De Japanners, dat is bekend, zijn een gedisciplineerd volk, werkzaam en gehoorzaam. Ze houden hun gevoelens voor zich. De boeddhisten zoals iedereen weet, zijn vredelievend. Geen van beide beweringen is waar. Japanse boeddhisten namen in de 20e eeuw deel aan de oorlogen in China en in de Stille Oceaan. In de middeleeuwen bestonden er kloosters […]

Jessye Norman, de Afro-Amerikaanse sopraan en wereldberoemde diva, wekte eertijds wrevel als ze Isolde vertolkte in Bayreuth, de heilige tempel van het wagnerisme. Hoe kon een vrouw met een zwarte huid de rol spelen van een Germaanse blondine met blauwe ogen? Hoe kan zo’n persoon de romantische Duitse gevoelens tot uiting brengen? De meerderheid van […]

Grasduinend in een vulgariserend boek van de antropoloog Pascal Picq las ik met de voldoening van iemand die naar Frankrijk is verhuisd het volgende: “De driedubbele Franse uitzondering die stoelt op 1) het antropocentrisme (alles bekijken louter vanuit het standpunt van de mens, los van de natuur), 2) het cartesianisme (de mens niet onder de […]

Sommige culturen hebben (of hadden) wereldsucces, zoals de Chinese cultuur, die van de Romeinen, het christendom. Geen enkele “wet”, hetzij een idealistische, mechanische of dialectische, volstaat om de opkomst of de inhoud van een cultuur afdoend te verklaren. Het toeval of de “contingentie”, zoals de historici zeggen, speelt daarbij een belangrijke rol. Wat niet wegneemt, […]

Er wordt van de immigranten verwacht dat zij zich aanpassen aan de zeden en gewoonten van hun stiefvaderland, d.w.z. aan de door dit land gekoesterde waarden. In de burgerlijke staat waarin de immigranten beland zijn, zijn die hooggeprezen waarden, alleszins vanuit het standpunt van de bureaucratische autoriteiten, de waarden van de bourgeoisie. Bent u voor […]

In 1908 trekt Lenin ten strijde tegen de filosofische ideeën van de fysicus Ernst Mach, die hij verwerpt in naam van de principes van het dialectisch materialisme. Mach had discipelen verworven in de rangen van de bolsjeviki na de nederlaag van de revolutie van 1905, waaronder een zekere Aleksandr Bogdanov (1873-1928). De kennistheoretische turf van […]

Sociale revoluties veranderen de productieverhoudingen. Die van 1789-1792 vernietigde de verhoudingen eigen aan het Oude Regime waar een geprivilegieerde klasse heerste over de lagere klassen: de burgerij, de arbeiders en de boeren. Voortaan was iedereen gelijk voor de wet, maar niet voor de economische macht: een deel van de burgerij verwierf het monopolie van de […]

De individuen van de hogere klassen in onze samenleving spreken hun ondergeschikten vandaag aan met “meneer” of “mevrouw”, en niet meer met “beste vriend” of gewoon met “hé, jij daar!”. Deze verandering is het gevolg van twee maatschappelijke ontwikkelingen. De eerste dateert van het ogenblik dat de werkende klasse in haar strijd voor een beter […]

Stellen we eerst en vooral dat mensen dieren zijn en dat ze rechten hebben. God heeft ons de heerschappij over de natuur gegeven en dus over de dieren, maar Hij vroeg ons er vriendelijk mee om te gaan: je moet je os laten rusten op sabbat. De apostel Paulus merkte echter op dat deze goddelijke […]