In de provincie Antwerpen werd op 12 mei het startschot gegeven voor het nieuwe actieplan van de vakbonden tegen de rechtse afbraakregeringen. Dit gebeurde op een interprofessionele bijeenkomst van ABVV-militanten. Rudy De Leeuw voerde er het woord. De rode draad doorheen zijn toespraak was dat “wij niet gaan toelaten dat deze rechtse, asociale regering haar afbraakpolitiek gaat kunnen verderzetten”. Meermaals werd deze doelstelling door de talrijk aanwezige militanten onderstreept met veel en luidruchtig applaus.
‘Wet Peeters’
Nadat de ABVV-voorzitter nogmaals in herinnering bracht welke aanvallen de werkende bevolking reeds te verduren kreeg in de afgelopen twee jaar, wees hij er met nadruk op “dat het ergste nog moet komen”. Hij verwees daarmee enerzijds naar uitspraken van CD&V-minister Kris Peeters over de komende begrotingsbesprekingen en anderzijds naar de concrete plannen voor een Wet over de arbeidsorganisatie (gemeenzaam de ‘Wet Peeters’ genoemd).
De Leeuw erkende dat er nu al sectoren en bedrijven zijn (met zo’n 1 miljoen betrokken werknemers) waar er gewerkt wordt met flexibele arbeidssystemen. Maar, zo zei De Leeuw, “deze systemen werden onderhandeld met de vakorganisaties, waarbij er rekening werd gehouden met de draagkracht van de betrokken werknemers en waarbij er syndicale controle voorzien werd”.
Dat zal niet het geval zijn met de zogenaamde ‘annualisering van de arbeidstijd’ die Kris Peeters voorstelt voor de overige 3 miljoen werknemers. “Laat u dus niet vangen!, riep de voorzitter uit, onder luid applaus.
Ondoeltreffend
Volgens Rudy De Leeuw doet deze rechtse, neoliberale politiek de mensen niet alleen enorm veel pijn, maar is zij bovendien ondoeltreffend: “de tunnels staan op instorten, het spoormateriaal is verouderd, de gevangenissen zijn middeleeuws, de klimaatwijziging wordt onvoldoende bestreden, enz.”. Daarom is er een andere politiek nodig, “een politiek van investeringen in infrastructuur”. Daarnaast wordt de koopkracht van het grootste deel van de bevolking voortdurend uitgehold, wat negatief weegt op de binnenlandse consumptie, zodat de groei erdoor wordt aangetast.
Looneisen
Bijgevolg – aldus De Leeuw – zal het ABVV voor het volgende Interprofessioneel Akkoord opnieuw looneisen op tafel leggen. “Looneisen die de productiviteitsstijging moeten volgen”. Bovendien wil het ABVV opkomen voor een andere politiek en voor echte, duurzame alternatieven. “Daartoe moeten wij in de tegenaanval gaan, met ons eigen gedachtegoed, waarbij we wel goed moeten uitleggen wat dat gedachtegoed precies inhoudt en waarom het beter is dan de huidige politiek!”
Kritiek
Zoals gezegd konden deze uitspraken rekenen op veel en luidruchtig applaus. Toch wil dat niet zeggen dat de militanten zich zomaar kritiekloos konden vinden in de woorden van Rudy De Leeuw. Wat de militanten vooral bleek dwars te zitten, waren de zaken waar de voorzitter niets over zei. Dat bleek tijdens de discussieronde die volgde op de toespraak.
De val van de regering?
Verschillende kameraden stelden zich vragen bij de doelstellingen van het actieplan. “We willen allemaal actie voeren tegen deze regering en haar maatregelen, maar… om wat te bereiken? Gelooft er eigenlijk iemand dat er van de deze regeringen toegevingen te verwachten zijn? Moeten we niet eerder doodeenvoudig de val van de regering nastreven?”. Dergelijke tussenkomsten (er waren er zo verschillende) konden steevast rekenen op stormachtig applaus.
Fout
Sommige militanten toonden zich wantrouwig over de vastberadenheid van de leiding. Zij verwezen daarbij expliciet naar het stopzetten van de acties in 2014, wat zij beschouwen als “een grote fout”.
30-urenweek en vermogensbelasting
Verschillende mensen kwamen ook tussen over de inhoudelijke alternatieven, die zij meestal als onvoldoende duidelijk omschreven. Daarom brachten verschillende sprekers de kwestie van de 30-urige werkweek ter sprake (zonder loonverlies en met compenserende aanwervingen). Een opgemerkte en fel gesmaakte tussenkomst van een kameraad van de ACOD Financiën handelde dan weer over de noodzaak de kwestie van de staatsschuld – explosief gegroeid door de financiële crisis – aan te pakken met een uitzonderlijke en substantiële vermogensbelasting op de allerrijkste Belgen.
