Naar verluidt leven we tegenwoordig in een multiculturele samenleving. Er zijn onder ons mensen die de geur van knoflook en merguezworstjes verspreiden en buren waar het aroma van spruitjes of van zuurkool het raam uitwaait. De tijd waarin iedere regio zijn eigen unieke en ondeelbare geur had is voorbij. Het is een mengelmoes. We weten niet waaraan we ons moeten houden. We zijn niet meer onder ons. Daarom beroepen we ons op onze culturele identiteit, wat kan leiden tot gevaarlijke reacties en gebeurlijk tot misdadige acties.
Er zijn ook lieden die zeggen dat die mengelmoes fantastisch is en dat elke etnische groep gelijk heeft om vast te houden aan zijn tradities en zijn etniciteit. Smaken moeten niet door elkaar worden gehaald net zoals men het rollenpatroon en de seksen niet door elkaar haalt. Zij houden van wijken waar je bij de Libanees terecht kunt of in de sushiwinkel en dat tot laat in de avond. Ik heb daar niets op tegen, maar soms leidt die houding tot een verzet tegen elke vorm van assimilatie of, wat nog erger is, tot communautarisme: voor de moslim de sharia, voor de jood het rabbinaal tribunaal en voor de agnost de Code Napoléon.
Het multiculturalisme heeft altijd bestaan, zelfs in de meest « zuivere » gemeenschappen en dat sinds het bestaan van de klassengemeenschap en zelfs daarvoor, in het onderscheid tussen mannen en vrouwenrollen. Volgens de klasse waarvan je deel uitmaakt en onafhankelijk van je wil, eet je anders, consumeer je anders, trouw je anders, zing je anders, enz. De saus op een proletarische tafel verschilt van die op een bourgeoisdiner. Hierover heeft de socioloog Pierre Bourdieu in 1979 een dikke turf gepubliceerd onder de titel La Distinction (voor wie makkelijker Engels leest: Distinction. A social critique of the judgement of taste). Als je daar geen tijd voor hebt, volstaat het om je heen te kijken zonder ze ideologische oogkleppen.
In plaats van ons te beklagen over het bestaan van mensen van verschillende culturele origine, doen we er beter aan in opstand te komen tegen de klassenmaatschappij. Daar worden de fundamentele verschillen gemaakt zoals uitbuiter en uitgebuite, onderdrukker en onderdrukte. Daarin put de bruine pest haar demagogische argumenten tegen wat ze multiculturalisme noemt. Het echte probleem is het gebrek aan multiculturele geglobaliseerde solidariteit.
(Volgende week: Wat is dat, een intellectueel ?)
