Dienst Vreemdelingenzaken wil dat politie bij mensen zonder papieren invalt zonder huiszoekingsbevel. Dat politie niet zomaar bij u thuis binnenvalt is nochtans één van de basispijlers van een rechtsstaat. Het zoveelste basisrecht op de helling.
Bij u thuis zal de politie niet zomaar binnenvallen, maar bij vluchtelingen en mensen zonder papieren is het een andere realiteit. Vluchtelingenwerk Vlaanderen heeft een rapport klaar waaruit blijkt dat politie allerlei smoesjes gebruikt om mensen op te pakken. Zoals een onbestaand gaslek, binnenvallen langs een tuindeur, uitnodiging voor een interview, afspraak bij het OCMW… Vervolgens komen ze terecht tussen vier muren in een gesloten centrum.
Tweederangsburgers
Mensen zonder papieren ‘mogen geen tweederangsburgers worden’ zegt Vluchtelingenwerk in De Standaard (22/12). Vluchtelingenwerk vindt de voorstellen van Dienst Vreemdelingenzaken (DVZ) ‘choquerend en onaanvaardbaar’. Wie echter de realiteit van mensen zonder papieren van dichterbij kent, weet dat deze mensen al lang tweederangsburgers zijn.
Ik ken verschillende mensen die nog slechter behandeld zijn dan de getuigenissen in het rapport van Vluchtelingewerk. Kennissen van mij, asielzoekers uit Irak en Syrië, zijn opgepakt bij hen thuis en onwaardig behandeld door agenten in gesloten centra. Er werd hen beloofd dat ze een advocaat zouden zien, die hebben ze nooit te zien gekregen, ze werden daarentegen gedwongen gedeporteerd naar hun land van herkomst of naar het Europees land waar ze als eerste binnen waren gekomen.
Toen ik dit voor de eerste keer meemaakte, was ik ook gechoqueerd over het feit dat een kennis uitgenodigd was voor een interview en opgewacht werd door agenten. De advocaten die ik daarop sprak, vertrouwden me toe dat dit heel vaak voorkomt en dat verschillende diensten hieraan meewerken. Het gaat uiteindelijk om mensen voor wie bijna niemand het opneemt.
Kerstcadeau
Dolblij zijn sommigen bij DVZ met de komst van Theo Francken als staatssecretaris voor Asiel en Migratie. Maggie De Block vonden ze OK, maar liefst zouden ze nog repressiever optreden tegen vluchtelingen en mensen zonder papieren. Dat daarbij de (weinige) basisrechten van deze mensen sneuvelen, daar liggen ze bij DVZ niet wakker van.
Theo Francken kon zich geen mooier kerstcadeau inbeelden dan dit voorstel van DVZ. Dit past helemaal in het zijn discours en dat van de N-VA. Wie het deel ‘asiel en migratie’ in het regeerakkoord leest, zal ongetwijfeld denken dat die bij ‘justitie en veiligheid’ is beland. Negentig procent van de accenten liggen op wetten strenger maken en vooral repressie, meer repressie.
Francken spendeert het merendeel van zijn tijd door onderzoek te doen naar asiel en migratiebeleid in Europese landen. Telkens pikt hij er de meest extreme, uitsluitende en onmenselijke voorbeelden uit. Die voorbeelden lanceert hij vervolgens als voorstellen in België.
‘Ongezien’, ‘onrechtvaardig’ luidt hier en daar kritiek op zijn voorstellen. ‘Ja, maar dat bestaat al in land X of Y’, antwoordt Francken. Een concreet voorbeeld is de opsluiting van minderjarigen. Francken gaat gezinnen met kinderen terug opsluiten in gesloten centra. Het mag in Griekenland en Bulgarije dus waarom niet bij ons. Dat dit in de overgrote meerderheid van de Europese landen niet langer mag, is een onbelangrijk detail.
Een andere reactie die je regelmatig hoort, is ‘hij gaat dit nooit mogen doen van Europa’. Ik vraag me af of die mensen nu echt denken dat Francken dit zelf niet weet. We hebben de afgelopen twee jaren verschillende voorstellen van Bart De Wever en Liesbeth Homans in Antwerpen in prullenbank zien eindigen, zoals de vreemdelingentaks bijvoorbeeld. Inderdaad, het mocht niet van Europa omdat het discriminerend was.
Anderzijds heeft N-VA er handig gebruik van gemaakt. ‘We willen de kracht van verandering zijn, maar mogen dat niet van Europa.’ Let op mijn woorden: deze zin hoort u binnen een aantal maanden bijna letterlijk uit de mond van Theo Francken. De schuldige is het al te politiek correcte Europa en niet de racistische voorstellen van N-VA of Francken. Dat België een van de landen is dat afgelopen decennia het meest werd veroordeeld voor discriminatie door het Europees Hof voor de Rechten van de Mens en het Europees Hof van Justitie is nogmaals onbelangrijk.
Slachtofferrol
Het toppunt is dat dit doordachte discours gebaseerd op uitsluiting en discriminatie verkoopt als zoete broodjes. ‘N-VA wil verandering, maar mag dat niet’, hoor je in Vlaanderen. Dat die verandering discriminatie, uitsluiting en het afnemen van basisrechten inhoudt, is bijzaak. Voor die mensen, zowaar een derde van Vlaanderen, weet u wel, is N-VA niet de partij die racisme relatief vindt en discriminerende maatregelen wil invoeren. Neen, neen, alles behalve. N-VA kruipt in een slachtofferrol en de schuldige is altijd de ander: Europa, de sossen, de Walen, de journalisten die woorden blijkbaar fout interpreteren tot en met CD&V, de eigen coalitiepartner in federale en Vlaamse regering.
Over CD&V gesproken, hoe lang nog zullen ze de partner zijn van N-VA en deelnemen in een regering die met dergelijke voorstellen komt. Wat is ‘christelijk’ of ‘democratisch’ aan de afbraak van de rechtsstaat?
De realiteit van mensen zonder papieren is voor de meesten onder ons een realiteit die we niet kennen, maar dit wil niet zeggen dat we deze voorstellen moeten aanvaarden. Het recht op privacy en het recht op verbod van schending van de woonst zijn basisrechten die elke partij of burger die zich democratisch noemt, moet respecteren en verdedigen. Voor de mensen met papieren, maar ook die zonder papieren.
Bleri Lleshi is politiek filosoof en auteur van o.a De neoliberale strafstaat. Dit artikel verscheen oorspronkelijk op Bleri Lleshi”s Blog.
