Nathan Roberts is een jonge in Londen wonende activist die lid is geworden van Labour als aanhanger van het programma van de socialistische leider Jeremy Corbyn. Hij is student, actief in de National Campaign against Fees and Cuts (Nationale campagne tegen collegegelden en bezuinigingen) en lid van Socialist Resistance, de Britse zusterorganisatie van de SAP.
Roberts was recentelijk in Australië voor de Radical Ideas Conference van 18 – 20 augustus, georganiseerd door Resistance – Young Socialist Alliance. Hij sprak met Jacob Andre van Green Left Radio. We publiceren hier een verkorte versie van het interview.
Wat is het effect van de opkomst van Jeremy Corbyn en Labour’s onverwacht sterke verkiezingsresultaat met een links programma in de verkiezingen van juni?
Dit is waarschijnlijk de eerste keer in mijn leven dat ik enigszins optimistisch ben over de politieke situatie in mijn land. We hebben twintig jaar neoliberalisme in de Labour partij gekend met een compleet Tory-achtig programma. Maar Corbyn heeft voor een aanzienlijke verschuiving naar links gezorgd. Hij werd geconfronteerd met tegenwerking in de partij en in de pers.
Maar zijn linkse democratisch socialistische politiek heeft jonge mensen, die te maken hebben gehad met zeven jaar afbraak, echt enthousiast gemaakt. Mensen zijn naar de partij getrokken omdat ze een programma zien dat hun belangen weerspiegelt. Het ledenaantal van Labour is gegroeid van 130.00 twee jaar geleden naar 600.00 leden nu en veel van deze nieuwe leden zijn jong. Links is verder ook gegroeid, in juni heeft 40% van het electoraat voor een socialistisch programma gestemd. Hoe kan je daar niet opgewonden over zijn?
Als jongere, heb je het gevoel dat er een jongerenradicalisatie aan de gang is?
De opkomst bij de verkiezingen onder jonge mensen was sinds 1997 toen Tony Blair voor het eerst werd gekozen gestaag gedaald. Je kunt dit toeschrijven aan het feit dat er geen verschillen waren tussen de twee partijen doordat Labour naar rechts was opgeschoven. Nu zien we een evolutie van een opkomst in 2015 bij 18 – 24 jarigen van ongeveer 44% naar ongeveer 60% in juni dit jaar.
Ongeveer 65% daarvan heeft op Labour gestemd dat een programma heeft dat voorziet in materiële verbeteringen in hun leven – met maatregelen zoals het bouwen van 500.000 sociale woningen en het afschaffen van het collegegeld.
Het is bijzonder bemoedigend dat de mobilisatie en politisering onder jongeren sinds de verkiezingen niet is afgezwakt. Na de ramp van de Grenfell-brand, een gruwelijke gebeurtenis waarbij een kolossaal blok van sociale woningen in brand vloog, waren er grote mobilisaties van jongeren en buurtbewoners.
Het verschil met voorgaande mobilisaties was dat dit herkend werd als een klassenkwestie – de mensen stierven omdat de Conservatieve gemeenteraad niet om de levens van de arbeidersklasse gaf. Het is het opnieuw praten over klassen onder jongeren die de Corbyn-campagne teweeg heeft gebracht.
Wat kan je zeggen over de opkomst van Corbyn en Labour en de verhouding daarvan met de sociale bewegingen?
Een van de ongelukkige gevolgen van Labour’s radicale ruk naar links is dat veel activisten die organisatoren in de sociale bewegingen waren, overgestapt zijn naar de partijpolitiek. Dus is het algemene niveau van de sociale bewegingen in Brittannië een beetje terug gelopen.Sinds Corbyn en zijn nauwe bondgenoot, schaduwkanselier (minister van financiën) John McDonnell aan de leiding van Labour zijn gekomen, hebben ze consequent protesten gesteund.
De leiding doet tamelijk veel, ze steunen demonstraties en stakingen, wat een groot verschil is met de vorige leider Ed Milliband, die de stakingen zou veroordelen.
Maar ik vind dat Labour soms te voorzichtig is in haar houding ten opzichte van sociale bewegingen. Dus links is actief in het aansporen van lokale parlementsleden om stakingen en demonstraties te steunen.
In mijn kiesdistrict zijn bioscooparbeiders aan het staken en de lokale Labour leden hebben het lokale parlementslid aangespoord naar de staking te gaan en te helpen de bekendheid ervan te vergroten. Het zijn dus de basisactivisten die proberen Labour bij acties te betrekken.
