Terwijl in de straten van Brussel Afghaanse vluchtelingen de kop in geslagen en vernederd worden door de politie en vervolgens gewelddadig teruggestuurd worden naar hun land, probeert de VS een permanente bezetting in Afghanistan te forceren. Wat de oorlogsravage en de armoede van de Afghaanse bevolking nog meer in de hand zal werken.
Vorige week woensdag kwam een ontwerpakkoord tussen de VS en het marionettenregime van Hamid Karzai in Afghanistan aan het licht waarin de aanwezigheid van 15.000 (voor het grootste deel Amerikaanse) buitenlandse troepen wordt verder gezet tot 2024 en later. Het Pentagon zou volgens dit akkoord de supervisie behouden over 9 strategisch belangrijke militaire basissen verspreid over 8 provincies. Dit terwijl de VS troepen normaalgezien eind 2014 Afghanistan zouden moeten verlaten en de VS deze legerbasissen zoals voorzien formeel zouden moeten overdragen aan het Afghaanse regime.
Tot “2024 en later”
Volgens het Bilateral Security Agreement dat deze terugtrekking regelt tussen de VS en Afghanistan zouden slechts een beperkt aantal VS troepen mogen overblijven om het Afghaanse leger te trainen, te adviseren, logistiek te ondersteunen en contraterrorisme acties te voeren. Maar het voorliggend akkoord is volledig op maat van het strategische doel van Washington geschreven. De VS willen permanent een militaire vaste voet hebben in deze strategische regio die grenst aan China, Iran en het olierijke Kaspische zeegebied.
President Obama had er nochtans in zijn verkiezingscampagne van 2012 op gehamerd dat alle Amerikaanse troepen Afghanistan zouden verlaten hebben tegen eind 2014. Zijn ‘running mate’ (vicepresident) Joe Biden verklaarde destijds: “We verlaten Afghanistan in 2014, zonder ‘als’, ‘en’ en ‘maar’”. Momenteel regelt een VN mandaat de aanwezigheid van Amerikaanse troepen (alsook die van geallieerde landen) in Afghanistan. Maar deze verloopt eind 2014. Het nieuw voorliggend akkoord dat op 1 januari in werking moet treden voorziet de Amerikaanse aanwezigheid tot “2024 en later”.
Volkswoede
De Afghaanse president Hamid Karzai, die in Kabul een grote assemblee (Loya Jirga) van 3000 Afghaanse clanleiders en prominenten samenriep, nam een dubbele houding aan. Hij drong er enerzijds op aan het akkoord te aanvaarden omdat het zogezegd de Afghaanse stabiliteit zou verzekeren. De stationnering van 10 a 15.000 troepen zou er voor kunnen zorgen dat de VS een verbintenis aangaat om jaarlijks financiële steun te verlenen voor de training, de logistieke ondersteuning en advisering van honderden duizenden Afghaanse ordetroepen. Anderzijds liet hij ook verstaan dat hij de VS niet vertrouwt en dat de VS hem ook niet vertrouwt.
Een eerdere vraag van Karzai naar officiële excuses voor “fouten” die geleid zouden hebben tot de dood van Afghaanse burgers werd door de VS niet beantwoordt. In de plaats daarvan, in een antwoordbrief van Obama waarnaar tijdens de assemblee verwezen werd, prees de Amerikaanse president eerder de “enorme opofferingszin” van Amerikaanse troepen en verzekerde dat deze in de toekomst geen Afghaanse woningen meer zouden binnendringen “behalve onder buitengewone omstandigheden die een hoog risico inhouden voor het leven van Amerikaanse burgers”.
Onder druk van immense volkswoede had Karzai er op aangedrongen de nachtelijke raids in Afghaanse woningen door Amerikaanse troepen te verbieden. Maar in zijn brief laat Obama weten hiermee te zullen verder doen zolang het Pentagon dit nodig acht. Obama laat verder in zijn brief weten dat het Pentagon verder “alle moeite zal doen om de veiligheid en waardigheid van de Afghanen in hun woningen en hun dagelijkse leven te respecteren”. Veel Afghanen houden van dit “respect” over de laatste 12 jaren echter een bijzonder bittere nasmaak over.
Brutaal en corrupt militarisme
Er werden gedurende die jaren niet alleen bom- en drone aanvallen op burgers uitgevoerd, burgers werden afgeslacht, ontvoerd, vermoord op verdenking van opstand tegen de bezetting of terrorisme. Het aantal burgerdoden steeg gedurende de eerste 6 maanden van 2013 met 23% in vergelijking met de zelfde periode het jaar voordien. Wat trouwens in het oog springt in het voorliggend akkoord en wat op zwaar verzet stuit in Afghanistan is het de volledige immuniteit waarvan Amerikaanse troepen genieten voor misdaden begaan op Afghaans grondgebied. Noch Afghaanse rechtbanken, noch internationale oorlogstribunalen zouden hier dus voor bevoegd zijn.
