Op vrijdag 19 december hebben meer dan 3000 mensen op een vreedzame manier de Europese wijk in Brussel omsingeld. Daartoe was opgeroepen door de Alliantie D19-20, een samenwerkingsverband van een tachtigtal organisaties waaronder boeren, vakbonden, NGO’s, jongerenorganisaties, feministen, milieumilitanten …
Vanaf 7 uur werden verschillende kruispunten bezet als protest tegen het soberheidsbeleid opgelegd door de Europese Unie en de vrijhandelsverdragen die onderhandeld worden door de EU (TTIP, CETA, TiSA …). Vanaf 9.30u zijn de betogers opgestapt rond de Europese wijk, begeleid door tientallen tractoren uit alle hoeken van België. Er waren talrijke buitenlandse delegaties, uit Frankrijk, Duitsland, Nederland en het Verenigd Koninkrijk.
De datum was gekozen omwille van de Europese top die gepland was op 18 en 19 december, en viel ook samen met de verjaardag van de acties van verleden jaar, eveneens op 19 december en ook toen gericht tegen het begrotingsverdrag en het EU-USA vrijhandelsverdrag TTIP. De Europese leiders waren echter al op 18 december terug vertrokken, luttele uren na hun aankomst in Brussel.
Volgens Donald Tusk, Van Rompuys opvolger als “Europees president”, is deze “nieuwe stijl” een uiting van efficiëntie, maar in feite is het een reusachtige blijk van irrelevantie en vlucht voor verantwoordelijkheid van het orgaan met de doorslaggevende stem in de Europese Unie. Alsof er niet genoeg kwesties te bespreken zijn in de rotten kingdom of Europe …
Het eindverslag van de bijeenkomst is een nietszeggend flutdocumentje van drie bladzijden, een mooie illustratie van de “transparantie” waarmee de Europese elites hun beleid naar buiten brengen. Met of zonder Europese staats- en regeringshoofden in de tempels van het Europees kwartier, de omsingeling ging onverminderd door, en de deelnemers lieten zich niet afschrikken door het vroege uur noch door de regen.
Deze actie viel in dezelfde week als de algemene staking in België (15 december) tegen de regering Michel, en maakte ook volop deel uit van het verzet tegen het antisociale beleid zoals het nu door alle Europese hoofdsteden gevoerd wordt. Er waren slogans ter verdediging van de gezondheidszorg, het leefmilieu, het onderwijs, cultuur, landbouw, bescherming van de werknemers tegen de aspiraties van de multinationals. Als pittig accent in deze mobilisatie werden de hoofdkwartieren van twee bedrijfslobbys een tijdlang bezet: BusinessEurope aan de Kortenberglaan 168, en FoodDrinkEurope aan de Nerviërslaan.
De protestacties werden rond de middag besloten met korte toespraken door diverse deelnemende organisaties uit België en erbuiten. Felipe Van Keirsbilck, algemeen-secretaris van de Franstalige christelijke bediendenbond CNE en medestichter van Alter Summit, kon ook aankondigen dat er op 18 april 2015 een internationale actiedag tegen het EU-US vrijhandelsverdrag TTIP komt, met deelname aan weerszijden van de Oceaan.
Dan kwam er nog een concert met de “anarcho-punk” band Binamé, die er zelfs in slaagde om halfdoorweekte demonstranten aan het dansen te zetten; een passend besluit bij een demonstratie die energiek maar volledig vreedzaam verlopen was.
Vergelijkt men de mobilisatie van vandaag met die van een jaar geleden, dan is er zeker vooruitgang geboekt. De actiescene lag nu in het Europees kwartier zelf, wat de redenen voor het protest extra accentueert. Als men het aantal deelnemers verleden jaar op 2000 schatte, waren er dit jaar zeker 3000. Er was ook een aanzienlijke aanwezigheid van buitenlandse delegaties: uit Frankrijk o.a. de Confédération Paysanne en de alternatieve vakbonden (Solidaires), uit Duitsland Attac en Blockupy (dat al volop campagne voert voor de acties op 18 maart aan de ECB in Frankfurt), we zagen leden van de Nederlandse SP, en ook de linkse fractie in het Europees Parlement (GUE) was aanwezig met een delegatie. Al even belangrijk was een grotere aanwezigheid van Nederlandstaligen uit België, in het verleden vaak zo goed als afwezig bij acties tegen het EU-beleid.
De houding tegenover het Europees beleid, en het vrijhandelsakkoord TTIP in het bijzonder, begint ook stilaan meer onderscheiden zichtbaar te maken in het doorgaans grijze eenheidsdenken daarrond. De Franstalige groenen van Ecolo waren met vlag en wimpel aanwezig (naar verluidt waren er ook jongeren van Groen), terwijl van PS of sp.a geen spoor te bekennen was. Raoul Hedebouw, kersvers volksvertegenwoordiger voor de PTB/PVDA, gaf ook acte de présence, terwijl deze radicale-partij-in-opbouw in het verleden dit soort “minoritair” protest liever links liet liggen.
Dit alles wijst erop dat het Europees beleid steeds minder kan afgedaan worden als een kleine uitwas van het nationaal beleid, en dat partijen – eindelijk – ook in toenemende mate zullen afgerekend worden op hun stellingname over de Europese Unie. 2015 belooft op dat vlak zeer interessant te worden, met de vrijhandels- en investeringsverdragen TTIP en CETA als toetssteen.
Dit artikel verscheen oorspronkelijk op Ander Europa.
