Marokkaans massaprotest gaat nieuwe fase in
Door Jeroen van der Starre
De protesten in het Rifgebied in Marokko, die begonnen in oktober 2016 toen politieagenten de visverkoper Mohsin Fikri vermorzelden in een vuilniswagen, zijn een nieuwe fase ingegaan.
De protestbeweging in de Rif richt zich tegen de militarisering en achterstelling van het gebied door de Marokkaanse staat. Er is groot gebrek aan banen en publieke voorzieningen, zoals een universiteit of goede zorginstellingen. Maar veel Riffijnen (Amazigh) lijden aan kanker vanwege de inzet van chemische wapens door Spanje en Frankrijk in hun oorlog tegen de Riffijnse onafhankelijkheidsstrijd. Die vond plaats in de jaren 20 onder leiding van Mohammed Abdelkrim El Khattabi.
Terwijl de Rif onder militaire controle staat, is bijvoorbeeld de visvangst voorbehouden aan een kleine groep zakenlieden en moeten lokale vissers smeergeld betalen om hun werk te doen. De protesten zijn een duidelijke voortzetting van de protesten van de 20 Februaribeweging die in 2011, tijdens de Arabische Lente, de straat op ging in Marokko.
In de loop van mei werden de protesten massaler, toen een legermacht richting Al Hoceima trok, de belangrijkste stad in de Rif. Op 18 mei gingen 40.000 mensen de straat op in deze stad met zelf 56.000 inwoners. Door de massale opkomst en de expliciete oproep om vreedzaam te demonstreren bleef een confrontatie uit.
Het regime heeft alles gedaan om de protesten te ondermijnen. Toen loze beloften niet bleken te werken ging het afgelopen maand over tot een combinatie van repressie en desinformatie. Tijdens het vrijdagmiddaggebed van 26 mei richtten de preken van de imams zich tegen de volksbeweging. Deze zou ‘separatistisch’ zijn. Maar de leiders van de beweging hebben steeds aangegeven dat sociale rechtvaardigheid, niet onafhankelijkheid hun doel is.
In een moskee in Al Hoceima ontstond een felle discussie tussen de imam en Nasser Zafzafi, de belangrijkste leider van de beweging. “Zijn de moskeeën van God, of van de Makhzen (de Marokkaanse politieke en economische elite)?” vroeg hij zich hardop af.
Dit was aanleiding voor de Makhzen om Zafzafi te laten arresteren: zijn optreden in de moskee zou een ‘inbreuk op de vrijheid van godsdienst’ zijn. In enkele dagen tijd werden vele tientallen activisten gearresteerd. Geen van hen mag tot nog toe bezoek ontvangen van advocaten of familie.
In Al Hoceima en elders in Marokko gingen mensen nachten achtereen massaal de straat op om vrijlating van de politieke gevangenen te eisen. Er volgde een driedaagse algemene staking die de hele Rif lamlegde. Ook de Marokkaanse en Amazigh-gemeenschappen in Europa gaan in toenemende mate de straat op en zijn een belangrijke steun voor de beweging in de Rif.
Het komende grote richtpunt in de strijd is een miljoenenmars op 20 juli, zei Zafzafi. “We hopen dat onze broeders in het buitenland, met name de Rif-gemeenschap in Europa zich bij ons aansluiten om samen te demonstreren.”
Dit artikel verscheen oorspronkelijk op socialisme.nu.
Manifest voor solidariteit tussen Imazighen en Koerden
Door Hasna Ankal, Arzu Aslan
Een aantal activisten en schrijvers uit Nederland en België stelden een solidariteitsmanifest van en voor Koerden en Imazighen (beter gekend als ‘Berbers’) op. Dit manifest is geïnspireerd door verschillende solidariteitsacties voor de huidige demonstraties in Marokko en pleit voor verbinding en samenwerking.
Solidariteit maakt het werk van de onderdrukkers lastiger, omdat het verschillende onderdrukte groepen sterker maakt door samen te werken aan hun verzet.