Er werden al meer Afghaanse burgers gedood door buitenlandse troepen dan door de Taliban of door zelfmoordbommen. De obscurantistische theocratie heeft duidelijk plaats geruimd voor een brutaal en corrupt militarisme, dat gepaard gaat met martelingen en onveiligheid. In bepaalde stedelijke gebieden waar een relatieve vrijheid ontstaan was voor vrouwen is dit gaandeweg zelfs terug omgeslagen. Deze oorlog heeft noch tot vrede, noch tot ontwikkeling, noch tot vrijheid zoals oorspronkelijk de bedoeling was. In plaats van terreurnetwerken te vernietigen heeft deze oorlog ze net vermenigvuldigd. De westerse landen hebben blijkbaar geen enkele les getrokken uit de koloniale periode.
Dagelijks inkomen van 0,2 euro per persoon
Afghanistan kende in 2013 meer dan 450.000 interne vluchtelingen. 75% van de Afghanen hebben tijdens hun leven minstens één gedwongen migratie gekend. Bij al deze interne migranten alsook bij de vluchtelingen is de belangrijkste reden van hun vertrek het geweld. Ze hebben allen op geen enkele manier de ‘vruchten’ geplukt van de aanwezigheid van een internationale oorlogsvloot op hun grondgebied, noch van de miljarden aan buitenlandse steun. Velen leven al gedurende meer dan 10 jaar in een situatie van extreme armoede, erbarmelijk gehuisvest en zonder watervoorziening (aangezien de autoriteiten weigeren waterputten te graven om elke definitieve installatie van deze vluchtelingen te voorkomen). In deze vluchtelingenkampen is het gemiddeld dagelijks inkomen 0,2 euro per persoon.
In bepaalde provincies doen zich onrustwekkende stijgingen voor van virusziektes zoals poliomyelitis (kindverlamming). Dit wegens een tekort aan vaccins, wat een onverwacht gevolg zou zijn van de dood van Ben Laden. Volgens een Afghaanse dokter zouden bepaalde Pakistaanse Taliban het gerucht onderhouden dat vaccinateurs in Abbottabad achter de lokalisatie van de Al-Qaida leider zouden zitten. Dit zou een aantal maanden geleden in Pakistan ook tot de moordaanslag geleid hebben van vaccinateurs verbonden aan UNICEF.
Chantage
Tot grote frustratie van Washington heeft Karzai nu laten weten dat hij het akkoord pas na de geplande verkiezingen van 5 april wil tekenen. De VS dringen er namelijk op aan dit akkoord zo snel mogelijk te tekenen om de militaire planning te vergemakkelijken en om te beletten dat het akkoord een verkiezingsthema wordt. In de repliek naar Karzai dringt het Witte Huis er op aan om voor het einde van het jaar dit akkoord te tekenen. Er bestaat in het Afghaanse regime een reële vrees dat indien de aanwezigheid van Amerikaanse troepen en de jaarlijkse Amerikaanse steun van 6 miljard dollar aan het regime wordt stopgezet, het Karzai-regime niet zal standhouden.
Chantage op deze basis wordt dus ook niet geschuwd. Zo verklaarde generaal Martin Dempsey, voorzitter van het Joint Chiefs of Staff, op een samenkomst van Amerikaanse CEO’s dinsdag in Washington dat het regime gewoonweg niet zonder deze steun kan. Karzai steekt zich nu weg achter zijn (eigenhandig uitgekozen) assemblee, die volgens hem de ultieme beslissing zal maken voor het akkoord. Gezien een buitenlandse bezetting op groot verzet stuit bij de bevolking is het begrijpelijk dat hij zich persoonlijk zo veel als mogelijk probeert te distantiëren van een mogelijke verlenging van de bezetting.
De dubbele houding van Karzai is begrijpelijk. Hij is zich terdege bewust van het mislukken van de oorlog tegen de terreur die er duidelijk niet in geslaagd is de oppositiekrachten in zijn land terug te dringen. Daarom heeft hij ook een terechte vrees voor het voortbestaan van zijn regime indien de Amerikaanse troepen zich zouden terugtrekken. Anderzijds speelt een blinde volgzaamheid ten aanzien van de VS bij de Afghaanse publieke opinie ook niet bepaald in zijn kaart. Het samenroepen van zijn grote assemblee (Loya Jirga), waardoor weinig Afghanen zich vertegenwoordigd voelen, past perfect in dit plaatje. Sommigen menen dan ook dat hij uit is op een grotere bescherming en meer middelen.