Overheidsinvesteringen en multinationals
In zijn antwoord ging Rudy De Leeuw slechts zeer gedeeltelijk in op de gemaakte opmerkingen. Zo zei hij “niet helemaal akkoord te gaan met de kameraad van de belastingen”. Waarmee en waarom hij niet akkoord kon gaan, verduidelijkte hij echter niet. Wel herhaalde hij zijn pleidooi om de overheidsinvesteringen in infrastructuur terug aan te zwengelen, waarbij hij verwees naar “de lage rente”, die hij blijkbaar beschouwt als een ietwat pijnloos middel om “de economie draaiend te krijgen”.
Ook riep hij op om “de multinationals aan te pakken” (een verwijzing naar het dispuut met de Europese Commissie over ‘excess profit rulings’ ter waarde van 700 miljoen euro). Die (eventueel) te recupereren 700 miljoen € verzinken wel in het niets vergeleken met een openbare schuld van meer dan 412 miljard €, met (momenteel) een jaarlijkse rentelast (à rato van gemiddeld 3,2%) van ongeveer 13 miljard €…
Arbeidsduurvermindering
Voor wat betreft de kwestie van de arbeidsduurvermindering stelde De Leeuw dat “we daarover een interne discussie nodig hebben. We hebben er jarenlang niets aan gedaan. Mij lijkt het mogelijk om een progressieve, geleidelijke vermindering van de arbeidsduur na te streven. Maar, zoals ik al zei, daarover moeten we discussiëren, liefst op een congres”. Dat een geleidelijke vermindering van de arbeidsduur in de praktijk door de ondernemingen wordt opgevangen door een verhoging van de werkdruk en bijgevolg niet zal leiden tot het opslorpen van de werkloosheid leek De Leeuw over het hoofd te zien…
Fouten?
De voorzitter zei ook dat “we misschien inderdaad een vergissing gemaakt hebben door de acties eind 2014 stop te zetten”. Maar als het al fout was, dan zullen we die fout nu niet herhalen, stelde hij ferm. Waarna hij dieper inging op de doelstellingen van het huidige actieplan. Volgens De Leeuw is dat actieplan erop gericht de ‘Wet Peeters’ tegen te houden. Na deze repliek somde Bruno Verlaeckt (voorzitter van ABVV-Antwerpen) nogmaals de afgesproken acties op (zie kader). Waarbij hij echter wel straal voorbij ging aan de geplande actie voor de openbare sector op 31 mei “met ondersteuning vanuit de privécentrales”.
Voorlopig besluit
Na deze militantenvergadering kunnen we voorlopig besluiten dat het aangekondigde actieplan voor de ABVV-leiding van groot belang is en absoluut moet slagen. Overgaan tot een ultieme krachtmeting door openlijk aan te sturen op de val van de regering, durft zij echter niet. Vandaar dat ze de doelstelling bewust beperkt tot het bekomen van de intrekking van de plannen van Kris Peeters. Daar kunnen wel enkele bedenkingen bij geplaatst worden.
Enkele vragen
Wat gaat de ABVV-leiding bijvoorbeeld doen als Peeters zijn plannen zogenaamd ‘bijstuurt’? Wat gaat ze doen als bovenop de (al dan niet ‘bijgestuurde’) plannen van Peeters de volgende reeks aanvallen eraan komen om de begrotingsdoelstellingen voor 2017 te halen (met een voorop gesteld doel van 7 miljard nieuwe besparingen!)? Wat gaat de ABVV-leiding doen als de Algemene Centrale van de Openbare Diensten zich onvoldoende (blijft) herkennen in de doelstellingen van het ABVV? Wat is het plan als het christelijke ACV en liberale ACLVB toch zouden overstag gaan tegenover de regering?
Ruimte voor debat
Er blijft dan ook stof genoeg voor twijfel, maar gelukkig ook voor debat en discussie over doelstellingen en over strategie. Laten we ervoor ijveren dat de ruimte daarvoor verbreed en verdiept wordt, zodat het ABVV tot beslissingen komt die steunen op de reële, democratische inbreng van de militanten.
Het actieplan
Dinsdag 24 mei, 11u, Brussel Noord: algemene interprofessionele betoging in gemeenschappelijk vakbondsfront
Dinsdag 31 mei, 10u: manifestaties van de openbare sector in gemeenschappelijk vakbondsfront, met ondersteuning vanuit de privésector
Woensdag 25 mei tot vrijdag 17 juni: themagebonden acties
Maandag 20 juni tot vrijdag 24 juni: sensibilisering in de bedrijven
Vrijdag 24 juni: nationale 24-urenstaking van het ABVV en de CNE
Donderdag 29 september: nationale interprofessionele betoging in gemeenschappelijk vakbondsfront
Vrijdag 7 oktober: nationale 24-urenstaking in gemeenschappelijk vakbondsfront
