Honderd jaar geleden overleed de beroemde Franse beeldhouwer Rodin. Wie kent niet zijn bronzen beeld De Denker? Eindelijk is er een film over een deel van zijn leven gemaakt. Merkwaardig genoeg waren er niet eerder films speciaal aan hem gewijd. Hij komt wél uitgebreid voor in een film over zijn vrouwelijke collega en geliefde Camille Claudel. Ook deze nieuwe Rodin-film gaat voor een groot deel over zijn relatie met Camille. Verder is het een film geworden met weinig context. Een Rodin voor kenners.
Eerdere films
Al in 1988 is een film gemaakt waarin Rodin een grote rol speelt. Die film is genoemd naar Camille Claudel, de vrouw waarmee hij jarenlang een heftige relatie had. Zij was aanvankelijk een leerlinge van ‘de grote meester’, ze maakte beelden in dezelfde stijl en volgens sommigen overtrof zij op een gegeven moment zelfs haar leraar. In die film worden de rollen van Rodin en Camille zeer overtuigend vertolkt door Gérard Depardieu en Isabel Adjani.
Over Camille is in 2013 wederom een film gemaakt, Camille Claudel 1915 (zie Grenzeloos 13 juli 2014). Ditmaal wordt haar rol subliem gespeeld door Juliette Binoche. In deze film komt Rodin al niet meer zo prominent voor. Het is een prachtige, maar ook aangrijpende film over drie dagen uit het leven van Camille in 1915, toen ze al enige tijd was opgenomen in een nonnenklooster annex inrichting. Een gesticht waar ze nog 30 jaar zou verblijven. Want met Camille liep het niet goed af.
Rebel
Voor de Franse elite was zij een rebel. Ze had 15 jaar lang een stormachtige relatie met de 24 jaar oudere Auguste Rodin. Ongetrouwd! Ze stak met haar werk Rodin zelfs naar de kroon als beeldhouwer. Als vrouw! Tekenen en schrijven, dat werd van vrouwen in die dagen nog wel getolereerd, maar beeldhouwen? Dat was mannenwerk! Vooral voor haar tot het katholicisme bekeerde broer Paul was dat een steen des aanstoots. Daar had zijn god de vrouw niet voor geschapen. Als Camille zo goed als genezen wordt verklaard, laat hij haar volkomen in de steek.
Zij zal tot aan haar dood in 1943 wegkwijnen in dat gesticht waarin ze eigenlijk niet meer thuishoorde. De overgeleverde brieven van Camille, waarop de film is gebaseerd, tonen een gezonde maar verdrietige vrouw.
Miskend
Camille is een zeer interessant personage. Enorm getalenteerd als kunstenares, maar uiteindelijk ongelukkig. In haar jeugd miskend door haar moeder, in de liefde miskend door Rodin die zijn vrouw Rose niet voor haar verliet, in de kunst miskend door de elite, die op een tentoonstelling van haar werk alléén gewag maakte van een buste die ze had gemaakt van … Rodin! Later werd ze dus ook nog verraden door haar schijnheilige kwezelkatholieke broer Paul Claudel met wie ze als kind nog een innige band had en die ze volkomen vertrouwde.
Geen context
In de nieuwe Rodin-film komt die hypocriete kwezel niet voor. Er komt een heleboel niet in voor en wie en wat er wel in voorkomt, naast Rodin, moet het met een aanduiding doen. We zien eigenlijk vooral Rodin aan het frutselen aan zijn beelden, vooral dat van Honoré Balzac, en aan de lijven van zijn vrouwelijke leerlingen en modellen, vooral dat van Camille Claudel. Context? Ho maar!
Dit schreef een Amerikaanse recensent: “Ondanks de chronologie raakt de kijker compleet verdwaald door namen die soms niet eens genoemd worden en door gebeurtenissen die buiten beschouwing blijven. Dat vernietigt totaal het vermogen om je te verplaatsen in de personages omdat je geen idee hebt wie ze zijn en wat hen is overkomen.” Zo blijft er alleen een Rodin voor kenners over.
Hoogtepunt
Eén mooi moment in deze film van Jacques Doillon mag niet onvermeld blijven. Tegen het einde van de relatie van Rodin (Vincent Lindon) en Camille (Izia Higelin) hebben ze het over wat de dans, in het bijzonder de Tango, voor hen betekent. Rodin zegt dan: ‘Omarming – Roes – Passie!’ en Camille antwoordt: ‘Toenadering – Kwelling – Dood’. Dat tekent dat en in welke richting hun wegen uiteen zullen gaan. Merkwaardig is dan dat na hun scheiding de film alleen nog verder gaat over het geknutsel aan Balzac en dat aan Camille nauwelijks nog aandacht wordt besteed.
Overigens zijn de vrijscenes tussen Rodin en Camille in deze film tamelijk keurig gehouden. Wel bloot maar niet te veel en vrij vlak. Dat is een wereld van verschil met de intense en opwindende beschrijving van de seks tussen beiden in de biografie Camille Claudel, een vrouw van Anne Delbee. Die heeft van de eerste vrijpartij van de twee geliefden – van de eerste voorzichtige streling tot en met een explosie van orgastisch genot – een erotisch hoogtepunt in de wereldliteratuur weten te maken. Wat betreft hoogtepunten is de Rodin van Jacques Doillon helaas hopeloos in gebreke gebleven.
Dit artikel verscheen oorspronkelijk op Grenzeloos.
