Ik open het postpakket en lees de lange titel Alexandre Voronski 1884-1943 Un bolchevik fou de littérature. (1) Heb ik een verkeerd boek besteld? Gaat dit over een andere Voronski? Is dat wel de man waarvan ik een biografie wil lezen? Mijn twijfel betreft het in de titel vermelde jaar van overlijden, 1943. Omdat ik […]
Isaak Babel bekent: ‘Thee met Trotski’
De Russische schrijver Isaak Babel wordt tijdens Stalins Grote Zuivering vermoord. Vermeende misdaden: trotskisme en spionage. De ‘bekentenissen’ worden afgedwongen in de beruchte Loebjanka. Hoe het er daar aan toe gaat weten we uit een brief die ik hier eerder gepubliceerd heb. Uit het dossier van Babel vertaal ik de passages waarin de auteur ‘trotskisme […]
De ondervraging van Vsevolod Meyerhold
Vanaf 1934 wordt het voor schrijvers in de Sovjet-Unie levensgevaarlijk om buiten de lijntjes van het socialistisch realisme te kleuren. Letterlijk levensgevaarlijk. In 1939 verklaart de experimentele theaterregisseur Vsevolod Meyerhold: ‘Dit beklagenswaardige en steriele ding dat socialistisch realisme heet, heeft niets met kunst te maken.’ De daaropvolgende dag wordt hij gearresteerd. Zijn misdaad: het beoefenen […]
Paul Le Blanc weet hoe je een debat moet aanzwengelen
In 2015 publiceerde de Amerikaanse historicus Paul Le Blanc een nieuwe biografie van Leon Trotski. (1) Twee zaken vallen op. Hij focust vooral op de periode van 1929 tot 1940, de jaren van ballingschap. Wat Le Blanc ook zegt is dat enkele klassiekers van het trotskisme niet origineel zijn. Dat geldt zowel voor de theorie van de […]
De G-spot van de politiek
Veel gebeurt het niet, want de meeste mensen kennen het woord niet eens, maar soms is er toch iemand die me, met ongeloof in de ogen, vraagt of het waar is dat ik een trotskist ben. “Wel”, antwoord ik dan, “zelf had ik het ook liever anders gehad, maar de feiten zijn wat ze zijn”. En […]
Marvin Gaye en Lenin, Trotski en Bansky
Onachtzaam sla ik het boek open en mijn oog valt meteen op woorden die ik als volgt vertaal: ‘Iedereen die de realiteit wil vormgeven moet eerst twee vragen beantwoorden. Een is, zoals bekend, gesteld door Marvin Gaye en de andere door Lenin.’ Marvin Gaye en Lenin in een en dezelfde zin! Je moet het maar […]
De dialectiek van Trotski en het borsthaar van Hemingway
Nu is het alweer een wijl geleden, maar van tijd tot tijd trek ik me terug in een hoekje van het wereldwijde web om daar in de vergeelde bladzijden van het beroemde Amerikaanse tijdschrift Partisan Review te bladeren. In een nummer uit 1934, dat ook jij hier kunt inkijken, valt de naam Max Eastman, een […]
Moskou 1939, verhaal wordt tribunaal
Isaak Babel en zijn vrouw Zjenja aan het strand van Sint-Idesbald in België, zomer 1928. ‘Babel is wellicht degene die ik nu met de grootste interesse lees.’ Leon Trotski, 1932 In Le Triomphe de l’Artiste (1) citeert Tzvetan Todorov een dagboekfragment van Isaak Babel. Die schrijft op 3 juni 1920: ‘De kleine joodse filosoof […] […]
Ontsporingen van een haarsnit
Enkele dagen geleden heb ik u ingeleid in de politiek incorrecte achtergrond van een coupe die gaandeweg alle jongemannenhoofden aan ’t veroveren is, de u inmiddels welbekende undercut hairstyle. Ik zou er niet op terugkomen, ware het niet dat mijn mailbox overstelpt wordt met berichten van mensen die niet tot de Alt Right behoren maar […]
De schrijver en de maarschalk
R.B. Kitaj, Isaac Babel Riding with Budyonny 1962. Olie op doek. Mijn favoriete schrijver is Isaak Babel (1894-1940), een Rus wiens aanbevelenswaardige werk volledig in het Nederlands beschikbaar is. (1) Uiteraard is dat oeuvre ook in het Engels vertaald en zo’n vertaling kun je hier gratis van het internet afhalen; 1072 bladzijden, legaal te downloaden. […]