Hoe zit het met de tegenstelling tussen rechtse Labour parlementsleden die zich verzetten tegen Corbyn, maar hun stemmenaantal hebben zien stijgen door de steun voor het programma van Corbyn?
Er is een kern van Blair-aanhangers die Corbyn nog steeds bekritiseren maar veel van de Labour parlementariërs zijn opportunisten. Dus als ze zien welke kant de wind waait, gaan ze daarin mee.
Het is nogal grappig om parlementsleden te zien die de laatste twee jaar voortdurend Corbyn hebben zitten afkraken, maar hun stemmenaantal hebben zien stijgen van 40% naar 70% dankzij hem.
Mijn lokale parlementslid is een soort van tussenfiguur, maar na de verkiezingen is ze naar links opgeschoven, in ieder geval in haar retoriek en in het feit dat ze naar deze stakingen gaat.
Veel parlementsleden hebben zich uitgesproken na de Grenfell brand en geven naar buiten toe meer steun aan Corbyn omdat ze weten dat hij de reden is dat ze hun baan nog hebben.
Kan je ons iets vertellen over Momentum, een basisgroep opgezet om Corbyn’s project te steunen, en haar verhouding tot Labour?
Momentum werd opgericht spoedig nadat Corbyn in 2015 leider was geworden en haar algemene project is het steunen van het leiderschap Corbyn en, in ieder geval in naam, het democratiseren en openen van Labour.
Ik vind dat Momentum best een goede rol heeft gespeeld in de verkiezingscampagne. Het produceerde veel indrukwekkende video’s die Labour’s boodschap van klassenpolitiek aanprezen. Momentum-activisten deden ook veel werk in het mobiliseren van mensen om campagne te voeren.
Waar ik meer kritiek op Momentum heb, is dat het een top/down benadering heeft. In plaats van het opbouwen van basisbewegingen is het vooral de centrale leiding die voorschrijft waar activisten heen moeten gaan en hoe ze moeten stemmen.
Ze hebben het vooral niet goed gedaan in het ontwikkelen van de basis van haar eigen organisatie (1). Dit is een verspilling omdat als ze het wel hadden gedaan het project van democratisering van Labour, wat in naam Momentum’s project is, succesvoller zou zijn.
Wat denk je dat de vooruitzichten zijn voor uiterst links in Brittanië gezien alles wat er gebeurt?
Er is absoluut een mogelijkheid om met mensen te gaan praten over meer revolutionaire en marxistische ideeën, vooral wanneer je de mogelijkheid aankaart van een Corbyn-regering.
Als er morgen verkiezingen zouden zijn is er een grote kans dat Corbyn eerste minister zou worden, wat een ongelofelijk vooruitzicht is.
Maar natuurlijk zou hij niet in staat zijn zijn hele programma en politiek zomaar uit te voeren, omdat de instituten van het kapitaal – de banken, de staat en de media – op hem zouden neerkomen als een ton bakstenen.
Dus moeten we met de mensen gaan praten en ze uitleggen dat we onafhankelijke sociale bewegingen nodig hebben die terug kunnen vechten tegen de instituten van het kapitaal.
Wat zijn de uitdagingen voor links?
Nummer één is het winnen van de verkiezingen. Ook al deden we het ongelofelijk goed, toch hebben we niet gewonnen. De Conservatieven hebben nog altijd vijftig zetels meer in het parlement.
Als er een Corbyn regering is zullen we die regering moeten verdedigen en als het nodig is van links moeten bekritiseren en we moeten de mobilisaties opbouwen zodat we haar programma kunnen uitvoeren en uiteindelijk de krachtsverhoudingen tussen de klassen in ons voordeel versterken.
Noot:
1) Momentum leek op weg te zijn naar een democratische basisstructuur. Maar een ingreep eind 2016 van oprichter Jon Lansmann en zijn medestanders heeft dat verhinderd. Daardoor is er nu een structuur waar de leiding grotendeels het beleid bepaalt en de invloed van de leden zich beperkt tot online raadpleging. Wat betreft de mogelijkheden van radicaal links in Momentum verschilt dat nu per afdeling. Momentum heeft wel een cruciale rol gespeeld in het verkiezingssucces van Jeremy Corbyn, door met name in de marginale kiesdistricten massaal langs de deuren te gaan. De leden van Socialist Resistance zijn nu vooral in Labour actief.
Dit interview verscheen oorspronkelijk op GreenLeft Weekly. Nederlandse vertaling: redactie Grenzeloos.
