Op 22 april hebben 25.000 mensen in Keulen gedemonstreerd tegen de Alternative für Deutschland (AfD). De extreemrechtse partij organiseerde er een landelijk partijcongres dat in het teken stond van de Bondsdagverkiezingen in september. Ramon Lambregts doet verslag.
Meer dan zestig organisaties hebben het verbond Solidarität statt Hetze gevormd: linkse partijen, activisten, vakbonden en zelfs carnavalsverenigingen. Die hebben zich ten doel gesteld om het de bijeenkomst van de AfD zo lastig mogelijk te maken. De mobilisatieslogan was dan ook kraakhelder: ‘AfD – Bundesparteitag blockieren’. De dag zelf is een samenspel tussen demonstraties en blokkades.
Het AfD – congres vindt plaats in het Maritim Hotel, in het hart van Keulen. Om te voorkomen dat AfD – leden het hotel kunnen bereiken, zijn de activisten die de blokkades zullen opwerpen al vroeg uit de veren. Voor mensen van buiten de stad zijn er verschillende slaapplaatsen geregeld, zoals in het Autonome Centrum Keulen.
Om zes uur staat een uitgebreid ontbijt klaar en er worden kaarten uitgedeeld met daarop de strategische verzamelpunten. Katherine, die vannacht de wacht heeft gehouden, verwacht arrestaties: ‘Ze zullen ons willen criminaliseren en een punt willen maken, ik denk niet dat ze ons veel ruimte gaan geven.’ Nadat iedereen het telefoonnummer van de advocaat op hun arm heeft geschreven, verlaten we in kleine groepjes het centrum richting de verzamelplaatsen.
Protest
We stappen uit de tram in de buurt van de Fischmarkt, een van de vijf verzamelplekken. Daar hebben zich zo’n driehonderd mensen verzameld. Overal is politie. We moeten door meerdere kordons heen. Ze hebben de bruggen over de Rijn volledig bezet met bussen en om ons heen staat politie in oproertenue.
In de aanloop naar de acties was er veel kritiek op de politie. De politiechef Mathies zaaide angst door te stellen dat duizenden actievoerders bereid zouden zijn tot geweld. Het was tegelijkertijd een goed excuus om een buitenproportionele politiemacht van vierduizend agenten op de been te brengen, ondersteund door honden, waterkanonnen en zelfs een no-flyzone. Maar niemand lijkt echt onder de indruk. Vanaf de Fischmarkt vertrekt de groep richting het Maritim Hotel.
We roepen leuzen als ‘Er is geen recht op nazipropaganda’ en ‘AfD racisten, we zijn jullie kotsbeu’. Maar al na een paar honderd meter blokkeert de politie de route bij de Heumarkt. Er wordt contact opgenomen met andere activisten over te bereiken blokkades. Met een kleine groep kunnen we aansluiten bij een blokkade op het kruispunt Messe/Deutz. Een bont gezelschap van autonomen tot activisten van Die Linke weerstaat het druilerige weer om hier geen verkeer langs te laten. Er worden onderling snoepjes uitgedeeld en de sfeer is luchtig en kalm.
Twee activisten zijn de blokkades uitvoerig aan het analyseren. Een van hen, Pascal, vertelt me dat hij denkt dat de blokkades slagen. Waarom hij hier is? ‘We moeten geen enkele ruimte laten aan een partij die de vrijheden van vrouwen, moslims en migranten bedreigt. Ik ben hier om te laten zien dat we bereid zijn om hun valse wereldbeeld letterlijk in de weg te staan.’ Als ik me afvraag waarom de politie de blokkades niet opruimt, zegt hij: ‘We zijn simpelweg met te veel.’ Later blijkt dat er zo’n drieduizend activisten hebben deelgenomen aan de blokkades.
Rond half twaalf wordt het kruispunt vrijgegeven en verplaatsen we ons naar de binnenstad om aan te sluiten bij de demonstratie. Het geheel heeft een opvallend antikapitalistisch karakter. Er is een zeer breed repertoire aan leuzen en speeches dat niet alleen tegen de politiek van de AfD ageert, maar tegelijkertijd de aanval kiest.
Er zijn speeches die elk ingaan op specifieke kenmerken van de AfD; de standpunten tegen vrouwen, moslims, vluchtelingen en Joden. Maar ook de fascistische tendensen komen aan bod. Er wordt opgeroepen om feminisme, antiracisme en antikapitalisme aan elkaar te verbinden. Een leus roept op tot het afbreken van Fort Europa.
Steun
Langs de route is er veel steun. Mensen sluiten aan en vanuit flats is er ondersteuning met pannen en pollepels. Dit is kenmerkend voor het brede sentiment. Kerken doen mee onder het motto ‘Ons kruis heeft geen haken’ en taxichauffeurs weigeren te rijden voor AfD – gedelegeerden.
Ook hebben honderden kroegen bierviltjes liggen met de tekst: ‘Geen Kölsch bier voor nazi’s en rechts – populisten.’ Een brouwer heeft een groot spandoek over de gevel hangen: ‘150 medewerkers, 20 nationaliteiten. Wij zijn diversiteit.’
Deze maatschappelijk breedgedragen organisatie is belangrijk om het AfD verder te ontmaskeren en te isoleren. De machtsstrijd tussen populistisch rechts en uitgesproken neonazi’s die gaande is in de AfD – top heeft hier alles mee te maken. Tijdens het congres probeert aftredend voorzitter Frauke Petry een motie in te dienen om van de partij ‘een burgerlijke volkspartij’ te maken. De motie is niet eens in behandeling genomen.
De AfD is op 22 april niet gestopt, de racistische agenda van de partij is nog steeds een bedreiging. Maar zoals Christine Buchholz, parlementslid voor Die Linke, zegt: ‘Dit is de eerste keer dat de racisten daadwerkelijk zijn teruggedrongen. Keulen heeft laten zien dat breed protest de sleutel is voor het terugvechten tegen de AfD.’
Dit artikel verscheen oorspronkelijk op socialisme.nu.
