Op 2 mei vond in Odessa een bloedbad plaats met meer dan 40 doden. De Linkse Oppositie in Oekraïne veroordeelde het geweld, en geeft haar visie op de gebeurtenissen. Wij publiceren hun verklaring.
De massamoord op 2 mei in Odessa kan op geen enkele wijze worden gerechtvaardigd. Het socialistische verbond Linkse Oppositie is ervan overtuigd dat ‘ongeacht wie er aan beide zijden zijn omgekomen, het geweld dat tegen de meerderheid van hen gebruikt is, veel verder is gegaan dan wat noodzakelijk was voor zelfverdediging. Het is noodzakelijk dat er een gezamenlijk onderzoek komt naar deze gebeurtenissen en de provocateurs en moordenaars te ontmaskeren, die zeer waarschijnlijk aan beide kanten van de confrontatie aanwezig waren.’
We zijn op dit moment niet in staat om de namen te noemen van de mensen die verantwoordelijk zijn voor deze moorden, of van hun organisaties of groepen. Maar we kunnen de politieke gevolgen zien van de slachting in Odessa en we kunnen niet anders dan constateren dat er zich linkse organisaties bevinden onder hen die de politieke verantwoordelijkheid er voor dragen. Het staat buiten kijf dat het geweld in eerste instantie bewust werd aangestuurd en georganiseerd door ultanationalistische en chauvinistische groepen, die bewust mensen vermoorden en met het bloed van de overledenen de beestachtige, nationalistische hysterie in de maatschappij voeden, die volgens hun denkwijze de ‘natie moet mobiliseren’ tegen ‘haar vijanden’.
In werkelijkheid is het waarschijnlijk de enige wijze waarop ze hun gedroomde nazi-dictatuur kunnen bereiken. Dit is enkel mogelijk door middel van bloedvergieten en intimidatie van de bevolking. Dat is alleen mogelijk wanneer Russen in Oekraïne in elke Oekraïener een fascistische moordenaar gaan zien, en wanneer Oekraïeners in elke Rus een potentiële ‘saboteur van de Rusische militaire inlichtingendienst’ gaan zien. Helaas zijn we veel te dicht bij een situatie gekomen waarin dit mogelijk is.
Op 2 mei verschenen in Odessa aan beide kanten van de barricades mensen, waaronder activisten van linkse organisaties, die een jaar geleden nog onderdeel waren van de gezamenlijke protesten tegen de beperkingen op de vrijheid om vreedzaam samen te komen en tegen de invoering van een tot slavernij dwingend arbeidsrecht. Activisten van de ‘Borot’ba’ (Strijd) bond verschenen aan de kant die werd geleid door de rechtse, chauvinistische ‘Odessa druzhina’ (Odessa garde). Aan de andere kant namen anarchisten en antifascisten deel aan de acties die feitelijk werden gestuurd door hun tegenstanders, in het bijzonder de rechtse voetbal-ultras. Die laatste groep onderscheiden zichzelf door hun bijzondere bruutheid tegenover tegenstanders.
Arbeidersprogramma
Deze linkse organisaties zijn niet in staat gebleken om een onafhankelijk, duidelijk arbeidersprogramma naar voren te schuiven. Om er nog maar over te zwijgen dat ze niet in staat zijn gebleken om de leiding te nemen over de massabeweging, ze zijn niet in staat gebleken om zichzelf te onderscheiden, ze zijn zelfs niet in staat gebleken om de bevolking ervan te weerhouden om onder nationalistsiche leuzen broedermoord te plegen. Deze linkse activisten zijn geëindigd in de valstrik van kritiekloze steun aan een relatief grote beweging. Binnen deze beweging heeft de sociaal-economische oorsprong plaats gemaakt voor nationalisme.
Helaas draagt de mogelijkheid of onmogelijkheid – en in laatste instantie het recht – van de Oekraïense staat om voort te bestaan op dat moment voor de demonstanten in Odessa meer gewicht dan de arbeidsrechten van de Oekraïnse arbeidersklasse van alle nationaliteiten. In plaats van een strategie om de kapitalistische oligarchen in Oekraïne en Rusland af te zetten is er een discussie op gang gekomen over de vraag of de creatie van de Oekraïense staat een ‘misverstand’ of een ‘historische fout’ was.
Het is geen verrassing dat het grootste deel van de arbeiders in de grote fabrieken in oost- en centraal-Oekraïne niet deelnemen aan de protest acties. Anti-Maidan en pro-Maidan acties worden over de gehele linie slecht bezocht en ze zijn op geen enkele manier te vergelijken met de honderdduizend sterke mobilisatie in Kiev gedurende de Euromaidan protesten in januari en februari van dit jaar.
Gewapende radicalen zijn niet meer dan een kleine groep avonturisten, zelfs in Slavjansk, waar ze de macht hebben gegrepen en het duidelijk is dat ze enkel in staat zijn deze te behouden door de lokale bevolking te intimideren, die logischerwijs geen slachtoffer willen worden van de Anti-Terroristische Operatie van de staat.
Het is twijfelachtig of de meerderheid van de inwoners van Slavjansk het monarchistische idee steunen van het herstel van ‘het ene en ondeelbare’ (Rusland, vertaler), dat openlijk is verkondigd door de Russische officier Strelkov-Hirkin, ‘bevelhebber’ van de Volksrepubliek Donjetsk. Tegelijkertijd is het duidelijk dat ze in Slavjansk noch de ‘kleine, groene mannen’ van Strelkov, noch enig andere soldaat willen zien. Ze begrijpen ten slotte maar al te goed dat met het voortzetten van de Anti-Terroristische Operatie de gevechten vroeg of laat ook door zullen dringen tot de bewoonde huizen van de stad en dat zij – de vreedzame lokale bevolking – de eersten zullen zijn die hieronder lijden.
