We publiceren hieronder enkele eerste verklaringen over de poging tot militaire staatsgreep in Turkije en de respons van het regime van Erdogan. Het zijn statements van onze Turkse zusterorganisatie Yeni Yol, van de revolutionair socialistische organisatie Baslangiç en van de HDP, de in het parlement vertegenwoordigde partij waarin de Koerdische nationale beweging en delen van de Turkse linkerzijde samen werken. We hopen later meer analyse’s en stellingnamen te brengen (redactie SAP-Rood).
De enige oplossing is democratische politiek
Door HDP
In deze moeilijke en kritieke dagen waar Turkije door gaat, wat ook de reden mag zijn, magniemand zich in de plaats van de wil van het volk zetten.
DE HDP is tegenstander van welk soort staatsgreep dan ook, onder eender welke omstandigheden en uit principe.
Turkije moet onmiddellijk een pluralistische en vrijheidslievende democratie, vrede in binnen- en buitenland, universele democratische waarden en conventies omarmen. Er is geen andere weg dan een democratische politiek te eisen.
Figen Yüksekdağ en Selahattin Demirtaş
Covoorzitters van de HDP
16 juli 2016
Tegen de staatsgrepen van de militairen en van Erdogan: laat ons het democratisch front organiseren en voor politiek van de werkende klasse opkomen
Door Yeni Yol
Op de avond van 15 juli waren we seconde na seconde getuige van een aan de gang zijnde staatsgreep, met al haar onzekerheid, twijfels, tegenzetten van beide kanten en gewelddadigheden. Deze bloedige nacht, die met haar botsingen tussen soldaten en politie, bezettingen van de mediakanalen, beelden van vermoorde burgers en gelynchte soldaten en het bombardement van het nationaal parlement als culminerend moment nog lang in herinnering zal blijven, lijkt een van de laatste scenes van het machtsspel tussen de vroegere partners in de staat die de AKP en de Gülen – beweging samen opbouwden.
Gebaseerd op het feit dat het regime van Erdogan niet aarzelt naar de chaos en een atmosfeer van burgeroorlog te grijpen om zijn hegemonie te bewaren sinds de verkiezingen van 7 juni 2015, het neerslaan van de couppoging op een zeer korte tijd en het opnieuw verschijnen van regeringsleiders op de mediakanalen met een opgefrist imago, hebben complottheorieën die stellen dat deze poging tot staatsgreep diende om de lust naar macht van Erdogan nieuw bloed te geven, heel wat weerklank. Onder de omstandigheid dat het regime bij de laatste verkiezingen met bijna 50% van de stemmen geconsolideerd werd, is een meer redelijke interpretatie dat aanhangers van Gülen, die met een grote operatie van ontslagen bedreigd werden en sommige sectoren van het leger waar zij mee samenwerken, onder tijdsdruk een coupplan hebben uitgewerkt.
Hoewel we nog moeten wachten op meer gedetailleerde informatie over de motieven, de uitvoerders van de beweging en het niveau van informatie dat de inlichtingendiensten hadden, is het duidelijk dat het objectieve resultaat van dit proces de consolidering van het islamitisch en autoritaire karakter van het Erdogan – regime zal zijn.
De eerste tekenen van het feit dat er een nieuwe en misschien finale zuivering van het staatsapparaat zal plaats vinden, zijn de duizenden ontslagen van rechters en openbare aanklagers en de arrestaties van hogere juridische autoriteiten op de ochtend van 16 juli, net een dag nadat de aanhangers van het AKP – regime de democratie “redden” onder de slogans“Allahu ekber”, (Allah is groot), “Recep Tayyip Erdoğan” en“Wij willen de doodstraf”.
Het feit dat de oproepen vanuit de staatsinstellingen en al de moskeeën naar de mensen om op straat te komen om het regime tegen de coup te verdedigen omsloegen in aanvallen op Syrische vluchtelingen en spanningen in Alevi – wijken, toont duidelijk aan hoe de meervoudige polarisatie in de Turkse samenleving op hol sloeg op een extreem gevaarlijk niveau. En we twijfelen er geen moment aan dat het Paleis van Erdogan en de regering die academici, journalisten, ambtenaren, Koerdische activisten en socialisten in het verleden al als voorstanders van een staatsgreep voorstelde en hun arrestatie beval, daarbij elk woord tegen het regime met terrorisme associërend, de poging tot staatsgreep van 15 juli zal aangrijpen als rechtvaardiging van nog hardere aanvallen op elke vorm van oppositie.
Op middellange termijn kunnen we er zeker van zijn dat de couppoging van 15 juli een van de eerste stichtende mythes van het Erdogan – regime zal worden en in de geschiedenis zal herinnerd worden, niet als een couppoging zonder de nodige basis, staf en steun van buitenaf, maar als een coup die door het volk dat op de tanks klom weerstond en stopte.
Alle organisaties van de radicale linkerzijde en alle partijen vertegenwoordigd in het parlement verklaarden dat ze tegen de staatsgreep zijn. Het is ook voor ons een principiële zaak stelling te nemen tegen de staatsgreep, in acht nemend dat de werkende bevolking en de onderdrukte volkeren nooit iets te winnen hebben bij militaire machtsgrepen die vanaf de aanvang democratische rechten en vrijheden opschorten. Daarbij verklaren wij dat we ook tegenstanders zijn, nu en in de toekomst van machtsgrepen vanuit het Paleis, dat de verkiezingsresultaten afwees om haar hegemonie te houden, Koerdistan vernietigde om de stemmen van de nationalisten te krijgen, massastakingen verbood door hen tot “bedreiging van de nationale veiligheid” te verklaren, het recht van het Koerdische volk om vertegenwoordigd te zijn wil afschaffen.
