• FRANÇAIS (LCR)

sap-rood.org

SAP

antikapitalistische lenteschool 2017
  • home
  • Wie zijn wij?
    • SAP
    • Uitgavenfonds Ernest Mandel
  • België
    • politiek
    • syndicaal-sociaal
    • verkiezingen 2014
  • internationaal
    • Afrika
      • Algerije
      • Burkina Faso
      • Egypte
      • Kenia
      • Marokko
      • Soedan
      • Tunesië
    • de Amerika’s
      • Argentinië
      • Bolivië
      • Brazilië
      • Chili
      • Colombia
      • Cuba
      • Ecuador
      • Guatemala
      • Haïti
      • Honduras
      • Mexico
      • Peru
      • Puerto Rico
      • Venezuela
      • Verenigde Staten (VS)
    • Azië
      • Cambodja
      • China
      • Filippijnen
      • Maleisië
      • Pakistan
      • Thailand
      • Vietnam
    • Europa
      • Italië
      • Luxemburg
      • Nederland
      • Noorwegen
      • Oekraïne
      • Portugal
      • Rusland
      • Schotland
      • Slovenië
      • Spaanse Staat
      • Turkije
    • internationale instellingen
    • Midden-Oosten
    • Oceanië
  • themas
    • antifascisme
    • antiracisme
    • cultuur
    • ecologie
    • economie
    • feminisme
    • geschiedenis
    • biografieën
    • jongeren
    • LGBT+
    • migratie
    • strijd en bewegingen
    • Uitgavenfonds Ernest Mandel
  • onze blogs
    • Ida en Evie schrijven
    • blog Flor Vandekerckhove
    • blog Marijke Colle
    • blog Pips Patroons
  • linkse linkjes
  • e-shop

Jef Last en André Gide: de politiek zal ons niet scheiden

21 maart, 2017 door Flor Vandekerckhove

jef last, andré gide

Ze zien elkaar voor het eerst in 1934, wanneer beiden in Parijs aanwezig zijn op een congres van de ‘Association des Ecrivains et Artistes Révolutionnaires’. Dat verzamelt schrijvers en kunstenaars die sterk onder de indruk gekomen zijn van de Russische revolutie.

De Franse André Gide (1869-1951) is er een van. Hij is geen communist, maar omdat hij een beroemdheid is, wordt hij het uithangbord van de vereniging. Hij zit het congres voor waaraan ook de Nederlandse schrijver Jef Last (1898-1972) deelneemt.

Last is wél een communist. Hij is lid van de Communistische Partij Holland (CPH, later CPN) en net zoals André Gide is hij schrijver. Last zegt later over die eerste ontmoeting: ‘Het was de periode waarin Gide zich verplicht achtte om, in plaats van aan zijn kunst te werken, op alle mogelijke vergaderingen als een soort reclamepop te verschijnen.’

Op dat congres ontmoeten ze elkaar. Ze worden vrienden. In de ontwikkeling van die vriendschap speelt een reis die ze in 1936 naar de Sovjet-Unie maken een grote rol. De schrijversdelegatie die daar de verwezenlijkingen van Stalin gaat bekijken bestaat naast Gide en Last ook nog uit Pierre Herbart, Eugène Dabit, Louis Guilloux en de uitgever Jacques Schiffrin.

De reis wordt een regelrechte ramp voor de stalinisten. Gide doorprikt de propagandamachine en getuigt ervan in Retour de l’U.R.S.S., waarover ik eerder al een stukje geschreven heb onder de spetterende titel Trotski lacht zich een bult met André Gide.

Jef Last van zijn kant mag dan wel een overtuigd partijlid zijn, hij is niet blind. Hij ziet even goed de bureaucratische ontaarding. Wel gelooft hij dat het allemaal nog kan goed komen.

Wanneer Last terug in Nederland is willen de kameraden dat hij het land rondtrekt om enthousiaste verhalen over Rusland te vertellen, maar hij kan het niet opbrengen. Liever trekt hij naar Spanje, waar de burgeroorlog uitgebroken is. Hij gaat er strijden tegen Franco en de zijnen.

