Op 20 september arresteerden de Guardia Civil en de nationale Spaanse politie 14 hoge functionarissen van de Generalitat (Catalaanse regionale regering) en gingen ze over tot huiszoekingen in 40 openbare gebouwen en privéwoningen. De politie nam de propaganda van de CUP (Candidatura de Unidad Popular, de belangrijkste partij van de pro-onafhankelijkheid linkerzijde) in beslag en belegerde zonder juridisch mandaat de ganse dag de lokalen van deze partij, louter om te provoceren.
Na de aanklacht tegen meer dan 700 Catalaanse burgemeesters die het referendum van 1 oktober ondersteunen en na de opeenvolgende aanvallen tegen het Bureau van het Catalaans Parlement, betekenen de acties van 20 september een kwalitatieve sprong in de escalatie van de instellingen van de Spaanse Staat tegen het referendum voor zelfbeschikking.
Escalatie van de repressie
Daar komt nog eens het onder curatele stellen van de uitgaven van de Generalitat door het Spaanse Ministerie van financiën bovenop, wat een de facto annulatie betekent van de regionale autonomie. Dit komt bovenop lange jaren van controle op de publieke uitgaven onder voorwendsel van het toepassen van de besparingspolitiek, waarbij de regering van Madrid in de praktijk progressief de autonomie uitholde.
Bovendien brengt de maatregel die genomen werd door minister Montoro heel wat begrotingslijnen in gevaar (te beginnen met het basisinkomen dat recent werd goedgekeurd door het Catalaanse Parlement in een poging de extreme armoede en sociale uitsluiting te verzachten) en brengt het onzekerheid mee voor de ambtenaren en bedienden van de openbare diensten met betrekking tot de betaling van hun volgende salarissen.
Een confrontatie tussen twee legitimiteiten in Catalonië
Sinds 6-7 september – data waarop de wet op het referendum en de wet rond het «ontkoppelen» (het losmaken uit de Spaanse Staat) werden goedgekeurd door het Catalaanse parlement – bestaat er een toestand van dualiteit van legitimiteiten: er bestaan twee juridische systemen, die zich niet wederzijds erkennen, naast elkaar. De eerste van deze wetten is er op gericht de volksraadpleging uit te roepen en de tweede is een soort van «voorlopige grondwet» voor de periode tussen de hypothetische overwinning van het «ja» en het instellen van de onafhankelijkheid en een Grondwetgevende vergadering.
Beide wetten werden geannuleerd door het Spaans Grondwettelijk Hof, maar blijven van kracht vanuit het oogpunt van de regering van de Generalitat en van een meerderheid van de Catalaanse bevolking, die van oordeel zijn dat het Grondwettelijk Hof niet de legitimiteit heeft om ze te annuleren.
Dit is een situatie die de kiemen bevat van een politieke revolutie in een deel van de Spaanse Staat naast die van een crisis zonder voorgaande van het post-francisme: van de monarchie en van de Grondwet van 1978. Komende dagen zullen beslissend zijn.
Steun aan het referendum over de zelfbeschikking van 1 oktober en aan de mobilisaties tegen de repressie en voor de democratische rechten
De toestand is zeer gespannen. De gebeurtenissen van 20 september laten een escalatie van acties-reacties vermoeden die de weg openen voor ontsporingen. Momenteel is het repressie-apparaat nog niet gefragmenteerd geraakt (de Mossos d’Esquadra – de Catalaanse politie – heeft niet durven ongehoorzaam zijn aan de orders van de Spaanse rechtbanken, maar ze proberen een laag profiel aan te houden om te vermijden dat haar leden zouden veroordeeld worden wegens ongehoorzaamheid), maar wat er zou kunnen gebeuren als er een openlijke en massale repressie zou komen tegen de bevolking die vreedzaam mobiliseert, valt niet te voorspellen.
