Birma gaat niet over van een militair bewind in een democratie, ondanks de indrukwekkende overwinning van de partij van Aung San Suu Kyi in de recente verkiezingen.
Het Birmese leger is de afgelopen halve eeuw aan de macht. Het behoudt een stevige grip op de politiek door voor zichzelf een kwart van de zetels te reserveren in de Eerste en Tweede Kamer. De ministers van Binnenlandse Zaken, Defensie en Grenszaken zullen militaire officieren zijn en het leger heeft een veto op elke verandering van de grondwet. Het behoudt zich het recht voor om in te grijpen in tijden van ‘crisis’.
De president wordt gekozen uit drie nominaties – twee van het parlement en één uit het leger. De twee kandidaten die niet de meeste stemmen te krijgen, worden nog steeds vicepresident.
Uitgesloten
Aung San Suu Kyi wordt uitgesloten van de positie als gevolg van een wet die specifiek ontworpen is om haar uit te sluiten. Maar we moeten geen illusies hebben in Aung San Suu Kyi of haar partij de Nationale Liga voor Democratie (NLD). Suu Kyi heeft in de afgelopen paar jaar een scherpe islamofobe lijn gekozen.
Boeddhistische extremisten, met medeplichtigheid van de militairen, hebben gewelddadige aanvallen gedaan op de vervolgde islamitische Rohingya’s. Suu Kyi heeft bewust hun leed genegeerd. Duizenden Rohingya’s waren gedwongen om als vluchtelingen per boot te ontsnappen naar de buurlanden. De NLD en de ‘militaire partij’, de Union Solidarity and Development Party (USDP), blokkeerden allebei moslims om zich kandidaat te stellen.
Niet-Rohingya moslims, die vijf procent van de bevolking uitmaken, zijn geconfronteerd met racistische belemmeringen voor kiezersregistratie.
Ondanks haar moedige principes is Aung San Suu Kyi een neoliberale politicus. Ze dempte op fatale wijze een opstand tegen het leger in 1988 net toen deze op de rand stond van de overwinning. Sindsdien reikt ze het leger de hand. Onlangs zei ze dat als haar partij een absolute meerderheid zou krijgen, ze een ‘regering van nationale eenheid’ zou vormen – inclusief het leger.
Dit zou de hoge niveaus van ongelijkheid in Birma niet oplossen. Noch zal het een stem geven aan het streven naar autonomie van een aantal etnische groepen, die een burgeroorlog hebben gevoerd tegen de centrale regering. Suu Kyi heeft nooit de legitimiteit van dergelijke aspiraties erkend.
De verkiezingen genereerden een sfeer van politieke opwinding voor veel mensen in Birma. De opkomst was hoog. De NLD kan deze stemming laten verwateren in de loop van maanden en jaren terwijl ze probeert de verwachtingen temperen. Of ze zou een nieuwe gretigheid kunnen opwekken om te vechten tegen het leger. Het laatste zal politieke organisatie vereisen die onafhankelijk is van Aung San Suu Kyi en de NLD.
Dit artikel verscheen oorspronkelijk in Socialist Worker. Nederlandse vertaling: redactie socialisme.nu.
