Op 13 oktober start een Europese grootscheepse politie-operatie die mensen zonder papieren viseert. De zoveelste criminalisering van mensen op de vlucht.
Het is een traditie geworden. Telkens een land het voorzitterschap van de EU krijgt, lanceert het een grootschalige actie tegen migranten. Toeval of niet, in Latijnse of Oud-Griekse namen. Aerodromos, Aphrodite, Perkunas zijn de namen van de acties van respectievelijk Griekenland, Cyprus en Litouwen tijdens hun voorzitterschap.
Op 10 juli, geen twee weken nadat Italië het voorzitterschap van EU in handen kreeg, werd een politie-operatie aangekondigd. Deze actie zal geleid worden door het Italiaanse ministerie van Binnenlandse Zaken in “nauwe samenwerking” met Frontex, Europol en de Schengen-lidstaten. De actie kreeg de naam Mos Maiorum, wat letterlijk “zede van de voorouders” betekent. Het refereert naar de eerste eeuwen van de Romeinse Republiek.
Op geen enkele Europese media, mainstream noch alternatief, en bij monde van geen enkele politicus, heeft u iets gehoord over Mos Mairoum. Concreet zullen van 13 tot 26 oktober ongeveer 20.000 politieagenten ingeschakkeld worden in acties gaande van toenemende controles in luchthavens, stations, treinen, snelwegen tot huiszoekingen. Hoofddoelstelling is meer inzicht krijgen in de migratieroutes en zoveel mogelijk mensen zonder papieren arresteren.
De actie wordt gepresenteerd als preventie tegen georganiseerde misdaad en mensensmokkel, maar we weten uit het verleden dat dit een excuus is. In de vorige acties zijn er zo goed als geen mensensmokkelaars opgepakt wel mensen zonder papieren die vervolgens in centra belanden om uiteindelijk gedeporteerd te worden. Bovendien wil Europa via dergelijke acties de databases van Frontex en Europol verder aandikken.
Vluchtelingen worden gezien als een bedreiging. De nieuwe stromen van migratie worden voorgesteld als vraagstukken van veiligheid en criminaliteit terwij ze een gevolg zijn van oorlogen en conflicten, vooral in het Midden-Oosten en Afrika.
Sinds de Tweede Wereldoorlog waren er nog nooit zoveel vluchtelingen. Volgens cijfers van de Verenigde Naties gaat het om 51 miljoen vluchtelingen. Alleen in 2013 waren er 17 miljoen mensen op vlucht. In Europa zijn we overtuigd dat alle vluchtelingen van de wereld naar hier komen. Echter, in 2013 waren er 435.385 aanvragen tot asiel in de 28 Europese lidstaten samen. Een kleinigheid dus.
Anderzijds is Europa voor mensen die op vlucht zijn de gevaarlijkste bestemming. Volgens onderzoek verloren er sinds het jaar 2000 minstens 40.000 migranten hun leven op weg naar Europa. De Middellandse Zee is een massagraf geworden. Dit heeft te maken met Fort Europa. Europese landen en de EU hebben miljarden euro’s geïnvesteerd om haar grenzen te beschermen. In de bufferzone rond de EU is er ongeveer 2 miljard euro geïnvesteerd. Frontex kreeg in 2013 liefst 85 miljoen euro.
Europa lanceerde vorig jaar Eurosur, verantwoordelijk voor het Europese grensbewakingssysteem, dat de komende 6 jaar rond 250 miljoen euro werkingsmiddelen krijgt. Het aantal camera’s en kilometers hekken op Europese grenzen swingt de pan uit. Er zijn tienduizenden grensbewakers aangenomen om post te nemen aan de grenzen, van Bulgarije tot Spanje. In landen als het Verenigd Koninkrijk, Hongarije en Oostenrijk worden vluchtelingen in cellen opgesloten. In Griekenland, Malta, Polen en Bulgarije worden zelfs niet-begeleide minderjarige asielzoekers opgesloten.
Het veiligheids- en criminaliseringsbeleid dat Europa voert en acties zoals Mos Maiorum zijn een schending van het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden, de Conventie van Genève en de Universele verklaring van de rechten van de mens, meer bepaald het recht op vrijheid en veiligheid. Volgens onderzoekers en vluchtelingenorganisaties zijn het de mensenhandelaars die profiteren van het huidige Europese beleid. Zodra een route wordt afgesloten, zoeken de smokkelaars nieuwe routes die gevaarlijker en duurder zijn voor de migranten.
Het spreekt voor zich dat tegen mensenhandelaars hard moet worden opgetreden. Hiervoor zijn geen acties als Mos Mairoum nodig. Er bestaan voldoende wetten op niveau van staten en op Europees niveau om misdaad aan te pakken. Politie en justitie moet beter optreden. De grote kopstukken van mensenhandel lopen vrij rond en we weten wie ze zijn.
Er zijn miljoenen mensen op vlucht door oorlogen, maar sinds kort is het aantal vluchtelingen door natuurrampen zelfs groter. De miljarden euro’s die momenteel in bewaking van grenzen worden gespendeerd, kunnen gebruikt worden om legale trajecten te voorzien naar Europa. Door veilige toeganswegen mogelijk te maken, zullen niet alleen meer levens worden gered, het is ook effectief in de strijd tegen mensenhandelaars.
Het huidige Europees beleid ziet migranten als een bedreiging, maar zonder hen zou Europa in een nog diepere crisis zitten. Tientallen recente rapporten en onderzoeken tonen aan dat migranten een cruciale rol spelen in de Europese economie. In het Verenigd Koninkrijk bijvoorbeeld, hebben de migranten 32 miljard euro bijgedragen aan de economie. In de nieuwe Zweedse regering zijn er drie ministers met migratieachtergrond. Aida Hadzialic kwam op 5-jarige leeftijd als vluchteling uit Bosnië en is op haar 27e de jongste minister in de regering. Migranten zijn mensen die kansen willen, maar die kansen neemt Europa hen vandaag af, terwijl het die mensen net hard nodig heeft.
Bleri Lleshi is politiek filosoof en auteur van het boek De neoliberale strafstaat.
Dit artikel verscheen oorspronkelijk op Bleri lleshi’s Blog.
