Zakhar Popovitch is lid van de organisatie Linkse Oppositie–Socialistisch Oekraïne. In dit interview gaat hij in op de noodzaak van een staakt-het-vuren en de besprekingen in Minsk.
Wat is de inschatting van jouw organisatie van het akkoord van Minsk over een staakt-het-vuren?
Wij zijn voor een staakt-het-vuren, onder internationaal toezicht, maar we veroordelen de hele logica van ‘geheime besprekingen’ tussen grootmachten die de Grondwet van Oekraïne bepalen. De eerste prioriteit nu is het stoppen van de escalatie en een einde aan de humanitaire catastrofe die vooral de mensen in het oosten van Oekraïne treft.
Maar er moet ook een einde komen aan de racistische retoriek die aan beide kanten van de frontlinie gebezigd wordt. Sinds de annexatie van de Krim door Rusland wordt in de Russische propaganda het woord ‘Oekraïner’ vaak gebruikt als synoniem voor fascist, net zoals in het stalinistische verleden, en wordt Oekraïne beschouwd als een ‘vergissing van de geschiedenis’.
Ook veroordelen wij de minachting voor de mensen in het oosten, die spottend ‘vatniki‘ (een negatief geladen term voor textielarbeiders genoemd worden en zijn wij tegen de rampzalige ‘Anti-Terroristische Operatie’, of ATO, van de regering in Kiev. De oorlog versterkt het radicale nationalisme aan beide zijden, vergroot de kans op de vorming van een dictatuur aanzienlijk en ondertussen worden de mensen in het oosten van Oekraïne gemangeld door de misdaden van beide kampen. Kiev heeft subsidies aan het oosten gekort nadat de lokale overheden daar de electorale wetten niet gehoorzaamden.
Is dit staakt-het-vuren geloofwaardig? Wat wil Poetin?
Het beeld is tegenstrijdig. Aan de ene kant heeft Poetin in Rusland aan populariteit gewonnen sinds zijn annexatie van de Krim, een daad die door de besprekingen van Minsk als vaststaand wordt aangenomen. En deze besprekingen houden in zekere zin een erkenning in van de zogenaamde volksrepublieken in Donets en Loegansk, en van hun – zonder enige democratische legitimiteit ‘verkozen’ leiders. Zij vormen de steun voor Poetin op basis waarvan Moskou zijn belangen verdedigt tegenover Oekraïne en de Europese Unie.
Maar Poetin heeft ‘schoonmaak’ gehouden onder de leiders van de zogenaamde volksrepublieken en gezien hoe moeilijk het hen valt de bevolking van het oosten van Oekraïne te mobiliseren. Het nationale, en pro-ATO, sentiment is gegroeid, ook in het oosten van het land waar het verzet tegen Kiev niet betekent dat een meerderheid van de bevolking voor afscheiding is. Moskou wil de subsidies die Kiev aan die regio betaalt niet overnemen. Er is geen sprake meer van ‘Nieuw Rusland’ (zoals het oosten van Oekraine eerder door het Kremlin werd genoemd), Moskou wil voor de volksrepublieken de status van een staat binnen de Oekraïense staat.
Wat zijn jullie doelen nu?
Wij zijn voor een neutraal Oekraïne, voor het terugtrekken van Russische troepen en demilitarisering van de regio’s waar het nu oorlog is. Op internationaal vlak moet er hulp komen voor alle slachtoffers van deze oorlog en een einde komen aan eenzijdige steun voor het ‘eigen kamp’. Wij werken voor de hereniging van de Oekraïense arbeidersbeweging en voor een links dat in het hele land opkomt voor democratische en sociale rechten. Wij erkennen geen ‘historisch recht’ van Rusland op Oekraïne; het zijn de mensen die vrij moeten kiezen, niet gedwongen door welke sociale of politieke dictatuur dan ook.
Interview afgenomen door Catherine Samary. Dit interview verscheen in het Frans in ’Hebdo L’Anticapitaliste – 279 (04/03/2015).Vertaling door redactie Grenzeloos.