Op dit moment houdt de Catalaanse regering vast aan de volksraadpleging op 1 oktober, maar de Guardia Civil nam afgelopen weken ook de electorale propaganda, stembiljetten en oproepingsbrieven in beslag in de drukkerijen en kranten in gans Catalonië.
De repressieve escalatie door de Spaanse Staat, voorafgegeaan door het aannemen van de zogenaamde «Ley Morzada», die heel sterk de democratische rechten inperkte om de strijd van de Indignados en de sociale mobilisaties van de «Mareas» terug te dringen, leidt tot een feitelijke uitzonderingstoestand, die al heel zwaar de fundamentele rechten heeft beperkt en die niet alleen de toekomst van de Catalaanse instellingen in gevaar brengt, maar eveneens de sterkste dreiging inhoudt van politieke achteruitgang sinds de poging tot staatsgreep van 23 februari 1981.
De reactie van het Catalaanse volk, met inbegrip van belangrijke sectoren van de georganiseerde arbeidersbeweging, was een belangrijke mobilisatie in Barcelona en de rest van Catalonië, die kon rekenen op de solidariteit van manifestaties tegen de repressie en voor het recht om zelf te beslissen in de belangrijkste steden van de Spaanse Staat.
Momenteel wordt gediscussieerd over een oproep tot algemene staking. De dokwerkers van Barcelona hebben beslist de lijnschepen te blokkeren die momenteel voor anker liggen in de haven van Barcelona waarop een deel van de bijna 5000 politieagenten en Guardia Civil-agenten overnachten die het Ministerie van Binnenlandse zaken naar Barcelona heeft gestuurd om het referendum onmogelijk te maken.
De komende dagen zal er een worsteling plaats vinden tussen de volkse en souvereinistische krachten van Catalonië, gesteund door de democratische sectoren van het Spaanse volk, en het immobilisme en de autoritaire neigingen van de Spaanse Staat die geërfd zijn van 40 jaar francistische dictatuur.
Daarenboven lijkt het er op dat voor de eerste keer de voorwaarden voorhanden zijn voor een objectieve convergentie van twee grote massabewegingen die voortkomen uit de internationale crisis en de regime-crisis in de Spaanse Staat, en die tot op heden afstand van elkaar hielden: de beweging van de Indignados die op 15 mei 2011 op het toneel verscheen en het Catalaanse onafhankelijkheidsproces dat een jaar eerder op gang kwam.
Deze convergentie heeft een enorm strategisch potentieel om tot een breuk te leiden, waar de antikapitalistische en revolutionaire krachten, in Catalonië en de Spaanse Staat, gebruik van moeten maken om zich te ontwikkelen.
De druk van de gebeurtenissen leidt naar hun objectief samenvloeien: tegenover de repressie worden delen van de werkende klasse en de bevolking zich bewust van de inzet, en tegelijkertijd vragen de nationalistische stromingen de solidariteit tussen de progressieve en democratische krachten van het geheel van de Spaanse Staat.
Dringend nood aan internationale solidariteit
In deze context speelt de internationale mobilisatie een fundamentele rol in het conflict. Een overwinning in Catalonië zou een overwinning zijn voor alle volkse, revolutionaire en democratische krachten in Europa en de rest van de wereld. Een nederlaag zou leiden tot een stevige terugslag voor de democratie en de klassenstrijd in Catalonië, de Spaanse Staat en de Europese Unie.
De Vierde Internationale roept al haar afdelingen en sympathiserende organisaties op om overal de solidariteit te organiseren en demonstraties te organiseren bij de Spaanse ambassades en consulaten voor het recht op zelfbeschikking en tegen de repressie, om zo om nieuwe repressieve acties door de Spaanse Staat te helpen verhinderen.
– Ja aan het recht op zelfbeschikking van Catalonië!
– Volledige steun aan het referdum van 1 oktober over het recht op zelfbeschikking!
– Tegen de repressie, de aanvallen op de democratische vrijheiden en de politieke regressie!
Het uitvoerend bureau van de Vierde Internationale
21 september 2017
