De aankondiging door Alexis Tsipras van een referendum op 5 juli, waarin de kiezers gevraagd zal worden het project akkoord van de trojka te verwerpen is een goede zaak voor het Griekse volk en voor al wie in Europa vecht tegen de besparingspolitiek. We hopen dat er een massaal NEEN zal uit de bus komen zondagavond.
De leiders van de EU hebben eens te meer bewezen dat ze de fundamentele rechten van het Griekse volk vertrappen door een schandelijk akkoord te willen opleggen. Ze durven het bovendien aan te beweren dat de Griekse regering een grens heeft overschreden door een democratische raadpleging van het volk per referendum te organiseren. De komende dagen zijn van beslissend belang voor Griekenland en voor heel Europa. Alle krachten van de arbeidersbeweging moeten zich solidair opstellen tegen deze frontale aanval op het Griekse volk. Om hun reactionaire instellingen en hun banken te redden zullen de Europese leiders van rechts en van de sociaaldemocratie alles in het werk stellen om de keuze om het “neen” van de Griekse kiezer te bestrijden en de regering Tsipras te dwingen tot een capitulatie of tot ontslag.
De objectieven van de EU en het IMF waren deze laatste zes maanden simpel: ze weigerden te aanvaarden dat de Griekse regering niet plooide voor hun eisen, dat ze niet capituleerde door nieuwe besparingen op het sociale vlak door te voeren tegen de bevolking, ondermeer een hervorming van de pensioenen en een verhoging van de BTW op goederen voor dagelijks verbruik en op energie. Voor de Europese leiders is het ondenkbaar dat er een land is dat ontsnapt aan de politiek van de kapitalisten, de banken en de regeringen die aan de bevolking besparingen zonder eind oplegt.
Voor Merkel, Hollande, Lagarde en Junker was het daarom belangrijk aan de andere volkeren in Europa te tonen dat er geen politiek alternatief bestaat en ook dat, ongeacht de politieke resultaten van verkiezingen in de verschillende landen, de democratische rechten stoppen daar waar de almacht van het kapitalisme in het gedrang komt.
Men wil dus de Griekse bevolking duidelijk maken dat de meerderheidssteun aan een partij die de besparingspolitiek weigert, alleen maar kan uitlopen op een mislukking of een capitulatie. Tsipras moet voor hen ofwel ontslag nemen ofwel een schandelijk akkoord aanvaarden en daarvoor zelfs bereid zou moeten zijn de eigen partij te breken en een bondgenootschap met de sociaaldemocratie en met rechts aan te gaan.
De Griekse kiezer die op 25 januari stemde voor Syriza, gaf daarmee duidelijk aan dat hij weigert nog verder de sinds 2010 steeds toegenomen armoede en werkloosheid te aanvaarden.
Een derde van de bevolking, twee derden van de gepensioneerden leven nu onder de armoedegrens, 28% van de arbeiders, 60% van de jongeren zijn werkloos. Dat is het resultaat van het beleid opgelegd door de memoranda van de trojka, het leven is voor de Grieken ondraaglijk geworden en daaraan heeft de bevolking een eind willen stellen dor de partijen die tot deze ramp hadden geleid, af te straffen.
Zes maand lang heeft Tsipras een onmogelijk doel nagestreefd: een akkoord bereiken met de EU, de ECB en het IMF, akkoord dat geen nieuwe offers zou meebrengen voor het Griekse volk; alle termijnen voor de terugbetaling van de schuld eerbiedigen zonder een nog ergere besparingspolitiek: de beloften gemaakt door Syriza aan de kiezer nakomen en ook de beloften van de vorige regering aan de trojka. Tsipras heeft een akkoord aanvaard waarbij hij zich verbond tot nieuwe besparingen nadat hij had verklaard dat hij alle termijnen voor afbetaling van de schuld aan de ECB en aan het IMF zou respecteren.
Sindsdien heeft de Griekse regering gemanoeuvreerd met tegenstrijdige beslissingen: zo had men het over de terugkeer naar het minimumloon van 750 euro en het herstel van de collectieve arbeidsovereenkomsten, het vervolgen van de privatisering van de haven van Pyraeus. Maar de regering heeft de Griekse publieke televisie, de ERT opnieuw geopend. Het sluiten ervan onder de regering van Samaras symboliseerde immers een vernedering opgelegd door de Europese banken en door de EU. In maart stemde het parlement een wet tegen de humanitaire crisis en een andere over de achterstallen in het betalen van de belastingen.
Maar tegenover de toenemende arrogantie van de Europese leiders en rekening houdend met de druk van de bevolking en de weerstand van de verkozenen en de leden van Syriza, heeft Tsipras de eisen van de trojka niet aanvaard, in het bijzonder inzake de vermindering van de pensioenen en de BTW verhogingen.
