Met Leo Tindemans verdwijnt weer een zogenaamd “boegbeeld”, een “staatsman met een visie” zoals de Franse premier Manuel Valls (PS!) verklaarde. Tindemans wordt in eigen land echter niet zo geprezen. In De Standaard van 27 december lezen we bijvoorbeeld: “Toch kent onze geschiedenis geen ander politicus die zo weinig met zijn moreel gezag heeft gedaan”.
Tindemans was de klassieke naoorlogse CVP-politicus bij uitstek. Hij werd politiek secretaris van de CVP in 1958 en volgde in 1961 Frans Van Cauwelaert op in de Kamer. In 1968 wordt hij voor de eerste keer minister in de regering van Gaston Eyskens die van juni 1968 tot eind 1972 regeert met een klassieke rooms-rode coalitie van socialisten en christendemocraten (toen nog unitaire partijen).
In de daarop volgende regering onder de socialistische premier Leburton is Tindemans voor het eerst vicepremier voor de CVP en minister van begroting. Maar de regering valt en na succesvolle verkiezingen waarbij Tindemans in de provincie Antwerpen 82.000 voorkeursstemmen haalt, wordt hij zelf formateur. Tindemans brengt een minderheidskabinet van christendemocraten en liberalen tot stand, later wordt ook het Rassemblement Wallon erbij gehaald. Tindemans zal er tijdens deze regering niet in slagen een oplossing te bieden voor de economische en de communautaire crisis.
Het sociaal overleg met de vakbonden mislukt, het parlement stemt in 1976 een drastisch herstelplan, en dat besparingsbeleid betekent een harde confrontatie met de vakbonden. Wanneer in 1977 het economisch Egmontplan op tafel komt te liggen (met een aanval op de indexering van de lonen!) kondigen de vakbonden opeenvolgende vrijdagsstakingen af die in stijgende lijn gaan en… die leiden tot de val van de regering Tindemans I.
In april 1977 haalt Tindemans opnieuw een grote verkiezingsoverwinning met 134.000 voorkeursstemmen en hij vormt een nieuwe regering Tindemans II. Het is een rooms-rode coalitie waaraan voor het eerst in de geschiedenis ook het FDF (Front des Francophones, een front van Brusselse Franstaligen) en de Volksunie deelnemen. De bedoeling is een radicale staatshervorming door te voeren. Men wil een regeling voor de Franstaligen in de Brusselse rand in ruil voor de splitsing van het arrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde ( nu 37 jaar geleden).
Vooral binnen de Vlaamse partijen (ook binnen de toen nog unitaire CVP van voorzitter Martens ) is er weerstand. De Raad van State oefent kritiek uit en het wordt Tindemans te veel. Op 1 oktober neemt hij met een “dramatische uitval” plots ontslag in de Kamer. Hij gaat onaangekondigd naar de koning en Boudewijn aanvaardt zijn ontslag. Paul Vanden Boeynants, een CVP-er uit Brussel, vormt een overgangsregering die het geen jaar uithoudt.
In april 1979 komt de eerste regering onder leiding van Wilfried Martens tot stand. Wilfried Martens zal tot 1989 regeringsleider zijn (met een tien maand durend intermezzo onder de leiding van Marc Eyskens, ja, de zoon van).
Tindemans is er dus niet in geslaagd de staatshervorming te realiseren en ook niet een radicaal herstelbeleid tegen de werkende bevolking door te drukken.
Tindemans wordt tussen 1979 en 1981 partijvoorzitter van de CVP. Onder zijn voorzitterschap zal de CVP in 1981 haar eerste grote verkiezingsnederlaag leiden waarbij de partij meer dan tien procent stemmen verliest (van 43 % naar 32 %).
Tindemans wordt minister van Buitenlandse Betrekkingen in de regeringen Martens IV, V en VI van 1981 tot 1989. Het buitenlands beleid van Tindemans is er een van absolute trouw aan de NATO en aan Washington. De kernraketten worden in 1985 toch geplaatst in ons land, Tindemans steunt het regime van Mobutu, oefent niet echt kritiek uit op het Apartheidsregime in Zuid-Afrika en volgt trouw de nieuwe lijn van Reagan en van Thatcher in de jaren ’80.
Op ideologisch vlak was Tindemans een echte ouderwetse Vlaamse katholiek. Hij was rechtlijnig en koppig. Zijn visie op de nieuwe maatschappelijke ontwikkelingen in Vlaanderen na 1968 was achterhaald. De partijen werden radicaal hervormd, we zien het ontstaan van het Vlaams Blok, de opkomst van Agalev (later de Groenen), enz. maar Tindemans was vastgeroest in de oude unitaire en autoritaire partijstructuren.
Dat is de fundamentele reden waarom deze man “met charisma en met een Europese visie” niet echt moet herdacht worden.
