Naar aanleiding van de rel tussen de Turkse en Nederlandse regeringen publiceren we hieronder een gezamenlijke verklaring van onze Turkse en Nederlandse zusterorganisaties Sosyalist Demokrasi için Yeniyol en Grenzeloos.
Op 16 april 2017 zal in Turkije een referendum plaatsvinden over wijzigingen van de grondwet, in het bijzonder over het invoeren van een presidentieel systeem en veranderingen in de structuur van het hooggerechtshof. Hiermee zou de macht geconcentreerd worden in de handen van president Erdogan. Sinds de Gezi – protesten in 2013, het gelijktijdige einde van vooruitzichten op vredesonderhandelingen en de escalatie van het Turkse staatsgeweld tegen de Koerdische beweging, en ten slotte de mislukte coup, is de Turkse regering steeds autoritairder aan het worden.
De AKP – regering arresteert en ontslaat duizenden critici, waaronder talloze journalisten, leraren en academici, en heeft leiders van de Koerdische beweging en van de parlementaire oppositiepartij HDP gevangen gezet onder beschuldiging van ‘steun aan terrorisme’. De Turkse regering verbiedt demonstraties en schendt mensenrechten. Maar nu zou ze opeens bezorgd zijn over het gedrag van de Nederlandse politie en over de vrijheid van vergadering.
De Nederlandse premier Mark Rutte staat aan de vooravond van verkiezingen op 15 maart. Zijn partij, de VVD (rechtse liberalen), is verwikkeld in een concurrentieslag met de extreemrechtse, islamofobe PVV van Geert Wilders. De VVD is een neoliberale partij die het Nederlands nationalisme gebruikt om steun te verwerven voor hun bezuinigingsbeleid.
Door het verbieden van de AKP – bijeenkomsten en het tot persona non grata verklaren van de Turkse minister Fatma Betül Sayan Kaya probeert Rutte zich nu te presenteren als een verdediger van de liberale democratie en als een sterke leider die zich niet laat intimideren door de islamistische AKP en haar Nederlands -Turkse supporters. Maar de acties van Rutte worden niet ingegeven door werkelijke zorg over de aftakeling van democratie in Turkije: Rutte probeert potentiële PVV – stemmers te trekken. Het optreden van de Nederlandse overheid versterkt slechts de positie van Erdogan. Rutte vindt zijn verkiezingscampagne belangrijker dan werkelijk pogen een verdere groei van autoritarisme in Turkije te voorkomen.
Erdogan kan zich nu aan zijn religieus – nationalistische basis makkelijker presenteren als iemand die het opneemt tegen ‘het Westen’ en zo de aandacht afleiden van de ontwikkelingen in Turkije. Angst zaaien over internationale complotten tegen Turkije is voor de AKP een middel om steun te vergaren. In Nederland zijn Turkse migranten en hun families al sinds lange tijd het doelwit van racisme en vooroordelen. Dat een aanzienlijk deel van deze groep de AKP steunt,
wordt door rechts in Nederlands gebruikt als een middel om de gemeenschap in zijn geheel aan te vallen en te stellen dat ze niet werkelijk in Nederland thuis horen. Turkse nationalisten en Nederlandse nationalisten zoals Erdogan en Wilders zeggen hetzelfde tegen mensen die zich tegen hun visie op de samenleving keren: “als je het niet eens bent met ons, kun je het land uit”.
Turks en Nederlands rechts zijn zeer hypocriet. De Nederlandse regering heeft er geen probleem mee om een bondgenoot te zijn van een repressief, racistisch regime als dat van Netanyahu – maar als het om Turkije gaat, zou ze zich opeens zorgen maken om democratie. Als de Nederlandse regering werkelijk bezorgd was over de staat van de democratie in Turkije, dan zou ze dit kunnen tonen door de Turkse democratische oppositie en het Koerdische recht op zelfbeschikking te ondersteunen. Zoals we kunnen zien in de Turkije-deal over vluchtelingen, kunnen de regeringen van beide landen prima samenwerken als het om het versterken van Fort Europa gaat.
Links moet de campagnes van Turks en Nederlands rechts weerstaan en het verzet ertegen organiseren. We roepen op tot een ‘NEE’ in het Turkse referendum, voor verzet tegen de groei van het autoritarisme van het Erdogan – regime en voor bescherming van secularisme. We roepen op tot een stem tegen islamofobie en racisme in Nederland en het bouwen van een beweging tegen racisme, op straat en op de bedrijfsvloer. Voor de verdediging van democratische rechten en hun belangen kunnen werkende mensen in Turkije en in Nederland niet vertrouwen op de rechtse regeringen, ze hebben een gedeeld belang in een gezamenlijke strijd tegen neoliberalisme en tegen alle vormen van onderdrukking.
