Ilya Boudraïtskis
Ilya Boudraïtskis is lid van de Russische Socialistische Beweging. In dit interview spreekt hij over de sociale situatie in Rusland, de politiek van Poetin tegen Oekraïne en de gevolgen daarvan voor de Russische samenleving.
Wat is de economische en sociale situatie in het land?
Rusland raakt steeds dieper in een structurele economische crisis. De oorzaken van deze crisis gaan dieper dan enkel de westerse sancties of de val van de prijs van olie. Volgens experts, waaronder die van de regering, zijn de sancties verantwoordelijk voor een vijfde van de economische teruggang. Sinds 2013 zien we een teruggang van de productie, toen de prijs van olie en kool nog heel hoog was, en nog voor het ingrijpen in Oekraïne.
We beleven een crisis van het post-sovjet model van kapitalisme. Dat model is gebaseerd op het verwerven van kolossale olie-inkomsten door grote bedrijven en de bureaucratie, inkomsten die jarenlang werden afgeleid van de reële economie. Het overschot stelde de elite in staat de sociale vrede te bewaren door gestaag de lonen in de publieke sector te verhogen. Maar nu zijn de slachtoffers van de economische moeilijkheden in de eerste plaats mensen die voor de staat werken, waaronder werkers bij bedrijven die onder controle staan van de staat. Met het verminderen van de inkomsten van een groot deel van de bevolking en een val van de wisselkoers van de roebel, staat de koopkracht van mensen onder druk.
De inflatie duurt voort met tussen de 12 en 15 procent. De enorme hoeveelheid schulden van mensen, die veel van hen niet langer kunnen betalen, is een ander probleem. Het antwoord van de regering Medvedev is incoherent en in wezen gebaseerd op hulp aan grote banken en bedrijven. Het steunpakket van bijna 2,5 miljard euro aan het staatsbedrijf Rosneft, het grootste van het land, heeft tot een schandaal geleid.
Denk jij dat Poetin op deze situatie zal reageren met het verder doorzetten van zijn ‘groot Russische’ politiek in Oekraïne?
In deze context is de van bovenaf georkestreerde en door de media gesteunde chauvinistische hysterie het voornaamste middel van de machthebbers om protest tegen te gaan. De Russische televisie vertelt onwetende burgers 24 uur per dag, zeven dagen per week, verhalen over de westerse dreiging, de fascisten in Oekraïne en de grootsheid van de Russisch-orthodoxe cultuur. Het uitgangspunt is dat elk sociaal of politiek protest, alle kritiek op de machthebbers, in feite als doel heeft die vreselijke buitenlandse vijanden te steunen door het verzwakken van de nationale eenheid en het verdelen van het land.
In bijna een jaar heeft deze agressieve propaganda tot concrete resultaten geleid; de bevolking is minder politiek actief, de oppositie is grotendeels gemarginaliseerd en volgens peilingen blijft Vladimir Poetin onverminderd populair.
Echter, dit propagandasucces kan zich tegen de machthebbers keren die de samenleving niet zien zoals zij is maar via hun eigen media het vertekende beeld zien dat ze zelf gecreëerd hebben. Er komt een dag dat het aanwijzen van buitenlandse vijanden als de schuldigen voor armoede en werkloosheid de meerderheid van de bevolking niet meer tevreden zal stellen.
Wat zijn de gevolgen van de oorlog in Oekraïne voor de Russische bevolking?
De meerderheid zet geen kanttekeningen bij de versie van de regeringsmedia, namelijk dat fascistische Russen-haters de macht gegrepen hebben in Kiev en oorlog voeren tegen ‘onze opstandige broeder-Russen’.
Toch zijn er steeds meer getuigenissen van de inmenging van Russische troepen in de oorlog in het oosten van Oekraïne en het wordt moeilijker dit verborgen te houden voor de samenleving. Op dit moment is zo’n 10 tot 20 procent van de Russische bevolking het op de een of andere wijze oneens met de officiële lezing van de gebeurtenissen. Maar het aantal ontevreden mensen zal ongetwijfeld stijgen.
Hoe staat het met de politieke oppositie en de protestbeweging?
Het afgelopen jaar zijn de autoriteiten erin geslaagd de liberale oppositie aanmerkelijk te verzwakken, vooral door repressie en arrestaties. Toch zijn er in Moskou, Sint-Petersburg en andere grote steden regelmatig betogingen tegen het overheidsgeweld tegen Oekraïne en binnen Rusland.
In december lieten tienduizenden hun onvrede blijken over de arrestatie van de liberale oppositieleider Alexeï Navalnyi. In november was er in Moskou een grote betoging tegen het plan van het gemeentebestuur om 8500 banen in de gezondheidszorg te schrappen. De onvrede groeit vooral onder mensen die de rente op hun leningen niet meer kunnen betalen vanwege de daling van de roebel. En 1 maart is een grote actie tegen het ‘anti-crisis plan’ van de regering voorzien.
Dit artikel verscheen oorspronkelijk op grenzeloos.org
