Amerikaanse stripauteur. In haar stripverhaal “Dykes to watch out for” (“Lesbiennes om voor op te letten / naar uit te kijken”), begeven twee vriendinnen zich naar de cinema. Één van de twee legt uit dat ze een regel toepast: wil ze een film zien, dan moet doe drie voorwaarden vervullen. Ten eerste: heeft de film ten minste twee vrouwelijke personages waarvan we de naam kennen? Indien wel, is de volgende vraag of ze met elkaar praten op een bepaald moment tijdens de film? En ten slotte: praten ze over iets anders dan over een man? Op het eerste zicht lijken deze eisen niet overdreven. Maar wanneer men de films die vertoond worden, of wat op TV getoond wordt, onder de loep neemt, blijkt dit echt een ramp te zijn. De films die slagen voor de Bechdel-test zijn zeldzaam, heel zeldzaam.
Cécile Dehesdin, journaliste bij Slate.fr, benadrukt dat het al dan niet slagen voor de Bechdel- test niet volstaat om een film als «feministisch» te beschouwen: het gaat simpelweg over een film die een plaats verleent aan twee vrouwelijke protagonisten. Het doel van de test is dat men eerst en vooral nadenkt over de beelden die men te zien krijgt, en je je manier van kijken in vraag stelt. Vier Zweedse onafhankelijke cinema’s hebben een label gelanceerd en reiken een “A” uit (verwijzend naar “aanvaard” en “Alison Bechdel”) aan films die slagen in de test.
De Bechdel-test slaat op films maar we kunnen het evengoed gebruiken voor de media in het algemeen: wanneer vrouwen op TV praten: wie zijn ze? Op basis van welke criteria worden ze gekozen? Zijn er onder de televisiepresentatoren evenveel ex- “misters” dan ex- “missen”? Laten we ons ook de vraag stellen over pornofilms, meestal door en voor mannen gecreëerd. We kunnen deze test als instrument gebruiken om de voor vrouwen gereserveerde plaats in de films en de media in het algemeen te observeren: de heersende ongelijkheid tussen vrouwen en mannen vaststellen, is een begin om er tegenin te kunnen gaan en en er ons rond te organiseren!
Een lijst van films die getest werden op basis van de Bechdel-test kan je hier vinden en zelf mee aanvullen.
