Een tijd geleden keurde het Grieks Parlement de oprichting goed van een comité dat het ontstaan en de samenstelling van de Griekse schuld zal doorlichten, een zogenoemde audit van de schuld. Aan dit comité zullen 15 Griekse en 15 internationale experten deelnemen. Eén van de “internationalen” is de Belg Eric Toussaint, medeoprichter van het Comité voor de annulatie van de schuld van de Derde Wereld (CADTM). Toussaint was onder andere betrokken bij een doorlichting van de schuld van Ecuador, waarvan een deel als illegitiem bestempeld werd en daarom niet terugbetaald wordt.
In de eerste drie maanden zullen de experts zich buigen over de periode 2009- 2015, en er een rapport over uitbrengen in juni. In deze periode steeg de Griekse staatsschuld van 113% naar 175% van het BBP, enerzijds door de “reddingsleningen” (bailouts in het jargon) ten bedrage van 250 miljard euro die de Trojka oplegde met de daaraan verbonden gekende voorwaarden, en anderzijds door de daling van dit BBP met 25% (1), wat op zijn beurt het gevolg was van het wurgen van de economie door de Trojkamaatregelen. In een interview met La Libre Belgique (2) wijst Toussaint erop dat de voorgaande Griekse regeringen deze leningen aangingen zonder het Parlement te raadplegen, dat er volgens bronnen in het IMF zelf onregelmatigheden waren bij het toekennen van de leningen, en dat er internationale verdragen over mensenrechten geschonden werden door de opgelegde Trojkamaatregelen.
Het is duidelijk dat de juristen en economen van het auditcomité hier opheldering kunnen brengen over illegitieme (3) en illegale delen van de schuld. De website van CADTM (4) zal hierover ongetwijfeld regelmatig verslag uitbrengen. We kunnen ook verwijzen naar een interessant rapport van de Jubilee Debt Campaign (5), met daarin citaten uit uitgelekte rapporten (6) van IMF-vergaderingen.
Zo zei de Braziliaanse afgevaardigde op de vergadering van 9 mei 2010 (waar men het over de “redding” van Griekenland had): “The risks of the program are immense… As it stands, the programs risks substituting private for official financing. In other and starker words, it may be seen not as a rescue of Greece, which will have to undergo a wrenching adjustment, but as a bailout of Greece’s private debt holders, mainly European financial institutions.”
Uit Zwitserland kwam de commentaar: “We have considerable doubts about the feasibility of the program… We have doubts on the growth assumptions, which seem to be overly benign. Even a small negative deviation from the baseline growth projections would make the debt level unsustainable over the longer term…Why has debt restructuring and the involvement of the private sector in the rescue package not been considered so far?”
Van het Griekse auditcomité voor de schuld kan men dus binnen twee maanden een nieuw bewijs verwachten van de absurditeit, de onbillijkheid en zelfs de onwettelijkheid van het Europees beleid tegenover Griekenland. Dit kan een belangrijk instrument zijn om grotere delen van de publieke opinie in Europa daarvan te overtuigen. Aan de houding van de Europese beleidsmakers zal het echter niets veranderen, niet bij de Draghi’s, de Dijsselbloem’s, de Van Overtveldts, de Junckers, Merkels of Schäubles. Gelijk hebben en gelijk krijgen, zijn, zoals men weet, twee totaal verschillende dingen in de politiek.
Vooraleer het eerste rapport van het auditcomité uitkomt, zal Griekenland reeds in een zwaar conflict met de EU verwikkeld zijn. We gaan er hier van uit dat de regering in Athene geen verraad pleegt aan haar programma en de beloften aan het Griekse volk, een onderstelling die gesteund wordt op de ontwikkelingen sinds de regering Tsipras aan de macht kwam (7). Maar reeds binnen enkele dagen of weken zal de Griekse regering in de onmogelijkheid zijn diverse schulden terug te betalen. Reeds deze week verlopen voor 2,4 miljard T-bills (kortlopende kredieten toegestaan door Griekse banken, ongeveer nog de laatste financieringsbron voor de Griekse overheid), in de loop van 2015 moet nog 8,6 miljard aan het IMF en 6,7 miljard aan de Europese Centrale Bank terugbetaald worden, naast 15 miljard aan Griekse banken…
Het ziet er dus meer naar uit dat een rapport van een schuldaudit nuttiger zal zijn wanneer een failliet Griekenland beslist over de schulden die het niet terugbetaalt, dan voor een Europese schuldenconferentie – zoals aanvankelijk door Athene voorgesteld – waar op een ordentelijke manier over een schuldherschikking van Griekenland en andere lidstaten onderhandeld wordt. (hm)
Noten:
1) Wanneer het BBP terug valt op 75% (3/4) van zijn vorige waarde, stijgt een schuld die in miljarden uitgedrukt niet veranderde, automatisch met een derde (wordt 4/3 van de vorige waarde) indien uitgedrukt als percentage van het BBP.
2) 8 april 2015.
3) Illegitiem in de betekenis van “ingaand tegen het algemeen belang”, illegaal in de betekenis van “niet conform met de wetgeving”.
4) cadtm.org heeft versies in het Engels, Frans, Spaans, Grieks …
5) Six key points about Greece’s debt, 26 januari 2015.
6) Deze werden gepubliceerd door de Wall Street Journal, 8 oktober 2013. Zie http://stream.wsj.com/story/latest-headlines/SS-2-63399/SS-2-348445/.
7) Hierbij zijn er heel wat tactische toegevingen gedaan, tal van beloften wachten nog op uitvoering. Maar de Griekse regering heeft nog geen enkel sein gegeven dat ze een nieuwe bailout wil in ruil voor Trojkahervormingen, en het Parlement heeft, niettegenstaande de enorme druk, reeds verschillende sociale (“humanitaire”) wetten gestemd.
Dit artikel verscheen oorspronkelijk op Ander Europa.
