Het WK 2014 in Brazilië is eindelijk begonnen. Het nam zeven jaar voorbereiding in beslag, en omvatte duizenden gedwongen uitzettingen, de dood van minstens negen bouwvakkers tijdens de werken aan de stadions en andere infrastructuur en noodwetten om de organiserende instantie FIFA te dienen.
Binnen het stadion onthulde de openingsceremonie de gentrificatie van het Braziliaanse voetbal. Historisch gezien is het voetbal een populaire sport met cultureel en raciaal diverse menigtes in de stadions. Vandaag is het beperkt tot witte rijken en middenklasse-mensen met dure tickets.
Buiten het stadion werd de opening gekenmerkt door onderdrukking van de protesten tegen de gevolgen van de WK. Buitenlandse journalisten werden verrast door het geweld van de Braziliaanse politie. Ze werken nog steeds met dezelfde gemilitariseerde logica die ze hadden tijdens de dictatuur, gericht op de bestrijding van een “interne vijand”.
Er is geen respect geweest voor het recht om te protesteren tegen het WK in de weken die eraan vooraf gingen. Een internationale dag van strijd op 15 mei – waartoe was opgeroepen door de Nationale Vertegenwoordiging van Volkscomités van de WK (ANCOP) en sociale bewegingen – werd gewelddadig onderdrukt. De politie heeft activisten gearresteerd, hen achtervolgd en gezocht in hun huizen.
Demilitarisering van de politie is uitgegroeid tot een van de belangrijkste eisen van de protesten en bewegingen sinds de enorme protesten van afgelopen zomer. Hij heeft aan momentum gewonnen in het publieke debat en op straat.
De ANCOP en andere activisten zullen tijdens het evenement blijven demonstreren tegen de gevolgen van de beker. Ze brengen eisen naar voren voor het recht op de stad en tegen de criminalisering en repressie van activisten, straatverkopers en al diegenen die niet profiteren van de smerige zaken van FIFA.
Andere sociale bewegingen brachten hun strijd de straat op in de aanloop naar het WK. De Dakloze Arbeiders Beweging (MTST), een massabeweging die strijdt voor huisvesting, stedelijke hervorming en het recht op de stad, hield een People’s Cup in het begin van mei.
Bezet
Ze bezetten een groot verlaten veld in de buurt van het stadion waar de opening van het WK plaatsvond. Het was gebouwd in een wijk van São Paulo, waar veel arbeiders wonen, die nu last hebben van grondspeculatie en hoge huurprijzen.
De MTST vulde de straten en lanen in São Paulo met demonstraties van meer dan 20.000 mensen. Het dwong de federale regering om haar woonbeleid te herzien. Er zijn stakingen geweest, vooral in de sector van het openbaar vervoer. In São Paulo en Rio de Janeiro, staakten dissidente buschauffeurs voor betere lonen en arbeidsvoorwaarden, zonder de steun van hun vakbonden. Het waren de metroarbeiders uit São Paulo die de leiding namen met een vijfdaagse staking in de week voor het WK.
Maar de deelstaatregering van São Paulo, die de metro beheert, heeft gehandeld met complete onverzoenlijkheid, met een beroep op politiegeweld in plaats van te onderhandelen met de vakbond. Ze heeft picketlines op metrostations hard onderdrukt, 42 werknemers ontslagen en dreigde er nog 300 te ontslaan als de staking voortduurde. De vakbond voert nu campagne om alle ontslagen werknemers hun baan terug te bezorgen, met de steun van de vakbonden, werknemersorganisaties, sociale bewegingen en activisten.
Er is nu een politieke heisa rond het WK die een internationale impact begint te krijgen, en die zal blijven duren tot de Olympische Spelen van 2016 in Rio de Janeiro. Wat er ook gebeurt, mega-events in de sport zullen nooit meer hetzelfde zijn.
Om de campagne te steunen voor de ontslagen metroarbeiders in São Paulo, mail steunbetuigingen naar: sindicato@metroviarios-sp.org.b. Om de solidariteitsberichten naar ANCOP sturen, mail: comitepopulardacopasp@gmail.com-sp.org.b
Nederlandse vertaling uit Socialist Worker door redactie socialisme.nu.
