Afgelopen zondag vond tussen Luik en Tihange een mensenketting tegen kernenergie plaats. Er werd ondermeer de onmiddellijke stillegging van de reactoren van Doel 3 en Tihange 2 geëist. Met 50 000 deelnemers uit België, Nederland en Duitsland werd de actie een overweldigend succes. De mensenketting kreeg de steun van heel wat organisaties uit binnen- en buitenland. Ook de SAP-LCR nam deel met een delegatie. Een korte video kan je hier bekijken.
Kort voor de actie hadden we een gesprek met onze kameraad Léo Tubbax, woordvoerder van Nucléaire Stop Kernenergie en een van de initiatiefnemers van de mensenketting.
Dag Léo, waarom deze mensenketting nu?
De toestand van deze twee kerncentrales is ronduit verschrikkelijk. De vele gebreken die vooral aan het licht komen in de heetste delen van de kuipen hebben al geleid tot het regelmatig stilleggen van Tihange 2 en Doel 3. De staalmoeheid van de kuipen, waarvan het staal veel te broos is geworden, is minder bekend, maar is op zich al voldoende reden om de centrales te sluiten. De kuip van een kernreactor kan noch vervangen, nog hersteld worden. Dat is de rationele reden achter onze actie.
Is er ook een minder onmiddellijke aanleiding?
De tweede reden is de buitengewone mobilisatie in het Rijnland, de grensstreek in Duitsland die zich van Aken tot Keulen uitstrekt. Met de hulp van lokale ondernemers werden zo maar liefst 175 000 kranten van 16 pagina’s verspreid in de bussen. De derby van de lokale voetbalploegen werd er door beide ploegen, Aken en Keulen, gespeeld met T-shirts die de sluiting van Tihange eisten, voor 12 000 toeschouwers.
Er zijn daar met de regelmaat van een klok heel creatieve manifestaties tegen kernenergie. Een petitie voor de sluiting van Tihange kreeg 300 000 handtekeningen, vooral uit Duitsland. De Duitse actievoerders wilden verder gaan, nu het mogelijk lijkt. Vandaar dat we voor deze enorme uitdaging gingen: een mensenketting van 90 km, waarvoor we 50 000 of 60 000 mensen nodig hebben.
Is dat wel haalbaar?
Dat hangt er vanaf hoe je het bekijkt. In België vallen nog heel wat mensen uit de lucht als we hen uitleggen welke problemen er wel zijn met nucleaire energie en wat de mogelijke alternatieven zijn. De steeds weerkerende problemen met de reactoren worden in de media bij ons nauwelijks vermeld, terwijl de inplanting van een windmolenpark op de eerste pagina komt. Wij zijn vanzelfsprekend verheugd over de vooruitgang van milieuvriendelijke energiebronnen als windenergie, maar het is te weinig, te laat in vergelijking met de enorme plaats die kernenergie nog steeds inneemt.
Engie-Electrabel en de overheid voeren via het Nucleair Forum onophoudelijk propaganda voor nucleaire energie. Daar komt vandaag nog eens de “ecomodernistische” stroming bovenop, die zegt klimaatverandering te willen aanpakken maar vooral pro-kernenergie is. Immers, “alle mogelijke middellen moeten worden ingezet om het klimaat te redden.”
Een verloren zaak dus?
Helemaal niet. Als iedereen vrienden, familie, collega’s meebrengt, kan het zeker lukken. De actie moet een succes worden. Nucléaire Stop Kernenergie en de SAP-LCR hebben zich volop in de mobilisatie gegooid. De mobilisatie voor de mensenketting op zich was al heel positief. Er zijn tienduizend flyers verspreid, vele duidenden gesprekken gevoerd en er was een enorme activiteit op de sociale media. Zelfs al krijgen we de ketting niet helemaal rond, dan nog zal ze het politieke landschap rond de kerncentrales hebben veranderd.
Denk je dat echt?
Daar ben ik van overtuigd. Afgelopen dagen waren er heel wat goede verrassingen, ook al spelen we ze als beweging niet altijd even goed uit. Het Nederlands parlement heeft momenteel meer speelruimte omdat er nog geen nieuwe regering is. Dat heeft een motie opgeleverd voor de sluiting van Tihange, aangenomen met de stemmen van D66 en PvdA die Groen-Links en de SP vervoegden tegen VVD, PVV en CDA. Een tweede motie roept Jambon op voor het Nederlands parlement te verschijnen om uitleg te geven over de scheurtjes. Een derde motie vraagt de Nederlandse pensioenfondsen te desinvesteren uit Engie-Electrabel.
Verder hebben 90 gemeenten en overheden uit Duitsland, Nederland en Luxemburg klacht ingediend tegen Electrabel, het FANC (Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle) en de Belgische staat rond de centrale vanTihange.
Ook in Vlaanderen komen er dingen in beweging. Zo verklaarde Jan Peumans, voorzitter van het Vlaams parlement en een van de kopstukken van de N-VA, zich voorstander van de sluiting van Tihange en Doel. Naast ECOLO-Groen is er nu ook de PVDA als tweede partij in de parlementen die duidelijk stelling neemt tegen kernenergie. De discussie komt zo ook meer tot uitdrukking in de vakbonden, iets waarin syndicalisten van de PVDA een goede rol spelen.
Hoe gaat het verder na de mensenketting?
Ik houd me klaar om over de sluiting van Tihange 2 en Doel 3 te gaan discuteren met Jambon en zijn meesters bij Electrabel. Nee serieus, met deze actie zullen we een grote stap vooruit hebben gezet in de opbouw van een massabeweging tegen kernenergie.Nu komt het er op aan het succes van de mensenketting te laten volgen door een gemeenschappelijke manifestatie die meer gedragen wordt door Belgische bewegingen en actievoerders, zonder exclusieven, regionalistische oprispingen of sektarisme. We zouden op zoveel mogelijk plekken lokale, pluralistische actiecomitees moeten oprichten.
Daarnaast moeten we ook proberen wegen op de komende gemeenteraads- en parlementsverkiezingen. De twee partijen die zich nu al verzetten tegen kernenergie zouden best wel eens in allerlei coalities kunnen belanden, alleen of samen. Vandaag al draagt ECOLO de verantwoordelijkheid om de onmiddellijke en definitieve sluiting van Tihange 2 op tafel te gooien in de discussies over de vorming van een nieuwe regeringscoalitie in Wallonië. Ook al is kernenergie op zich geen regionale bevoegdheid, het al dan niet verbieden van gevaarlijke transporten rond de centrale is wel een Waalse bevoegdheid. En wees maar zeker dat de directie van Electrabel hiervoor gevoelig is.
Als Tihange 2 gesloten wordt, wat gebeurt er dan met de mensen die er werken?
Dat is onderwerp van een moeilijk debat binnen de beweging tegen nucleaire energie. Een deel van de tegenstanders van kernenergie heeft weinig begrip voor het belang van de vakbeweging in dit land. Maar de meerderheid van de beweging vandaag verdedigt dat de werknemers van de nucleaire sector deel uitmaken van de oplossing, niet van het probleem, en dat de eis van reconversie van alle werknemers van de kerncentrales een belangrijke eis is, een uitgestoken hand naar de vakbonden.
Hetzelfde met de eis voor goede en betaalbare elektriciteitsvoorziening voor alle gezinnen en een einde aan de budgetmeters en het afsluiten van energievoorzieningen, iets wat 100 000 huishoudens treft. We zullen Tihange 2 en Doel 3 met de steun van de ganse arbeidersbeweging sluiten, of het zal niet lukken.
Bedankt voor het gesprek!
