De Nederlandse dichter en kunstenaar Lucebert schreef in de nasleep van de Tweede wereldoorlog het gedicht “ik tracht op poëtische wijze”. Daarin staat volgende strofe: In deze tijd heeft wat men altijd noemde Schoonheid schoonheid haar gezicht verbrand Zij troost niet meer de mensen Zij troost de larven de reptielen de ratten Maar de mens […]
Sektes en trotskistisch sektarisme
Als je Van Dale er op naslaat dan betekent het woord sekte “(soms met ongunstige bijbetekenis) de gezamenlijke aanhangers van een gezindheid, een visie die op bepaalde punten afwijkt van de oorspronkelijke waaruit zij is voortgekomen”. Zo hebben we bijv. sjiïeten en allevieten in de islam en baptisten en adventisten in het protestantisme. Maar als […]
Polyglotte cinema
Ik voel me ongemakkelijk als ik een film bekijk in een andere taal dan zijn oorspronkelijke. Ik verkies ondertitels boven nasynchronisatie. Het klopt dat ondertitels maken dat je niet 100% kunt genieten van het beeld, de essentie van de cinematografische kunst. Maar de film is een geheel: beeld, beweging, dialoog, muziek… en het ware is […]
Opera en revolutie
Elke, of toch bijna elke, Belg herinnert zich uit zijn of haar schooltijd iets over De Stomme van Portici, een opera van Daniel Aubert, die verondersteld wordt op 25 augustus 1830 de revolutie te hebben in gang gestoken die de Hollanders achter de Moerdijk joeg, met als gevolg dat, in de woorden van Karl Marx, […]
Opera en nationalisme
We hadden het verleden week over de erotische kant van de opera. Deze keer gaan we het hebben over het nationalisme in dit muzikaal genre, uitgaande van het boek Viva la liberta! Politics in Opera. De auteur ervan heet Anthony Arblaster. Maar eerst een paradox. De westerse opera is de enige kunstvorm die geapprecieerd wordt […]
Het erotische in de opera
werkVele opera’s gaan over seks. Onder de grote componisten was Mozart een specialist in het genre. In Cosí Fan Tutte (”zo zijn de vrouwtjes nu eenmaal”) overtuigt een oude cynicus twee jonge mannen die vast geloven in de trouw van hun verloofdes, om hun geliefden wederzijds te verleiden. De meisjes geven natuurlijk toe aan de […]
Persvrijheid, een dubbelzinnig ding
Miljoenen Fransen zijn de straat opgetrokken om het terrorisme te veroordelen en de vrije meningsuiting te verdedigen. In mijn hoedanigheid van ongelovige (maar is dat wel een hoedanigheid?) voel ik mij niet beledigd wanneer men een loopje neemt met een bepaalde godsdienst of met de religie als zodanig. Maar het voortbestaan van de godsdienst in […]
Voltaire in Dubaï
Het emiraat Dubaï heeft ooit een postzegel uitgebracht ter ere van François Arouet de Voltaire (1694-1778). Het lijdt geen twijfel dat Dubaï een moslimstaat is en dat Voltaire geen moslim was. Hij was zelfs geen christen, maar een deïst. Je kan je dus afvragen waarom een moslimstaat een ongelovige eert die bovendien in 1736 een […]
De paus en de cultuur
Wat denkt de paus over cultuur? Een interessante vraag. Hij heeft misschien geen hele divisies achter zich zoals Jozef Stalin ooit opmerkte, maar zijn ideologische en politieke invloed is heel reëel. Met de paus bedoel ik de reeks pausen die elkaar zijn opgevolgd sinds Vaticanum II: Johannes XXIII, Paulus VI, Johannes-Paulus I en II, Benedictus […]
De verlichting en de Haskala
Op vrijdag 27 juni 1997 doet de rabbijn Ovadia Yossef, geestelijke leider van de conservatieve orthodoxe Shass-partij, volgende uitspraak: “Wie tussen twee kamelen of twee ezels loopt, loopt het gevaar te veranderen in een kameel of een ezel. Daarom moet een man niet tussen twee vrouwen lopen, want zij kennen de Torah niet” (de leer […]