Hiervan zijn talloze voorbeelden in de geschiedenis en wij merken dit nu ook bij de situatie in de Rif in Marokko, een regio die bewoond is door één van de meerdere Amazigh-volkeren in Noord-Afrika. We zien dat buiten het Rifgebied vele andere Marokkanen hun solidariteit met de strijd van de Riffijnen uiten door demonstraties of met een simpele profielfoto of Facebook-status. Ver buiten Marokko geven allerlei andere groepen en volkeren ook een signaal dat zegt ‘Wij staan achter jullie’.
Het mooie aan solidariteit is dat het een wederzijdse steun bevordert. Het moedigt mensen aan om de strijd van andere onderdrukte groepen te verkennen en zo te leren over hoe verschillende situaties van onrecht met elkaar verbonden zijn. Wij hopen als Koerden en Imazighen dat de solidariteit tussen mensen van onze volkeren ook zo’n nodige verkenning aanmoedigt, omdat we merken dat er heel wat onbegrip en onwetendheid is over elkaars situatie. We merken onder meer dat de geschiedenis van het verzet van de Koerdische beweging voor veel Imazighen onbekend is.
Hierdoor zijn er bijvoorbeeld Imazighen die geen contradictie zien in hun steun voor Erdogan en zijn anti-Koerdische politiek en hun eigen strijd als een Amazigh afkomstig uit Marokko.
Er is een verschillende context, maar er zijn heel wat parallellen tussen de manieren waarop Koerden en Imazighen onderdrukt zijn. Wat de Imazighen in Marokko betreft is er een parallel in het neerkijken op de eigen taal en cultuur. Imazighen worden bijvoorbeeld net als de Koerden weggezet als ‘mensen van de bergen’, om te insinueren dat ze onderontwikkeld zouden zijn. Deze omschrijving is ook een middel om te doen alsof het om een minderheid in een afgelegen gebied gaat, terwijl Imazighen en Koerden in alle steden van Marokko en Turkije te vinden zijn.
Ondanks de verschillen zullen Imazighen die horen over de manier waarop Koerden onderdrukt worden zich gauw herkennen in hun situatie. Wat je voor jezelf niet wilt, wil je ook niet voor een ander. Dat is wat solidariteit betekent en dat is de boodschap die we hierbij samen geven aan mensen die onze afkomst of roots delen. Dit is ook onze boodschap aan andere groepen die in België en Nederland onderdrukt worden door racisme. Want we spreken ons niet enkel uit tegen Turks-nationalisme en Arabische suprematie, maar zullen ons ook blijven verzetten tegen witte suprematie in Europa.
We zullen ons blijven uitspreken tegen haat die gericht is jegens mensen van Turkse en Arabische afkomst en maken daarbij geen uitzondering voor mensen die zelf bijdragen aan onze specifieke onderdrukking als Koerden en Imazighen uit Turkije en Marokko of elders. Verzet tegen onrecht is iets wat serieus genomen moet worden en daarbij is opportunisme geen optie.
We spreken als Imazighen en Koerden uit Nederland en België daarom ook onze steun en solidariteit uit voor het verzet van Imazighen in Marokko en Koerden in Turkije, zonder te eisen of te verwachten dat verzet tegen staatsgeweld geweldloos zou moeten zijn. Het zijn de mensen ter plekke die als eerste de gevolgen van de onderdrukking en het geweld voelen en ook het eerste recht hebben om te bepalen hoe ze een menswaardig bestaan kunnen afdwingen.
Versterk onze oproep voor solidariteit en uit je steun aan onze broeders en zusters in Marokko en Turkije op de voor jou mogelijke manieren en deel dit manifest.
Dit manifest wordt gesteund door Amazigh- en Koerdische activisten uit België en Nederland:
Hasna Ankal
Arzu Aslan
Btisam Akarkach (docent en socioloog)
Bedel Bayrak
Orhan Kilic (Navbel – Belgisch-Koerdische gemeenschapsorganisatie)
Ikram Chiddi
Khadija al Mourabit
Delil Agbaba
Imazighen, Koerden en anderen die dit manifest mee willen ondertekenen mogen hun voornaam, naam en indien gewenst een korte omschrijving mailen naar protestinmarokko@gmail.com. (Handtekeningen kunnen tot eind juni toegevoegd worden.)