De meeste arbeiders van Slavjansk en Kramatorsk zijn geen onderdeel van de spanningen, maar blijven elke dag door de checkpoints naar hun werk gaan. De kwestie van een algemene staking is hier niet eens ter sprake gekomen. Lokale criminele bendes en ouderen met een onnozel, nostalgisch verlangen naar de Sovjet-Unie zijn de belangrijkste aanhangers van de ‘Slavjansk junta’.
Tegelijkertijd is er zonder twijfel een massale georganiseerde arbeidersbeweging aanwezig in Oekraïne. Deze verscheen in Kryviy Rih toen de zelfverdedigingsbrigade van de mijnwerkers de escalatie van geweld in de stad voorkwam gedurende de pogingen van de ‘titushky’ (misdadigers ingehuurd door de lokale autoriteiten en bazen, vertaler) om de lokale Maidan aan te vallen. De arbeiders lieten zich ook zien in Chervonohrad, in de provincie Lviv, waar ze intervenieerden in het politieke proces en de lokale energiecentrale, die eigendom was van de oligarch Rinat Akhmetov, de facto nationaliseerden.
De arbeidersbeweging heeft zichzelf nog krachtiger laten zien in Krasnodon, in de provincie Loehansk. Waar de mijnwerkers gedurende een algemene staking de controle over de stad overnamen. Het is veelzeggend dat ze zich niet wilden verbinden met de ‘anti-Maidan’ separatisten in Loehansk, noch hun steun uitspraken voor de oligarchische leiders van de Maidan in Kiev. Ze hadden hun eigen Maidan, van de arbeiders, gewapend met leuzen voor sociale gerechtigheid en, in tegenstelling tot de Maidan in Kiev, een serieus voornemen deze leuzen in de praktijk te brengen. De arbeiders eisen niet alleen een loonsverhoging, maar ook een einde aan het uitbesteden van het werk van de ondersteunende arbeiders in de mijnen.
Het betrof dus geen beperkte economische staking, maar een beweging die de noodzaak van solidariteit tussen arbeiders uit verschillende sectoren naar voren bracht. Een beweging die krachtig genoeg was om de controle van de stad over te nemen. Dat gebeurde zonder geweld en zonder slachtoffers! De stad werd overgenomen, niet alleen zonder dat er ook maar een schot werd gelost, maar ook zonder dat iemand zich er ook maar halfhartig tegen verzette.
Begrijpelijk genoeg is de georganiseerde arbeidersbeweging op landelijke schaal nog erg zwak. Echt actieve, klassenbewuste vakbonden zijn geconcentreerd in enkele centra van de mijnindustrie. Maar het is ook het geval dat, daar waar de arbeiders daadwerkelijk interveniëren in een confrontatie, het mogelijk wordt om slachtoffers op grote schaal te voorkomen en de chauvinistische hysterie te laten bedaren.
De verschijning van een onafhankelijke arbeidersbeweging op het politieke toneel is wellicht de laatste kans voor het voortbestaan van de huidige Oekraïense staat en de verhindering van de burgeroorlog die zich voor onze ogen ontvouwt. Als de scenario’s van de amputatie van Oekraïne werkelijkheid worden zullen we niet in staat zijn om een explosie van geweld en een grote hoeveelheid slachtoffers af te wenden. Hiernaast zal de confrontatie steeds meer een internationaal en interetnisch karakter aannemen, en zeker niet een klassenkarakter.
Toen de oorlog in Joegoslavië net begon waren de ultrarechtse krachten zwak en gemarginaliseerd. Ze hadden niet meer steun in de maatschappij dan Yarosh en Tiahnybok (leiders van respectievelijk de Rechtse Sector en Svoboda ), met hun minuscule scores in de peilingen, nu hebben. Maar minder dan een jaar na het begin van de oorlog domineerden Servische en Kroatische nazi’s het Joegoslavische politieke landschap en ontwikkelden ze zich tot grote massaorganisaties.
Als de mijnwerkers in de provincies Loehansk, Donjetsk, Lviv en Dnjepropetrovsk niet in staat zijn om met hun gezamenlijke inspanning de oorlog te stoppen, worden we allemaal in de richting van de gehaktmolen gesleept. In dat geval zal de linkse beweging daadwerkelijk vernietigd worden en is het ook nog maar de vraag of de linkse beweging in Rusland een dergelijke slag zal overleven.
Arbeiders in Krasnodon en Kryviy Rih hebben je steun met spoed nodig! De staking in Krasnodon is nog niet beëindigd, maar enkel opgeschort vanwege onderhandelingen. In Kryviy Rih maken de mijnwerkers zich eveneens op voor een staking in het geval hun eisen niet worden ingewilligd.
Geen steun aan de chauvinisten, ongeacht de kleur van hun vlag!
Voor een onafhankelijk en verenigd Oekraïne van de arbeiders!
Voor een onafhankelijke arbeiders- en sociale beweging!
Deze verklaring werd door de Linkse Oppositie gepubliceerd op 7 mei 2014. Vertaling uit het Oekraïens: Marko Bojcun. Vertaling uit het Engels: redactie socialisme.nu.