Een stellingname tegen de staatsgreep die de valse tegenstelling “de coup of Erdogan” waarin de AKP de politiek vast houdt niet kan overstijgen, zal in het voordeel van het regime spelen, dat niet enkel de couppogingen bloedig zal neerslaan, maar ook elk onderdeel van de oppositie, in naam van de “nationale wil en niet zal aarzelen om de islamistische en fascistische krachten te gebruiken die we op 15 juli aan het werk zagen.
De weg om ons tegen de aanvallen van het dictatoriale regime te beschermen, een regime dat absolute macht beoogt in de politieke, legale, militaire en economische sferen, door zich als slachtoffer voor te stellen in de coup, een regime dat tegen de werkende klasse, de etnisch – religieuze minderheden, de vrouwen, de holebi’s en transgender mensen en alle oppositionele elementen is, is een gemeenschappelijk front op te bouwen van alle krachten die voor democratie en vrede opkomen. De weg om zowel het islamistisch-kapitalistisch blok aan de macht als de mogelijkheid van een bloedige militaire dictatuur permanent in de vuilnisbak van de geschiedenis te krijgen, is het pad dat tot nu toe niet begaan werd: het geduldig opbouwen van de sociale oppositie van onderuit, met de werkende klasse als haar hart.
Het pad is donker, laat hoop en verzet ons licht zijn!
Sosyalist Demokrasi için Yeniyol, Turkse afdeling van de 4e Internationale
17 juli 2016
Neen aan de militaire staatsgreep: echte democratie kan enkel komen vanuit de macht van het volk zelf!
Door Başlangıç
In de nacht van 15 juli kon de Turkse samenleving een poging tot militaire coup live op TV volgen. Voor sommigen was het zo moeilijk zin te geven aan wat ze meemaakten dat ze ervoor kozen het ganse evenement als “opgezet” te interpreteren. Een begrijpbare keuze in een samenleving die dikwijls naar complottheorieën grijpt. Hoe kan je dit een echte militaire coup noemen?
Laat ons niet vergeten dat de Turkse geschiedenis vol is van niet enkel “succesvolle” maar ook “mislukte” militaire staatsgrepen. Of een militaire tussenkomst slaagt in het behalen van haar doelstellingen of niet, hangt af van drie factoren: 1) een sociale en politieke crisis die aanleiding kan geven tot een militaire staatsgreep; 2) voldoende maatschappelijke steun in binnen- en buitenland; 3) voldoende politieke en militaire capaciteit.
Turkije kent al lange tijd een diepe politieke crisis. Başlangıç en links in het algemeen hebben deze crisis vanuit verschillende invalshoeken beschreven en geanalyseerd. In deze analyses werd er op gewezen dat een mogelijke uitkomst van deze crisis, nog verergerd door het volgen van een oorlogsstrategie van de regering na de parlementsverkiezingen van 7 juni 2015, een militaire interventie kon zijn. Natuurlijk kon niemand ook maar enige inschatting maken van de timing ervan.
Vannacht probeerde een junta binnen het leger een militaire machtsgreep te plegen. Zij gingen er daarbij van uit dat de huidige acute politieke crisis hen gemakkelijk de nodige binnenlandse en overzeese sociale steun zou opleveren, als wel als de vereiste capaciteit. Zij vergisten zich echter.
Op heel korte tijd kwamen er verklaringen tegen de poging tot staatsgreep van binnen het leger (top van de officieren van de zeemacht, van het eerste landleger en van de speciale eenheden), de grote politieke partijen, de patronale organisaties (TÜSİAD, TOBB) en van de internationale machten, zodra deze door kregen wat aan de gang was. Woordvoerders van de burgerlijke regering riepen op tot verzet via private TV – kanalen, die hun uitzendingen gewoon konden voort zetten, niet omdat de coup “opgezet spel” was, zoals sommigen stelden, maar omdat de staatsgreep slechts een beperkte capaciteit had.
De AKP – regering zal hoogstwaarschijnlijk deze couppoging in een politieke kans voor haarzelf omzetten en haar gebruiken als een voorwendsel om nog maar eens een golf van autoritaire maatregelen te beginnen. We mogen echter geen scrupules hebben over de staatsgreep. In dit tijdperk, waar zelfs oorlogen en coups live voor onze ogen worden uitgezonden, kan enkel echte democratie tegengif bieden aan militaire of civiele autoritaire regimes. En echte democratie berust op de macht van het volk zelf en op niets anders.
Deze poging tot staatsgreep zal geen enkel ander gevolg hebben dan de donkere nacht die we door gaan nu echt pikdonker maken. Tanks kunnen nooit het antwoord zijn op ongebreideld autoritarisme, autocratische tendensen en het afschaffen van democratie. Zonder twijfel moeten we ons uitspreken tegen deze couppoging die, ondanks dat ze zich tegen een antidemocratische regering richt, zo roekeloos is dat ze het parlement bombardeert. We moeten nee zeggen tegen alle pogingen tot militaire junta’s en staatsgrepen, zonder “maar” of “misschien”.
Başlangıç
16 juli 2016
