Op 2 december trad Eurosur in werking, een Europees grensbewakingssysteem uitgerust met high tech (en high cost) tuigen zoals onbemande vliegtuigen (drones), satellieten, offshore sensoren en een netwerk dat informatie over ‘problematische mensenstromen’ moet uitwisselen tussen lidstaten. De Europese Commissie geeft als kostprijs 338 miljoen euro, maar een studie van de Heinrich Böll Stiftung vermoedt dat het om 874 miljoen kan gaan.
Dit plan kadert in de bewaking van het “fort Europa” en is sinds jaren in de maak. Maar nu er meer kritiek komt op de onverschilligheid waarmee de Europese Unie duizenden bootvluchtelingen laat verdrinken in de Middellandse Zee (zoals bij het Lampedusa drama begin oktober) wordt Eurosur ook voorgesteld als een systeem om mensenlevens te redden.
“De Europese socialisten steunen ook de Eurosur-overeenkomst, het nieuwe grensbewakingssysteem dat de communicatie tussen de lidstaten over de migratiestromen in real time mogelijk maakt“, aldus Said El Khadraoui, europarlementariër voor de sp.a. “Ons uiteindelijke doel is de bootjes zo snel mogelijk te onderscheppen. Momenteel nemen de kapiteins grote risico’s om uit de handen van de kustwachten te blijven. Maar zo varen ze overbeladen door gevaarlijke zones en is de kans op ongelukken groter.”
De studie van de Heinrich Böll Stiftung trekt de humanitaire bekommernis van Eurosur ernstig in twijfel. “In geen enkele van de teksten die over Eurosur gaan wordt ergens aangegeven wat met de “geredden” moet worden gedaan.” De studie vermoedt dan ook dat opgespoorde bootjes middels “push back operations” terug naar “af” worden gestuurd. Het gaat trouwens niet alleen meer om Afrikaanse vluchtelingen, maar ook uit Syrië proberen mensen veiliger oorden op te zoeken.
Bij de stemming over Eurosur in het Europees parlement op 10 oktober jl. waren alleen de Groenen en Europees Verenigd Links (GUE) tegen. Bart Staes, europarlementariër voor de Vlaamse groenen: “Europa zou zich bezig moeten houden met humane opvang van mensen in oorlogssituaties of in hongersnood. In plaats daarvan richt de EU zich nu helemaal op het sluiten en bewaken van de buitengrenzen. Vluchtelingen zullen door dit nieuwe – peperdure – systeem alleen nog gevaarlijkere routes moeten volgen om asiel te kunnen aanvragen in Europa.”
Bij de GUE waren er twee afwijkende stemmen die voor Eurosur stemden: de Tsjech Ransdorf en Dennis de Jong van de Nederlandse SP.
Dit artikel verscheen oorspronkelijk op Ander Europa.