De vriendschap tussen de twee schrijvers wordt erg op de proef gesteld wanneer Gide ook nog eens een vervolg op zijn Retour de l’U.R.S.S publiceert: Retouches à mon retour de l’URSS. Ook over dat vervolg heb ik eerder al iets geschreven, meer bepaald over de Engelse publicatie ervan: Second Thoughts on the Soviet Union.

Op een congres in Spanje wordt van Jef Last verwacht dat hij beide geschriften uitdrukkelijk veroordeelt. Last weigert omdat hij de vriendschap met Gide vooropstelt. Hij brengt daarmee zijn leven in gevaar, want nu moet hij niet alleen oppassen voor de kogels die van de overkant komen. Hij ontvlucht Spanje en begin maart 1938 zegt hij zijn partijlidmaatschap op. Gide is de enige schrijver die hem daarmee feliciteert. Later schrijft Last: ‘[H]adden de Spaansche officieren niet meer eerlijkheid gehad (…) was ik daarginds reeds door een kogel in de rug aangevallen, zooals Nin en Maurin en zoovele andere goede frontkameraden als “Trotzkisten” door de sluipmoordenaars der G.P.U daarginds vermoord zijn.’

Jef Last, Mijn vriend André Gide, Amsterdam 1966: Van Ditmar. 256 p.

Pieter Jan Smit, L’Ami Hollandais. Jef Last & André Gide (de film kan volledig bekeken worden op http://ultimateshare.net/filmcomplet/).

Dit artikel verscheen oorspronkelijk op De Laatste Vuurtorenwachter.

Print Friendly, PDF & Email

Categorie: blog Flor Vandekerckhove, geschiedenis

 Facebook Twitter Flickr YouTube E-mail
hallo kameraad
lid-wrden
strijdfonds

zoeken

FeMiNiSmE–YeAh!archief Ernest Mandel IRJ 2017

NIEUWSBRIEF ABONNEREN

Anticapitalista

cultuur

Film: Der Junge Karl Marx van Raoul Peck

Door Michael Löwy

De film Der Junge Karl Marx die de grote Haïtiaanse filmmaker Raoul Peck aan de jonge Marx wijdde, is een echt meesterwerk. Het is tevens het werk van een cineast die kant koos: die van de onderdrukten en uitgebuitenen die strijden voor hun emancipatie. Vandaar zijn belangstelling voor een zekere … [Meer lezen ...]

Tags

abortus asiel asielzoekers BBTK-SETCa Bechdel beweging bezuinigingen cinema culture ecologische economie Fellini Feminisme film FN FOD Financiën Gender IIRE indignados K&SR klimaatsverandering klimaattop COP 19 kolonialisme koopkracht overheidsdienst politiek Racisme Soberheid sociaal sociale Sorrentino staking stakingsrecht storm Taubira theorie Ulrike Meinhof vakbeweging vluchtelingen vrouwen werkloosheid

blog Flor Vandekerckhove

Flor Vandekerckhove

Flor Vandekerckhove brak in 1988 met de SAP. In datzelfde jaar begon hij in Oostende Het Visserijblad te redigeren, een tijdschrift dat sinds 1933 in de vissersgemeenschap uitgegeven werd. In dat blad verzorgde hij o.m. de column De Laatste Vuurtorenwachter. Na zijn pensionering hield Het Visserijblad op te bestaan. De Laatste Vuurtorenwachter kreeg onderdak in de gelijknamige blog waarin Vandekerckhove nu herinneringen, leeservaring en eigen verhalen publiceert. Inmiddels is hij weer lid geworden van de SAP.

kalender artikels

augustus 2022
Z M D W D V Z
 123456
78910111213
14151617181920
21222324252627
28293031  
« okt    

image bank

  • DSC_0141
  • DSC_0140
  • DSC_0139
  • DSC_0137
  • DSC_0138
  • DSC_0136
  • DSC_0135
  • DSC_0132
  • DSC_0133

categorieën

andere hulpmiddelen

  • archieven
  • sitemap
  • folders te downloaden

SAP-LCR