Ene Guillaume Klossa heeft een oproep de wereld ingestuurd om met zijn “Beweging van 9 mei” de toekomst van de Europese Unie veilig te stellen. Een bepaalde elite heeft zich achter deze oproep geschaard, waaronder enkele Belgen: Paul Dujardin (Directeur van Bozar), Philippe van Parijs (filosoof van het universeel basisinkomen), David van Reybrouck (Vlaams auteur) en Guy Verhofstadt (Voorzitter van de Alliantie van Liberalen en Democraten voor Europa). Zij worden geflankeerd door een representatief staal van het eurocratische wereldje.
Klossa stelt zich voor als auteur. Onder de voorbije en actuele activiteiten van deze ondernemer vermelden we directeur van de Europese Radio en Televisie Unie (Eurovisie Songfestival), het Bureaux Veritas, vicevoorzitter van McDonalds Frankrijk, Think Tank Euronova. We hebben te maken met een intellectueel die over alle nodige, culturele, democratische en politieke kwaliteiten beschikt om de problemen aan te pakken.
In zijn oproep (De Standaard, 16 november 2016) drukt hij zijn verrassing uit over de Brexit en de verkiezing van Trump. Je moet enigszins dom of blind of supernaïef zijn om verrast te worden door de reactie van het zogenaamd populisme, of juister, van het autoritair populisme. Het gaat namelijk om een reactie tegen de liberale en sociaalliberale elites die al jaren een sociale oorlog voeren. Maar deze elite maakt zich terecht zorgen voor de politieke stabiliteit van haar regime, dat van de winst.
Het “uiterste centrum” wordt dit keer niet bedreigd door uiterst links, maar vandaag dor uiterst rechts. Haar politiek apparaat verkeert in gevaar. De Europese Unie, speerpunt van de neoliberale politiek van Duitsland, Frankrijk en Groot-Brittannië en acolieten, is aan het wankelen. Gevaarlijke demagogen en andere volksverleiders rukken op. Dat heeft Klossa, zijn 9-mei beweging en zijn wereld begrepen: de jobs van de traditionele politiekers staan op het spel. Je zou voor minder.
Een ontmanteling van de EU en haar vrije markt zou neerkomen op een (ik citeer) “marginalisering van onze belangen en onze waarden. Binnenkort maken we niet meer dan 5% van de wereldbevolking uit. Geen enkel land van het continent zal nog tot de G7 behoren”, “onze economische en commerciële belangen, als eerste exporterende macht van de wereld, zullen alsmaar moeilijker te verdedigen zijn”.
Zoals u merkt beseft Klossa waar het echt om gaat: “onze” winsten, “onze” plaats op de wereldmarkt. Want daar hangt, vanuit liberaal standpunt, ons welzijn van af. Er is trouwens “meer ambitie nodig. De tijd is rijp voor een echt Europees buitenlands beleid en een ware Europese defensie. De Europese Unie moet haar politieke macht ten volle opnemen en zich herpakken om te kunnen wegen op de democratische, culturele, sociale, economische en (zelfs ecologische toekomst.” De Europese burgers, u en ik, moeten zich voor dit programma mobiliseren. Loop naar de maan, meneer Klossa!
Het is paradoxaal dat Klossa de “elite” verantwoordelijk stelt die “geobsedeerd wordt door persoonlijk belang en tegen openbare instellingen die worden ervaren als duur en ondoeltreffend.” Op geen enkel ogenblik stelt hij de liberale politiek aan de kaak. Hij maakt namelijk zelf deel uit van deze elite (of althans van een fractie ervan). Hij wil een tragedie afwikkelen met een tragikomedie.
Maar wat hebben mensen als Philippe van Parijs en David van Reybrouck te maken met die 9-mei beweging? Van Reybrouck, auteur van een belangrijk werk over Congo, gelooft (terecht) niet meer in de zogeheten “parlementaire democratie”, afgesleten als ze is en onder controle van het establishment. Hij heeft daarover een opstel geschreven onder de titel “Tegen verkiezingen”. Maar zijn alternatief lijkt mij niets. De ontaarde representatieve (burgerlijke) democratie vervangen door een vertegenwoordiging van door het lot aangeduide burgers (als ik het goed begrepen heb) is een hersenschim.
Hij verwijst naar het Oude Griekenland . Maar de Atheense “democratie” berustte op slavenarbeid en slecht een kleine minderheid van de 40.000 stemgerechtigde burgers kon of wilde aan de vergaderingen deelnemen. Bovendien waren de slaven, de vrouwen en de inwijkelingen politiek onmondig. De hedendaagse samenleving is te talrijk en te ingewikkeld om het Griekse model van de polis over te nemen. Maar wat er in de plaats zou moeten komen moet nog worden uitgemaakt. Het socialisme moet daarom een duidelijke inhoud krijgen.
