De reactoren van Doel 3 (8000 scheurtjes) en Tihange 2 (2000 scheurtjes) werden in de zomer van 2013 stilgelegd, toen deze scheurtjes in de reactorwanden werden ontdekt. Ondanks heel wat waarschuwingen van specialisten en activisten tegen kernenergie gaf het FANC (Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle) toch groen licht voor het heropstarten van de reactoren. De regering Di Rupo, in de eerste plaats staatssecretaris voor energie Melchior «Electrabel» Wathelet, volgde het advies van het FANC en Electrabel startte de reactoren opnieuw op. Toch werd een reeks bijkomende testen opgelegd… na het heropstarten van de reactoren!
Op 25 maart 2014 toonden deze tests aan dat de experten die in Aachen waren samengebracht door de lokale actiegroep tegen kernenergie gelijk hadden: scheurtjes die gelijkaardig waren aan die in de reactoren in kwestie werden progressief erger in voorwaarden van uitbating over een lange termijn, zoals aangetoond in de experimentele reactor in Mol.
Het voorzorgsprincipe dat normaal in de nucleaire sector zou moeten gelden, was met de voeten getreden. De bestraalde stalen in Mol kwamen niet overeen met het materiaal waaruit de Belgische reactorwanden zijn gemaakt. Het voorzorgsprincipe verplicht dan de meest negatieve resultaten van de testen te weerhouden als vertrekpunt om een besluit te nemen, omdat men het echte materiaal niet kan testen.
Maar financiele belangen wegen hier zwaar door… Electrabel schat de winsten die door deze twee reactoren worden gecreëerd op 40 miljoen euro per maand netto voor beide reactoren samen. (1). In plaats van het slechtste resultaat te aanvaarden en dus beide reactoren definitief te sluiten, werd dan ook beslist de testen over te doen, en gewoonweg de parameters aan te passen om tot een beter resultaat te komen. Volgens onze bronnen werden de testen inderdaad beëindigd met een minder slecht resultaat, maar laten de resultaten nog steeds niet toe om de reactoren herop te starten, toch niet zolang de beweging tegen kernenergie de zaak met waakzame ogen blijft volgen.
Maar een ezel stoot zich nooit tweemaal aan een zelfde steen. Vermits Milquet, de bevoegde minister, en haar staatssecretaris Wathelet geen ezels zijn, gaven ze hun politiek akkoord aan het FANC om de testen nogmaals over te doen, in de hoop dat een nieuwe regering op basis van testen die hopelijk een nog wat minder slecht resultaat opleveren, vermits de parameters nog maar eens werden aangepast, kan beslissen Tihange 2 en Doel 3 opnieuw te starten.
Dit zou een ronduit misdadige beslissing zijn: deze twee reactoren moeten voor eens en voor altijd stopgezet blijven. Ze zijn duizend tot tienduizend keer gevaarlijker dan een normaal functionerende kernreactor.
De grote spelers uit de energiesector dreigen al een tijdje dat er prijsverhogingen of zelfs een elektriciteitsblack-out gaan aankomen. De 14 miljoen Belgische, Nederlandse en Duitse burgers die in de nabijheid van de kerncentrales leven zouden dure en gevaarlijke stroom krijgen. Hoog tijd dat de regering in het algemeen belang beslist om vanaf 1 oktober, willens nillens, de elektriciteitscentrales op gas die door de energiebedrijven werden gesloten, opnieuw te starten. Zo kan elk risico op een tekort dat Electrabel, maar evengoed «groene stroomleverancier» Lampiris, nu artificeel dreigt te creeren door modern elektriciteitscentrales op basis van gas te sluiten, centrales die veel flexibeler en minder vervuilend zijn dan de centrales op basis van steenkool, vermeden worden. Maar steenkoolcentrales produceren momenteel goedkopere kilowatt dan centrales op basis van gas.
Het lijkt om het zacht te zeggen weinig waarschijnlijk dat Melchior Wathelet tegen de kar van Electrabel zal rijden. Even waarschijnlijk als dat kerncentrales ooit 100% veilig zullen zijn… Actie zal dus nodig blijven.
Noot:
1) Persbericht Belga13 juni, geciteerd door l’Echo