We herdenken op 6 augustus de 70e verjaardag van de verschrikkelijke slachting die door 2 Amerikaanse atoombommen werd aangericht in Hiroshima en Nagasaki. Ter gelegenheid van deze verjaardag publiceren we onderstaand dossier. We roepen ook iedereen die kan de komende dagen op deel te nemen aan de herdenkingen en acties die komende dagen worden georganiseerd.
De atoombom voerde kapitalistische logica door tot haar meest obscene conclusie
Door Simon Basketter
In de ochtend van 6 augustus 1945 werd een atoombom afgeworpen op de Japanse stad Hiroshima. De Amerikaanse stafchef Admiraal Leah vond: “We hadden een ethische standaard aangenomen die normaal was bij de barbaren in de donkere Middeleeuwen.” Maar geen middeleeuwse despoot zou het bloedbad dat volgde kunnen hebben aangericht.
Binnen enkele seconden werd 60 procent van de stad van het aangezicht van de aarde weggevaagd. Het dodental liep op tot 140.000 in een stad van 350.000 inwoners. Drie dagen later werd een andere bom op Nagasaki gegooid, die de helft van de bevolking vermoordde. De nucleaire aanvallen werden, en worden, gerechtvaardigd als de enige geloofwaardige militaire optie. Maar Japan was niet in staat om de oorlog voort te zetten. Al voor de aanval waren de Japanse heersers bereid zich over te geven. Winston Churchill schreef: “Het zou een vergissing zijn om te veronderstellen dat het lot van Japan werd geregeld door de atoombom. Haar nederlaag was zeker voor de eerste bom viel.”
Maar de bom betekende wel dat de VS en Groot-Brittannië geen Russische troepen nodig hadden om Japan te verslaan. Dit was niet zomaar een speeltje van krankzinnige oorlogsstokers. Het was een instrument in de strijd om de strategische controle. Amerikaanse president Harry Truman zei zoveel als: “De bom zou ons goed in een positie brengen om de voorwaarden aan het einde van de oorlog te dicteren.”
Het Amerikaanse Target Comité, dat besloot waar de bommen zouden vallen, schreef dat Hiroshima ging over “het eerste gebruik voldoende spectaculair te maken om het belang van het wapen internationaal te laten worden erkend”. De Amerikaanse heersende klasse wilde zijn wapens te gebruiken om het stempel van haar gezag op de wereld te drukken.
Mensen geven de bom soms het krediet dat het de rust bewaart. Maar zoiets deed het niet. In de 70 jaar sinds Hiroshima hebben bloedige oorlogen de hele wereld vergiftigd. Opeenvolgende oorlogen vergrootten het spook van kernaanvallen. Bijna 50 jaar hebben twee zeer gewapende supermachten gewedijverd in dodelijke kracht.
Overheersing
Kernwapens zijn de obscene maar logische conclusie van een systeem dat gebaseerd is op economische, politieke en militaire concurrentie. Op dezelfde manier als bedrijven concurreren om producten te maken, concurreren imperialistische staten om hun dominantie te tonen door de accumulatie van meer wapens.
Het duidelijkste voorbeeld hiervan was de wapenwedloop tussen de VS en Rusland tijdens de Koude Oorlog. Het drukt een stempel op de prioriteiten van het hele kapitalistische systeem. Een enorme hoeveelheid resources in de wereld werden in massavernietigingswapens gepompt. Nu is de wereld bezaaid met genoeg ervan om haar vele malen te vernietigen.
Er zijn meer kernwapens vandaag de dag dan er waren op het hoogtepunt van de Koude Oorlog. Velen zijn 40 maal krachtiger dan de apparaten die Hiroshima en Nagasaki verwoestten in 1945. China, Frankrijk, India, Israël, Pakistan en Groot-Brittannië hebben ook kernwapens. Dit betekent dat regionale conflicten kunnen leiden tot nucleaire verwoesting.
Iran en de VS hebben vorige maand een deal gesloten over nucleaire proliferatie. Net als alle eerdere deals was het een uitspelen van machtsposities en had niets te maken met de wereld tot een veiliger plek maken. Het zal de ontwikkeling van kernwapens blijven toestaan.
En het gebruik van zogenaamde vuile kernbommen kwam niet van terroristen, maar van de VS dat herhaaldelijk verarmd uranium gebruikte in Irak. Kernwapens zijn nog steeds een manier voor de heersers van machtige naties om hun overheersing voort te zetten. We moeten ons van hen ontdoen, en van het systeem dat hen voortbracht.
Dit artikel verscheen oorspronkelijk in Socialist Worker. Nederlandse vertaling: redactie socialisme.nu.
België draagt een enorme verantwoordelijkheid voor de honderdduizenden slachtoffers Hiroshima en Nagasaki
Door Pieter Teirlinck, Annemarie Gielen, Samuel Legros, Eloi Glorieux, Tom Sauer
Op tal van plaatsen in België zullen op 6 en 9 augustus de atoomaanvallen op de Japanse steden Hiroshima en Nagasaki herdacht worden. Aangezien het een ‘jubileumjaar’ betreft – de bommen vielen exact 70 jaar geleden – zal de herdenking wellicht meer aandacht krijgen in de pers. Dat kunnen we alleen maar toejuichen.
Het is goed om in herinnering te brengen dat er honderdduizenden mensen stierven of werden verminkt bij de ontploffing van twee relatief kleine kernbommen. Ten gevolge van deze militaire aanval hadden vele duizenden slachtoffers dringend nood aan humanitaire hulp, maar 90 procent van het medisch personeel in Hiroshima was omgekomen bij de kernexplosie, 42 van de 45 hospitalen waren vernietigd. De nucleaire explosies in Japan leren ons dat kernwapens geen onderscheid maken tussen militairen en burgers, en disproportioneel veel slachtoffers maken. Daarom ook is het gebruik ervan onverenigbaar met het Internationaal (Humanitair) Recht en dienen ze verboden te worden.