Er is dus uiteindelijk geen enkel akkoord gesloten tussen de Griekse regering en haar “schuldeisers”. Na verscheidene mislukte onderhandelingen heeft de regering op 5 juni voor het eerste geweigerd een termijn voor de betaling van 300 miljoen euro aan het FMI te respecteren en dreigde ze er ook mee de totaliteit van de bedragen (1,6 miljard) die in juni moesten worden afbetaald, niet terug te storten.
Eind juni werd dan de einddatum voor zowel het afbetalen aan het IMF en het doorstorten van de laatste schijf van het geld van het “reddingsplan”, de 7,2 miljard die al 9 maand door de ECB waren geblokkeerd. Tsipras werd uiteindelijk gedwongen tot een breuk om de totale capitulatie die Lagarde, Hollande, Merkel en Junker hem wilden opleggen, te kunnen weigeren.
De aankondiging van het referendum is een kaakslag voor de regeringen en de instellingen van de Europese Unie. In november 2011 hadden Sarkozy, Merkel en Barroso hun veto gesteld tegen de poging van Papandreoe, de toenmalige Griekse premier, om een referendum te organiseren en zo politieke steun te verwerven voor zijn capitulatie tegenover de eisen van de EU. Vandaag hebben de Europese leiders geen enkel middel om een democratische volksraadpleging te beletten die zal leiden tot het verwerpen van de dictaten van de trojka.
Nu begint het tweede bedrijf.
De liberale politieke krachten van rechts en van links in Griekenland en in Europa zullen hun kracht bundelen om te beletten dat er met dit referendum een nieuwe politiek lijn tot ontwikkeling komt in Griekenland. De Griekse regering was tot vele compromissen bereid om een wanbetaling en een breuk te vermijden. Voor de trojka moest het akkoord in de eerste plaats een politieke capitulatie zijn van Griekenland tegenover de schuldeisers. De dynamiek van de komende dagen kan een andere weg openen, namelijk van een breuk met de eisen van de trojka, het stopzetten van het betalen van de schuld, een radicale inzet voor een andere politiek, de uitvoering van het programma waarop Syriza de meerderheid had behaald.
Maar hiervoor moet een brede eenheidsmobilisatie van de krachten van de Griekse arbeidersbeweging tot stand komen die snel alle pogingen tot sabotage, die al gestart zijn, kan tegenhouden. Tot aan de vooravond van het referendum zal de druk op de regering en op het bankensysteem verscherpen.
Afgelopen dagen al had de directeur van de Griekse Centrale Bank, een voormalig minister van Samaras, een alarmistisch rapport uitgebracht met als enige bedoeling de kapitaalsvlucht door de Griekse banken naar voor te schuiven. Terwijl er, tussen november 2014 en maart 2015 al meer dan 30 miljard euro werden afgehaald en de hoeveelheid privé beleggingen door de grote Griekse fortuinen in het buitenland momenteel op meer dan 400 miljard wordt geschat. Hoewel de regering nog steeds niet spreekt over nationalisatie van de banken, heeft de regering nu de controle op de kapitalen ingesteld.
De commissie voor de audit van de Griekse schuld uitgevoerd op aanvraag van het parlement, heeft op 18 juni haar rapport bekend gemaakt. Ze bewijst het illegitieme en verwerpelijke van die ondraaglijke schuld en toont ook dat minder dan 10% van de leningen van het “reddingsplan” aan lopende uitgaven zijn besteed en het grootste gedeelte van het geld gediend heeft om de Franse en Duitse banken te bevrijden van de kredieten die ze hadden toegestaan de vorige jaren. Als vervolg van dit rapport hebben 49 afgevaardigden van Syriza zich uitgesproken voor een parlementair debat om te komen tot het verwerpen van het grootste gedeelte van deze verwerpelijke en illegitieme schuld.
Wat de komende dagen op het spel staat, is van doorslaggevend belang voor het Griekse volk en voor allen die elders ook de besparingen ondergaan.
In heel Europa moeten we een front van solidariteit met het Griekse volk opbouwen. We moeten al onze slagen richten tegen de leiders van de EU en de regeringen die, met een scherp gevoel voor de belangen van de kapitalistische klasse, ervoor vrezen dat het Griekse volk op 5 juli hun politiek van misprijzen en van soberheid zullen verwerpen. Zij vrezen dat dit een voorbeeld zal zijn voor heel de werkende bevolking in de Europese Unie. Ze hebben ook angst voor een heropleving van de massamobilisaties in Griekenland waardoor manoeuvres om te komen tot het verstikken van de regering Tsipras of het omverwerpen ervan moeilijker zou worden.
Net zoals bij de recente successen van Podemos in de Spaanse Staat en de verkiezing van burgemeesters die gekant zijn tegen het besparingsbeleid in verschillende belangrijke steden, toont de situatie in Griekenland dat de sociale ergernis in Europa een politiek antwoord kan vinden dat verschilt van de afschuwelijke xenofobe en fasciserende oplossingen zoals die gepredikt worden door Europees uiterst-rechts.
Voor een massaal NEEN op de eisen van de trojka volgende zondag.
Met zijn allen aan de zijde van het Griekse volk!