Op 25 november werd door de nationale veiligheidsadviseur van Obama, Susan Rice, op basis van dezelfde argumentatie een ultimatum gesteld aan Karzai: ofwel wordt het bilateraal akkoord dat de aanwezigheid van troepen verlengd ondertekend, ofwel worden alle troepen tegen eind 2014 teruggeroepen en wordt alle steun ingetrokken. In de gesprekken tussen Karzai en Rice die daarop volgden drong Karzai er op aan om niets te ondertekenen tot de verkiezingen van April 2014, en hij drong er bij de VS ook op aan zich niet met deze verkiezingen te moeien, vredesgesprekken verder te zetten met de Taliban en 17 gedetineerde Afghanen uit Guantanamo vrij te laten. Hij herhaalde nogmaals zijn eis dat Het Amerikaanse leger alle raids op Afghaanse burgers stopzet.
Militair antwoord op de uitdaging van islamitisch terrorisme
Maar terwijl Karzai op een frauduleuze manier nog poogt een schijn van soevereiniteit te creëren met zijn assemblee, doet Obame in de VS zelfs niet de geringste moeite om de voortzetting van deze oorlog te onderwerpen aan een democratisch debat. De Obama regering probeert een bilateraal akkoord af te sluiten die de bezetting van een ander land voor nog eens tien jaar wil verlengen zonder enig debat of stemming in het Congres. Dit terwijl het overgrote deel van de Amerikaanse bevolking gekant is tegen een verdere militaire interventie in Afghanistan. Volgens meerdere opiniepeilingen zijn tussen 2/3e en 3/4e van de Amerikaanse bevolking gekant is tegen de voortzetting van Amerikaanse interventie in Afghanistan.
Al jaren legitimeert de VS deze interventie met haar oorlog tegen de terreur. Dat een oorlog en interventie er na 12 jaar (de langste in de Amerikaanse geschiedenis) niet in geslaagd is de terrorismedreiging te verminderen zet Washington eigenaardig genoeg niet aan tot bezinning over haar strategie. Een militair antwoord op de uitdaging van islamterrorisme is nochtans voor velen na 12 jaar duidelijk een mislukking. Terroristische – of guerrilla – acties hebben altijd sociale wortels gehad en ze ontstaan altijd op basis van gevoelens van ongenoegen en onrecht, los van hoe obscurantistisch de ideologieën kunnen zijn waartoe ze hun toevlucht nemen.
Politieke geografie
Maar de reden waarom Washington zo hardleers is, heeft misschien met iets anders te maken. Laten we daarvoor een dertigtal jaren teruggaan in de tijd. In de jaren ’80 voerde de CIA samen met islamitische strijdkrachten een door de VS gesponsorde oorlog tegen de Sovjet-Unie en het door de Sovjet-Unie gesteunde regime in Afghanistan. Toenmalig president Jimmy Carter waarschuwde voor het gevaar dat “een door de Sovjet-Unie bezet Afghanistan zowel Iran als Pakistan bedreigde en dit is een springplank voor een mogelijke controle over een groot stuk van de mondiale oliereserves”. Het motief van de bezetting van Afghanistan door de VS vandaag is identiek aan het motief dat de VS destijds de Sovjet-Unie toeschreef.
Het behoud van militaire basissen heeft minder van doen met een algemene terreurdreiging dan met de politieke geografie van de regio. De VS willen niet alleen de eersten zijn om de Afghaanse bodemrijkdommen te ontginnen – met een voorraad aan koper en andere zeldzame ertsen ter waarde van 3 biljoen dollar heeft Afghanistan één van de grootste reserves van deze metalen in de wereld. Het land biedt het VS imperialisme een perfecte uitvalsbasis voor militaire acties tegen Iran in het westen, tegen China in het oosten, de olierijke centraal – Aziatische republieken en Rusland in het noorden en Pakistan en India in het zuiden.
Ondanks de onderhandelingen die momenteel aan de gang zijn met Iran proberen de VS hun economische achteruitgang om te buigen met behulp van hun militaire superioriteit. In de strijd om politieke en economische hegemonie zijn zware conflicten met China, Amerika’s meest beduchte rivaal, niet uitgesloten. Enkel de solidariteit met de Afghaanse vluchtelingen in hun zoektocht naar een menselijk bestaan en een mobilisatie en massabeweging van de werkende klasse wereldwijd voor vrede kan de VS dwingen haar troepen terug te trekken en onze toekomst van oorlogen en conflicten vrijwaren.
