• FRANÇAIS (LCR)

sap-rood.org

SAP

antikapitalistische lenteschool 2017
  • home
  • Wie zijn wij?
    • SAP
    • Uitgavenfonds Ernest Mandel
  • België
    • politiek
    • syndicaal-sociaal
    • verkiezingen 2014
  • internationaal
    • Afrika
      • Algerije
      • Burkina Faso
      • Egypte
      • Kenia
      • Marokko
      • Soedan
      • Tunesië
    • de Amerika’s
      • Argentinië
      • Bolivië
      • Brazilië
      • Chili
      • Colombia
      • Cuba
      • Ecuador
      • Guatemala
      • Haïti
      • Honduras
      • Mexico
      • Peru
      • Puerto Rico
      • Venezuela
      • Verenigde Staten (VS)
    • Azië
      • Cambodja
      • China
      • Filippijnen
      • Maleisië
      • Pakistan
      • Thailand
      • Vietnam
    • Europa
      • Italië
      • Luxemburg
      • Nederland
      • Noorwegen
      • Oekraïne
      • Portugal
      • Rusland
      • Schotland
      • Slovenië
      • Spaanse Staat
      • Turkije
    • internationale instellingen
    • Midden-Oosten
    • Oceanië
  • themas
    • antifascisme
    • antiracisme
    • cultuur
    • ecologie
    • economie
    • feminisme
    • geschiedenis
    • biografieën
    • jongeren
    • LGBT+
    • migratie
    • strijd en bewegingen
    • Uitgavenfonds Ernest Mandel
  • onze blogs
    • Ida en Evie schrijven
    • blog Flor Vandekerckhove
    • blog Marijke Colle
    • blog Pips Patroons
  • linkse linkjes
  • e-shop

Het erotische in de opera

28 januari, 2015 door Pips Patroons

werkkavelieVele opera’s gaan over seks. Onder de grote componisten was Mozart een specialist in het genre.

In Cosí Fan Tutte (”zo zijn de vrouwtjes nu eenmaal”) overtuigt een oude cynicus twee jonge mannen die vast geloven in de trouw van hun verloofdes, om hun geliefden wederzijds te verleiden. De meisjes geven natuurlijk toe aan de verleiding. Maar eens dit buitenechtelijk avontuur avant la lettre voorbij is, vinden de oorspronkelijke koppels elkaar weer. De orde is hersteld. Het was allemaal niet zo erg, vinden ze. Het is normaal dat men af en toe van partner wisselt. Mozart is een discipel van de Verlichting. Je moet tolerant zijn, ook in het huwelijk.

Maar Mozart gehoorzaamt af en toe toch aan de uiterlijke schijn van de hypocriete moraal, hij leeft tenslotte van zijn muziek. In de Toverfluit, die hij componeerde voor een volks publiek, brengt hij een boven elke verdenking van ontrouw verheven koppel ten tonele, de belichaming van de maçonnieke rechtschapenheid en de illusoire idealen van de Weense kleine burgerij. Maar hij is ook weer een meester in dubbelzinnigheid. In Don Giovanni wordt de antiheld gestraft en ter helle gevoerd. Niet omdat hij alleen al in Spanje 1003 vrouwen heeft verleid, maar omdat hij de vader van ña Anna heeft gedood. In diezelfde opera offreert de soubrette Zerlina haar “natuurlijke balsem” als troost aan haar jaloerse minnaar die een pak slaag van Don Giovanni heeft gekregen. Sommige passages in Mozarts opera’s werden tot in de 20steeeuw gecensureerd.

De romantici droomden van engelachtige huisgebonden vrouwtjes maar velen onder hen zochten hun plezier bij de duivelinnen van het bordeel. Marx’ tijdgenoot Richard Wagner (1813-1883), een groot romanticus en componist, bezingt de “vrije” of “buitenlegale” liefde, maar in gesublimeerde vorm. Volgens hem ligt de grote extase in de dood van beide geliefden, zoals ik in een vorig stukje heb beschreven.