Share
Het wordt hoog tijd dat België klaarheid schept: zijn we nu voor een kernwapenvrije wereld of niet?
Het is een goede gelegenheid om te wijzen op de Belgische betrokkenheid bij de ontwikkeling van de kernbommen die Hiroshima en Nagasaki vernietigden. De eerste kernbommen werden ontwikkeld door het Manhattan Project in de VS, dat in 1942 van start ging. Circa 75 procent van het uraniumerts dat men daarvoor gebruikte, werd aangeleverd door het Belgische bedrijf Union Minière (het huidige Umicore), dat het erts haalde uit de uraniummijn van Shinkolobwe, in het toenmalige Belgisch Congo. De Belgische regering, de VS en Groot-Brittannië sloten in 1944 een officieel akkoord om die twee landen het alleenrecht op al het Congolese uranium te garanderen. Ons land draagt dus een enorme verantwoordelijkheid voor de ontwikkeling van de kernbommen en bijgevolg ook voor de honderdduizenden slachtoffers in Hiroshima en Nagasaki. Nadien heeft ons land ook een kwalijke rol gespeeld in atoomprogramma’s van Israël en Pakistan.
Anno 2015 is de Belgische officiële houding ten aanzien van kernwapens op zijn minst ambigu te noemen. Enerzijds zijn we voor een kernwapenvrije wereld. België blijft in het regeerakkoord “ijveren voor internationale initiatieven met het oog op een verbod of minstens een betere controle op wapensystemen met een willekeurig bereik en/of een buitensporig effect op burgers”. Maar in de praktijk liggen er in ons land nog steeds twintig Amerikaanse kernbommen die elk meer dan tien keer zo sterk zijn als de bom die Hiroshima vernietigde. Bovendien heeft onze regering beslist om nieuwe gevechtsvliegtuigen aan te kopen die in staat zijn om deze kernbommen te droppen. De regering heeft tot nu toe immers niet gecommuniceerd dat ze afziet van deze nucleaire capaciteit.
Het wordt hoog tijd dat België klaarheid schept: zijn we nu voor een kernwapenvrije wereld of niet? Het draagvlak voor een kernwapenvrije wereld is in ieder geval groot in België, net zoals in de rest van de wereld. 61 procent van de Belgen vindt dat “de kernwapens uit de militaire luchtmachtbasis van Kleine Brogel verwijderd moeten worden”. En zowel op Vlaams als federaal niveau werden in april 2015 nog parlementaire resoluties aangenomen, onderschreven door alle democratische partijen van meerderheid en oppositie, die oproepen om de kernwapens uit ons land te verwijderen.
Wereldwijd ondertekenden de afgelopen maanden 113 van de 195 erkende VN-lidstaten de zogenaamde ‘Humanitaire Belofte’, teneinde multilaterale onderhandelingen op te starten rond een internationaal verbod op kernwapens. België weigert bizar genoeg de ‘Humanitaire Belofte’ te steunen. Een ondertekening van België zou nochtans dé opportuniteit zijn voor ons land om de doelstellingen geformuleerd in het eigen regeerakkoord in de praktijk te brengen.
Het is tijd voor een dubbel Belgisch mea culpa: een ten aanzien van de slachtoffers van Hiroshima en Nagasaki, en een voor het actief blokkeren van het proces naar een internationaal kernwapenverbod.
Pieter Teirlinck (Vrede vzw), Annemarie Gielen (Pax Christi), Samuel Legros (Coordination Nationale d’Action pour la Paix et la Démocratie), Eloi Glorieux (Greenpeace Belgium) en Tom Sauer (hoogleraar internationale politiek aan de UA).
Dit opiniestuk verscheen oorspronkelijk in De Morgen.
Gent: Herdenking 70 jaar Hiroshima en Nagasaki
Door Vredesoverleg Gent
Vredesoverleg Gent herdenkt jaarlijks de nucleaire bombardementen op Hiroshima en Nagasaki. Deze Japanse steden werden op het einde van de tweede wereldoorlog allebei totaal vernietigd door een kernbom. We herdenken niet alleen de slachtoffers, maar roepen ook op om dit verschrikkelijke wapen uit de wereld te bannen.
Een kernwapenvrije wereld nu!
21u00: Gratis vredesconcert door kamerkoor De 2de Adem in de SInt-Niklaaskerk.
Muzikale evocatie voor koor en orgel over het verwoeste Hiroshima en 100 jaar massavernietigingswapens. Met Stijn Hanssens aan het orgel en solo’s van Japanse sopraan Kyōko Ishida.
22u00: Aan de Korenlei plaatsen we lampionnen op het water voor de slachtoffers van exact 70 jaar geleden. Lakshmi begeleidt ons met zang en harp vanop een gondel
*** Dit project maakt deel uit van het project PEACE-FULL. Meer info: http://vrede.be/project-peace-full ***
Een initiatief van Vredesoverleg Gent met de steun van:
– ABVV Oost-Vlaanderen
– ACV Gent-Eeklo
– Broederlijk Delen
– Catapa
– CirQ
– Climaxi vzw
– De 2de Adem
– DOK Gent
– Dominicus Gent
– Gents ActiePlatform Palestina
– Intal Gent
– Karibu Gents Wereldkoor
– Links Ecologisch Forum
– Masereelfonds
– Pax Christi Gent
– Provincie Oost-Vlaanderen
– Stad Gent
– Viadagio vzw
– Victoria DeLuxe
– Vrede vzw
– Werkgroep Vluchtelingen Gent