Bij Richard Strauss (1864-1949) en zijn librettist Hugo von Hofmannstahl (1874-1929) wordt erotiek subtiel aangepakt. In Der Rosenkavalier verkleedt de jonge minnaar van de Marschallin, een dame van een zekere leeftijd, zich als jonge dame om hun relatie te verbergen, en het is als travestiet dat de jongen vervolgens wordt begeerd door een heer baron. De opera heeft iets weg van boulevardtheater, maar op een hoger, eleganter en spiritueler vlak. Het is tevens een parodie van het keizerlijke Wenen, de hoofdstad van Kakanië zoals Robert Musil het Habsburgse dubbelmonarchie noemde, een woordspeling op Kaiserlich (Oostenrijk) und Königlich (Hongarije). Het merkwaardige in de opera is dat Octavian, de jonge man in kwestie, gespeeld wordt door een sopraan die een mannelijke rol speelt die op een bepaald moment een vrouwelijke rol moet spelen. Genderkwesties zijn ingewikkeld.

In de opera Capriccio van Richard Strauss (die je niet mag verwarren met de Straussen van de Weense walsen) wordt de vraag gesteld die alle operacomponisten en librettisten zich stellen: prima la musica o prime le parole?, wat overheerst, de muziek of de woorden? Een dichter en componist discussiëren over deze kwestie in het gezelschap van een aantrekkelijke dame en kunnen het niet eens worden. De dame beslist dan om zowel van de muziek als van de tekst te genieten, onderverstaan van twee minnaars tegelijk.

Je moet je afvragen waarom de opera zoveel belang hecht aan erotiek. Is er misschien een band tussen muziek (waaronder de menselijke stem) en erotische prikkeling?

Print Friendly, PDF & Email

Categorie: blog Pips Patroons

 Facebook Twitter Flickr YouTube E-mail
hallo kameraad
lid-wrden
strijdfonds

zoeken

FeMiNiSmE–YeAh!archief Ernest Mandel IRJ 2017
Anticapitalista

cultuur

Film: Der Junge Karl Marx van Raoul Peck

Door Michael Löwy

De film Der Junge Karl Marx die de grote Haïtiaanse filmmaker Raoul Peck aan de jonge Marx wijdde, is een echt meesterwerk. Het is tevens het werk van een cineast die kant koos: die van de onderdrukten en uitgebuitenen die strijden voor hun emancipatie. Vandaar zijn belangstelling voor een zekere … [Meer lezen ...]

Tags

abortus asiel asielzoekers BBTK-SETCa Bechdel beweging bezuinigingen cinema culture ecologische economie Fellini Feminisme film FN FOD Financiën Gender IIRE indignados K&SR klimaatsverandering klimaattop COP 19 kolonialisme koopkracht overheidsdienst politiek Racisme Soberheid sociaal sociale Sorrentino staking stakingsrecht storm Taubira theorie Ulrike Meinhof vakbeweging vluchtelingen vrouwen werkloosheid
Pips Patroons

Pips Patroons werd geboren in Antwerpen, bracht zijn kindertijd door in Congo en studeerde geschiedenis in Gent en in Leuven. Hij woonde sinds 1995 in Engeland en vervolgens in Frankrijk. In 2016 ging hij terug naar België. Hij is al heel wat jaren actief in radikaal links en werkt vandaag aan een essay over de Vlaamse ideologie.
Viva la IV!

Onze oude website kan je nog steeds hier raadplegen.

kalender artikels

juni 2025
Z M D W D V Z
1234567
891011121314
15161718192021
22232425262728
2930  
« okt    

image bank

  • DSC_0141
  • DSC_0140
  • DSC_0139
  • DSC_0137
  • DSC_0138
  • DSC_0136
  • DSC_0135
  • DSC_0132
  • DSC_0133

categorieën

andere hulpmiddelen

  • archieven
  • sitemap
  • folders te downloaden

SAP-LCR